European
Geographie
Information
Infrastructures
0
opportunities and pitfalls
GISDATA
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-3
European Geographie Information
Infratructures - Opportunities
and pitfalls
P.A. Burrough I.Masser (redactie)
London: Taylor Francis, 1998.
Serie Gisdata no v.
Formaat 24,5 x 17 cm, 172 pp., 4 pp.
kleurenill.
isbn 0-7484-0755-3 (geb.) of
0-7484-0756-1 (paperback)
Prijs f 69,95 resP- 24>95
In 1993 werd, op instigatie van de Eu
ropean Science Foundation, een vijfja-
rig onderzoeksprogramma, gisdata,
gelanceerd, bedoeld om het Gis-onder-
zoek in Europa te coördineren en
nieuwe impulsen te geven. Een onder-
deel van het programma was de orga-
nisatie van bijeenkomsten van specia-
listen om onderdelen van de onder-
zoeksagenda te bespreken. Een van die
ontmoetingen had plaats in Buoux in
Zuid-Frankrijk in 1996, en was gewijd
aan problemen samenhangend met
multinationale Gis-toepassingen, in-
clusief juridische en institutionele pro
blemen. De bundel bevat twaalf bij-
dragen, van auteurs uit Frankrijk,
Luxemburg, Nederland, Noorwegen,
het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde
Staten en Zweden. De struetuur van
het boek is de volgende: in de inlei-
ding geven de redacteuren een over-
zicht van de inhoud van de bijdragen,
welke geleed zijn in vier secties: de
produetie van multinationale databa-
ses, multinationale databases voor spe-
eifieke toepassingen, produeten van
multinationale databases en tenslotte
juridische en institutionele aspecten
van hun ontwikkeling.
In de inleiding sluiten Masser en Bur
rough aan bij het Glzooo-rapport van
de EU (versie 1996), waarin het actie-
programma voor de geografische infor-
matie-infrastruetuur van de EU uiteen
was gezet - dat rapport schijnt op het
ogenblik niet meer courant in Brüssel,
00k al blijven de conclusies ervan gel
dig: er is een stabiele, algemeen aan-
vaarde serie van regels, standaarden,
procedures, richtlijnen en aanmoedi-
gingen nodig om geografische infor-
matie te creeren, verzamelen, uit te
wisselen en te gebruiken, anders kun-
nen we nooit opboksen tegen de ont-
wikkelingen in de Verenigde Staten.
In de sectie Produetie van multinatio
nale databases valt een bijdrage van
Francois Salge, over het werk van
megrin aan de sabe, de Seamless Ad
ministrative Boundaries of Europe da-
taset, welks produetie de oplossing van
de volgende problemen vereiste: trans-
formatie naar een gemeenschappelijk
geodetisch referentiesysteem, naar een
gemeenschappelijk geometrisch en to-
pologisch systeem, naar een gemeen
schappelijk semantisch conceptueel
model en naar een gemeenschappelijk
temporeel kader van de gegevens -
voorwaar geen sinecure.
In de sectie Multinationale databases
voor speeifieke toepassingen viel een
bijdrage van Jaap Kwadijk en Erik
Sprokkereef over de produetie van een
database/afwateringsmodel van het
stroomgebied van de Rijn, waarbij
vooral het met elkaar vergelijkbaar ma-
ken van de meetmethoden van de the
matische gegevens de bottleneck bleek.
Niet alle bijdragen hadden een weten-
schappelijke achtergrond; een aantal
kwam 00k van het bedrijfsleven, zoals
die van E.R. Webber, die inging op de
problemen om een geodemografische
database op te zetten ten behoeve van
de marketing; de problemen voor het
opzetten daarvan beschreef hij - hier
bleek bijvoorbeeld dat de kleinste een-
heid waarvoor men marketingsgege-
vens verzamelt varieert van 17 (6-cijfe-
rige postcodegebieden in Nederland,
Engeland) tot 500 (verkiezingsdistric-
ten in Spanje).
In de sectie Multinationale database-
produeten gaf Vanessa Lawrence de
problemen aan die uitgevers van mul
tinationale dataprodueten op de Euro-
pese markt wachten; ze toonde dat de
moeilijkheden wel erg groot zijn,
tenzij men zelf de gegevens in eigen-
dom heeft. Met de term 'data Publish
ing' wordt bedoeld het beschikbaar
stellen van geografische informatie
voor een breder publiek in een vorm
die geschikt is voor de eindgebruiker.
De sectie juridische en institutionele as
pecten van de ontwikkeling van multi-
mationale databases bevatte als bijdrage
de resultaten van het onderzoek dat Mi-
reille van Eechoud bij het ravi in op-
dracht van eurogi, de overkoepelende
Europese Gis-organisatie, had uitge-
voerd naar verschillen in de copyright-
wetgeving tussen de Europese staten.
Ze steh dat de Europese markt voor
geografische informatie adequate en ge-
harmoniseerde wettelijke bescherming
nodig heeft, en dat die er nog niet is.
Wel heeft de eu in 1996 een wettelijke
bescherming van originele gegevensbe-
standen aangenomen; die maatregel zou
in 1998 gei'mplementeerd moeten zijn
in alle lidstaten. Voor niet-oorspronke-
lijke gegevensbestanden is een extractie-
recht ingesteld, dat bepaalt dat men
zo'n bestand niet voor commerciele
doeleinden in zijn geheel mag down
loaden. Laila Aslesen van de Noorse to-
pografische dienst onderscheidt bij de
verkoop gebruiksdoeleinden en marke-
tingdoeleinden. Voor usage rights'
moeten usage fees' worden betaald;
voor 'marketing rights' (waar 00k het
kopieren toe hoort) hören 'marketing
fees', die uiteraard hoger uitvallen. Ook
de Brit Larver steh dat de auteurswet
niet geschikt is voor het beschermen
van de produetie van geografische be
standen. De Amerikanen Onsrud en
Lopez wijten de voorsprong van de Ver
enigde Staten op Gis-gebied tenslotte
aan het vrij beschikbaar zijn van federa-
le overheidsgegevens in de vs.
Het is voornamelijk een verkennende
Studie; men komt niet veel verder dan
het signaleren van problemen en bar-
rieres, maar dat kan nuttig zijn voor
degenen die over de grens willen met
hun bestanden. Tevens kan men zien
hoe snel de ontwikkelingen gaan; bij
behandeling van Copyrightproblemen
komen bijvoorbeeld nog niet eens de
problemen met het Internet aan de
orde. Het was jammer dat de instan-
ties met de meeste ervaring in het op
zetten van Europese bestanden, de
producenten van autonavigatiesyste-
men, niet ook waren uitgenodigd naar
Buoux - dan was de toon van de bij
dragen wat minder exploratief geweest
en had men ook over geslaagde experi-
menten kunnen berichten. Over insti
tutionele aspecten wordt weinig ver
meld; de bijdragen zijn vooral van be
lang voor de behandeling van de juri
dische aspecten. De prijs Staat niet in
verhouding tot de inhoud.
F.J. Ormeling
Series Editors
lan Masser and
Francis Salge
O*jg&V
Edited by
Peter Burrough and
lan Masser
62
