60
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-3
evenementen in de Jaarbeurs, dat er
een onontwarbare kluwen van iconen
op de kaart Staat en aanklikken geen
zin meer heeft.
De digitale wegenkaart is afgeleid van
CityDisc Nederland (besproken in kt
1998.2), met inbegrip van de weergave
van kerken, pompstations en parkeer-
plaatsen. De kaart toont een schaal-
balk en rode, zwarte, gele, paarse en
groene wegen, met een apart op te vra-
gen legenda. Spoorwegen worden met
een grijze lijn weergegeven, zonder sta-
tions. Daarnaast wordt 00k het bo-
demgebruik weergegeven, zoals bos,
heide, park, Strand en duinen. Heiaas
ontbreekt het meest gedetailleerde
stratenniveau dat wel in CityDisc Ne
derland aanwezig is. In de bebouwde
kom zijn nu alleen de doorgaande we
gen aangegeven en buiten de bebouw
de kom ontbreken zelfs alle straatna-
men. Dat is lastig voor hotels, attrac-
ties en Campings die niet direct aan
een grote weg liggen. Het is verder
mogelijk om plaatsen te zoeken op
naam en op 4-cijferige postcode.
Voor de routeplanner kunnen, net als
in CityDisc Nederland, een aantal za-
ken worden ingesteld: de snelheid (in
km/uur) per wegtype, de autokosten
(kilometerprijs) en het uurloon van de
bestuurder. Dat laatste is nogal onlo-
gisch voor toeristische uitstapjes: zo
wordt een dagje pretpark wel heel erg
duur gemaakt! Bij het plannen kunnen
maximaal twee tussenpunten worden
opgegeven. De gevonden route kan
vervolgens worden uitgeprint, al dan
niet met detailkaartjes. Deze routebe-
schrijving verwijst 00k naar pagina's en
coördinaten van een papieren City-
Gids Nederland: een wegenkaart van
Nederland in zakformaat die, zo blijkt
uit de help-informatie, apart voor
17,95 besteld kan worden.
Beide programma's laten zieh eenvou-
dig bedienen, zowel via menu's, als
met knoppenbalken en funetietoetsen.
Een schriftelijke handleiding ont
breekt, maar die werd 00k niet echt
gemist. Wel is er een beknopte maar
goede helpfunctie en bovendien een
telefonische helpdesk, die echter 1,-
per minuut kost.
Samengevat blijkt, dat de combinatie
van databank en kaart op zieh zeer ge-
slaagd is. Er wordt een schat aan infor-
matie geboden, die eenvoudig te ont-
sluiten is. Maar het kaartbeeld bevat
meestal net te weinig details en de data
bank is niet volledig gevuld. Ook ont
breekt iedere mogelijkheid voor het bij-
werken of vernieuwen van de informa-
tie. Beide programma's zijn vooral ge-
schikt voor automobilisten en minder
voor fietskampeerders of treinreizigers.
M.A. Damoiseaux
Aardkundige waarden in
de provincie Utrecht
A.A. Brombacher W.Hoogendoorn
Utrecht: Bureau Milieu-inventarisatie
en Groene Handhaving, Afdeling
Landelijk Gebied, Dienst Ruimte en
Groen Provincie Utrecht, 1998.
Formaat 24 x 16,5 cm, 112 pp. met 134
foto's, 19 kaarten en 17 fotokaarten in
kleur, en een losse kaartbijlage. De
kartografie is van M.C. Broers-Oost-
veen (Bureau ric, Provincie Utrecht).
Prijs f 15,- (aan te vragen bij de
provincie).
De provincie Utrecht heeft in 1995 het
eerste aardkundig monument in Neder
land benoemd, namelijk de zuidflank
van de Grebbeberg, een markant deel
van het stuwwalgebied. Dat past in het
streven van de provincie om aandacht
te besteden aan het aardkundig erfgoed,
dus aan de processen die geleid hebben
tot de huidige terreinvormen. In aan-
sluiting daarop is het doel van dit boek-
je een breed publiek duidelijk te maken
wat aardkundige waarden zijn: bijzon-
dere onderdelen van het landschap die
ons iets verteilen over de natuurlijke
ontstaanswijze van een gebied. Door
bebouwing, recreatie, vervening, mili-
taire oefeningen en zandafgravingen
worden dergelijke aardkundige waarden
bedreigd, en dit boekje moet dus ook
helpen bij de bewustwording van dit
erfgoed en de bescherming ervan.
De struetuur van het boek is dusdanig,
dat na een uitleg van de aardkundige
waarden een beschrijving volgt van de
ontstaansgeschiedenis van het land
schap in Midden-Nederland. Dat land
schap blijkt te bestaan uit een stuwwal
gebied, dekzandgebieden, rivierkleige-
bied, veengebieden, zeekleigebieden en
stuifzandgebieden. Aan elk van die zes
soorten gebieden is een apart hoofd-
stuk geweid. De beschrijving van elk
van de landschappen begint met een
luchtfoto die een kenmerkend over-
zicht geeft van het betreffende gebied;
men kan er meestal een aantal fysisch-
geografische eenheden op onderschei-
den. In het landschap zijn die eenhe
den herkenbaar door speeifiek landge-
bruik of verkavelingspatroon.
Om de stap naar de herkenning ervan
te vereenvoudigen wordt steeds een deel
van de luchtfoto uitgesneden, en daar-
aan wordt dan de typerende bodemop-
bouw toegevoegd, zodat er een blokdia-
gram ontstaat (zie de illustratie). Dat
geeft een goed inzicht in de opbouw
van de eenheden (en het is ook de re
den waarom we het boek in dit karto-
grafisch tijdschrift bespreken). De
luchtfoto's zijn in veel gevallen ook nog
eens verkleind in zwart-wit afgedrukt,
met als toevoeging de grenzen van de
onderscheiden eenheden en hun na-
men, als verduidelijkende aanvulling op
de beschrijvingen. En dat werkt prima.
Het slothoofdstuk behandelt een twin-
tigtal excursiepunten in Zuidoost-
Utrecht, met foto's wier locatie op de
excursiekaart is aangegeven. De losse
overzichtkaart schaal circa 1:115.000
van de provincie met de fysisch-geogra-
fische eenheden geeft een goed over-
zicht van de verbreiding van de zes on
derscheiden landschappen en de 27
eenheden waaruit ze zijn opgebouwd
NDtGE WAARDEN
in de provincie Utrecht
