KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-4
ren standbeeiden en andere overblijfselen uit de Romeinse
tijd, maar 00k een rariteitenkabinet met opgezette vissen,
insecten, exotische schelpen, edelstenen en een herbarium.
Daarnaast beschikte hij over een rijk gevulde bibliotheek en
een kunstcollectie met schilderijen van o.a. Pieter Bruegel
en Joris Hoefnagel en houtsneden en gravures van Dürer.
Tot besluit
Ik hoop hiermee voldoende re hebben aangetoond dat het
na 400 jaar nog nier te laat is om de Studie van Ortelius een
nieuwe impuls te geven vanuit andere invalshoeken dan de
kartografie. Het reeds gekende bronnenmateriaal blijkt na
kritisch onderzoek nog zeker niet al zijn geheimen te heb
ben prijsgegeven. Heel wat onuitgegeven bronnen liggen
nog te wachten om bestudeerd te worden. Ortelius was een
verzamelaar en humanist zonder academische vorming met
een passie voor de oudheid gevoed door de Studie van oude
munten en historische toponymie. Maar bovenal was hij
een gewiekst zakenman die met de productie van zijn atlas
een gedurfde onderneming met succes bekroonde.
Noten
1. Voor een overzicht van de bestaande literatuur verwijzen we naar
[Karrow, 1993] en [Meurer, 1991].
2. Zestig procent van de originele brieven die door Hessels werden
uitgegeven, bevinden zieh tegenwoordig in Nederlandse biblio-
theekcollecties: kb Den Haag (164 brieven), ub Leiden (60), ub
Amsterdam (3).
3. Onze speurtocht naar stukken uit Ortelius' correspondentie die
niet bij Hessels zijn te vinden, leverde tot hiertoe ruim 130 brieven
op.
4. Mijn artikel hierover verschijnt in het Ortelius-boek van het Muse
um Plantin-Moretus (Antwerpen) en de kb Brüssel (voorzien voor
eind 1998) onder de titel: De brede kring van vrienden en correspon-
denten rondAbraham Ortelius.
Literatuur
Bostoen, K. (1998), Bonis in bonum: Johan Radermacher
de Oude (1538-1617), humanist en koopman. Zeven Provin-
cien reeks, nr. 15. Leiden.
Dorsten, J. van A. Hamilton (1980), Two puzzling pa-
ges in Ortelius' Album amicorum. In: Times and Tide:
Writings offered to A.G.H. Bachrach. Leiden, pp. 45-53.
Hessels, J. H. (ed.) (1887), Abrahami Orteiii et virorum
eruditorum ad eundem et ad Jacobum Colium Ortelianum
epistulae, Ecclesiae Londino-Batavae Archivum, deel 1.
Cambridge: University Press.
Karrow, Robert W. jr. (1993), Mapmakers of the sixteenth
Century and their maps: Bio-bibliographies ofthe cartograph-
ers of Abraham Ortelius, 1570. Chicago: for the Newberry
Library by Speculum Orbis Press.
Meurer, P. H. (1991), Fontes cartographici Orteliani: das
'Theatrum orbis terrarum' von Abraham Ortelius und seine
Kartenquellen. Weinheim: vch, Acta Humaniora.
Muylle, J. (1981), Pieter Bruegel en
Abraham Ortelius: Bijdrage tot de li-
teraire reeeptie van Pieter Bruegels
werk. In: Smeyers, M. (ed.), Archi
vum Artis Lovaniense: Bijdragen tot de
geschiedenis van de Kunst der Neder-
landen, opgedragen aan Prof. Em. Dr.
J.K. Steppe. Leuven, pp. 319-337.
Puraye, J. (ed.) (1969), Album amico
rum Abraham Ortelius. Amsterdam:
A. L. van Gendt Co.
Summary
J. Depuydt - A fresh look at the
biographical sources on Abraham Orteli
us
Keywords: history of cartography, atlas
cartography, biographical research
Abraham Ortelius (1527-1598) will al-
ways be remembered as the author ofthe
Theatrum Orbis Terrarum, the first
modern atlas. Scholarly interest in Orte
lius has always been focused on his achie-
vements as a mapmaker. As a result, the-
re is still no full-length biographical stu
dy of Ortelius. His correspondence and
his Album amicorum, however, provide
plenty of material from which to recon-
struet the circle of his friends and corres-
pondents. A closer look at this circle reve-
als that Ortelius kept in touch more with
the antiquarian scene than with the
world of mapmakers.
Resume
J. Depuydt - Un nouveau regard sur la
biographie dAbraham Ortelius
Mots-cles: histoire de cartographie,
cartographie d'atlas, biographie
Abraham Ortelius (1527-1598) est entre
dans l'histoire comme auteur de The
atrum Orbis Terrarum, le premier atlas
moderne. L.interet des chercheurs pour
Ortelius s'est concentre sur son oeuvre
comme cartographe, mais il manque tou-
jours une etude biographique complete.
Sa correspondance et son Album amico
rum contiennent, toutefois, beaueoup
d'elements permettant de reconstruire le
cercle de ses amis et ses correspondants.
Une analyse approfondie de ceux-ci reve-
le que Ortelius etait en relation bien plus
suivie avec des antiquaires qu'avec le
monde des cartographes.
12
