KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-4
vorm al zo'n 17.400.000 pixels bevatten, waardoor met 16
bits kleurdiepte ruim 278.000.000 bits informatie nodig is,
ongeveer 265 megabyte (Mb), dat is een behoorlijke harde
schijf vol!
Nu is het gelukkig zo, dat rasterbestanden zelden in ruwe
vorm worden opgeslagen. Vrijwel altijd worden compressie-
technieken gebruikt om de informatiehoeveelheid te ver
kleinen. Zo kan hetzelfde kaartblad in het TiFF-formaat,
een bestandsformaat dat zo veel gebruikt wordt dat het een
de facto standaard is geworden, worden opgeslagen in onge
veer 38 Mb. Maar dan nog resulteert de gehele Eerste Bos-
statistiek met zijn 776 kaartbladen in bijna 30.000 Mb in
formatie. Het enige daarvoor bruikbare opslagmedium is de
cd-rom, waarvan er dan zo'n 47 nodig zouden zijn.
Andere compressietechnieken geven nog betere resultaten,
zo zou de Eerste Bosstatistiek in het jPEG-formaat per blad
ongeveer 4,5 Mb innemen en dus op zes cd-rom's passen.
Het nadeel van dit soort compressietechnieken is echter dat
ze tot een kwaliteitsverlies leiden en dat ze niet zo algemeen
aanvaard zijn, waardoor de bestanden eigenlijk zulien moe-
ten worden geleverd met conversieprogrammatuur om ze
algemeen bruikbaar te maken.
Een niet onbelangrijke bijkomstige kwestie is die van het Co
pyright van het materiaal. De ingetekende Bosstatistiek is ei-
gendom van het Ministerie van lnv, dienst ikc Natuurbe-
heer, maar een aanzienlijk deel van de informatie bestaat uit
de oorspronkelijke topografische kaarten op schaal 1:25.000
uit de jaren voor de Tweede Wereldoorlog. Facsimileren van
de Boskaarten betekent in feite 00k facsimileren van dit ma
teriaal, waarover dus overleg met de copyrighthouder daar-
van (de Topograßsche Dienst) nodig zal zijn.
Ofschoon technisch dus goed realiseerbaar, moet niet uit
het 00g worden verloren dat de kosten van het elektronisch
facsimileren van de Eerste Bosstatistiek aanzienlijk zullen
zijn, Voor het scannen in kleur wordt door commerciele be-
drijven al gauw zo'n 5,- per strekkende cm gerekend,
waardoor de prijs bij 776 kaartbladen op circa 80.000,-
zou komen. Zelfs als we uitgaan van een leuke kwantum-
korting, zal dit waarschijnlijk een aanzienlijk bedrag blij-
ven. Daarbij komen dan nog de nodige kosten voor het
waar nodig bijwerken van de scans, het toevoegen van de in
de vorige paragraaf besproken legenda's en de geografische
referentie, het vervaardigen van cd-rom's enzovoorts.
Waarschijnlijk zullen bij scannen in eigen beheer de kosten
wat lager kunnen uitvallen, maar gezien de prijs van A3-kleu-
renscanners (waar het kaartbeeld net op past) en de aanzien-
lijke hoeveelheid arbeidsuren die in het scannen en bewerken
van de 776 kaartbladen gaat zitten, zal 00k dan een fors be
drag van zeker enige tienduizenden guldens nodig zijn.
Conclusie
De elektronische facsimilering van de Eerste Bosstatistiek
zal dit nu siecht toegankelijke en interessante materiaal be-
schikbaar maken voor de vele potentiele gebruikers. Zeker
als het materiaal wordt aangeboden in een vorm waarin het
geschikt is om gecombineerd te worden met de vele digitale
(Gis-)bestanden waarmee door geografen, pianologen, bos-
bouwers en dergelijke veelvuldig gewerkt wordt, zou het tot
een waardevolle bron van informatie kunnen worden.
Gezien de kosten die met een elektronische facsimilering
gemoeid zijn, is het nodig om de mogelijke gebruikers van
dit materiaal van te voren te betrekken bij de realisering van
Figuur 4. Vergelijking tussen de originele kaart (boven) en een
scan ervan met een resolutie van 300 dpi (beneden), elk op norma
le grootte (links) en vergroot naar 400% (rechts).
een dergelijk project, bijvoorbeeld door hen via voorinteke-
ning de kosten te laten meefinancieren.
Summary
B.J. Köbben &F.J. Stuurman - The first forest statistics as data
source
Keywords: use of geographical information, digital carto-
graphy, background
Between 1938 and 1943 the Dutch government gathered exten
sive data about the forests in the Netherlands. Although sum-
maries ofthis so-called 'Bosstatistiek' or forest statistics were pu-
blished, the original maps remained unpublished and are
therefore difficult to access. Because this material is potentially
very useful for geographers, planners and historians alike, the
authors propose a scheme to make electronic facsimiles of these
maps available on cd-rom.
Resume
B.J. Köbben F. J. Stuurman - Les premieres statistiques de
foret, en tant que sources de donnees
Mots-cles: utilisation de l'information geographique, carto-
graphie numerique, information de reference
Le gouvernement neerlandais avait fait executer, entre 1938 et
1943, un inventaire detaille de la superficie en foret des Pays-
Bas. Malgre la publication des resumes de ces dites 'statistiques
forestieres 'Bosstatistiek', les cartes originales tres detaillees,
Techelle de 1:29.000, ne l'etaient pas d'oü des difßcultes d'acces
pour les utilisatuers, geographes, amenageurs du territoire, his-
toriens et d'autres.
Les auteurs proposent d'en realiser une edition facsimile dispo
nible sur cd-rom.
29
