Overdracht van ruimtelijke informatie door
2D- en 3D-visualisaties
Inleiding
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-4
S. Bos, A.K. Bregt,J.D. Bulens R. van Lammeren
3D-visualisatie, informatieoverdracht, TOPiovector trefwoorden
3D visualisation, communication of spatial informadon, topographic cartography keywords
visualisation en trois dimensions, diffusion de l'informadon spatiale, cartographie topographique MOTS-CLES
Sandra Bos stu-
deerde September
1998 af in de land-
inrichtingsweten-
schappen aan de
Landbouwuniver-
siteit Wageningen.
Arnold Bregt is
hoogleraar geo-
informatie künde
aan de Land-
bouwuniversiteit
Wageningen.
Jandirk Bulens is H Ron van Lamme-
wetenschappelijk
onderzoeker bij
DLO-Staring
Centrum.
ren is UHD geo-in-
formatiekunde en
landschapsarchitec-
tuur aan de Land-
bouwuniversiteit
Wageningen.
De Gis-software biedt tegenwoordig steeds meer en
steeds betere mogelijkheden om ruimtelijke informatie
driedimensionaal weer te geven. Zo'n 3D-visualisatie
ziet er al snel mooier en spectaculairder uit dan een
tweedimensionale visualisatie. Er is echter nog nauwe-
lijks iets bekend over de gebruiksmogelijkheden van
3D-visualisatie ten opzichte van 2D-visualisatie. Dit ar-
tikel gaat in op een onderzoek naar verschillen in efifec-
tiviteit van de overdracht van ruimtelijke informatie
tussen 2D- en 3D-visualisaties.
Topografische informatie kan met een hoge nauwkeurig-
heid en betrouwbaarheid via de TOPiovectorbestanden wor
den verkregen en dit geldt op niet al te lange termijn 00k
voor de derde dimensie van het Nederlands grondgebied via
het Actuele Hoogtebestand van Nederland (ahn). Daar-
naast zien we dat de Gis-software voor de analyse en presen-
tatie van ruimtelijke informatie continu in ontwikkeling is.
Een tamelijk recente ontwikkeling is dat 3D-functionaliteit
aan de pakketten wordt toegevoegd, hetgeen de gebruiker
onder andere de mogelijkheid geeft om een 3D-visualisatie
te maken. Dit wordt over het alge-
meen als een aantrekkelijke uitbrei-
ding van de functionaliteit gezien, om-
dat een 3D-visualisatie het inzicht in
de werkelijkheid zou vergroten [Batty,
1997]. Maar is dat inderdaad zo of
hebben onderzoekers en Studenten
toch een voorkeur voor de traditionele
tweedimensionale visualisatie? Om dit
na te gaan is een indicatief vergelij-
kend onderzoek gedaan naar de efifec-
tiviteit van de overdracht van ruimte
lijke informatie door middel van 2D-
en 3D-visualisaties.
In dit artikel wordt ingegaan op ge-
noemd onderzoek. Eerst zal de onder-
zoeksmethode uiteen worden gezet. In
twee volgende paragrafen zullen de
uitkomsten van het onderzoek worden
beschreven en tot slot zullen de con-
clusies en aanbevelingen voor verder
onderzoek worden besproken.
Materiaal en methoden
De verschillen tussen tweedimensiona
le (2D) en driedimensionale (3D) visu-
alisaties zijn gemeten door middel van
enquetes die zijn afgenomen bij een
groep proefpersonen. Er is een onder-
scheid gemaakt in verschillen bij het
aflezen van gedetailleerde objectinfor-
matie en verschillen met betrekking
tot het totaalbeeld van de visualisatie.
Met het eerste worden verschillen be
treffende individuele objecten en rela-
ties daartussen bedoeld en met het
tweede de samenhang tussen alle ob
jecten.
Visualisaties
Als studiegebied is een landinrich-
18
