47
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXJV-4
tigd op kenmerken als ouderdom, be-
volkingsdichtheid, type en relief van
het landschap, dierenwereld, cultuur
en geschiedenis.
Een indexkaart op de inhoudpagina
geeft duidelijk de nummering van de
bladen aan.
In de atlas zijn alle landen op dezelfde
schaal afgebeeld, om de gebruiker geen
verkeerde voorstelling van de grootte
van een land te geven. De wereldkaart
heeft de schaal 1:44.500.000. Alle kaar-
ten van de werelddelen hebben een
schaal van 1:5.000.000. Heeft de kaart
een afwijkende schaal dan is dir achter
de naam in de inhoud vermeld. In de
atlas Staat op elk kaartblad de schaal
zowel in meters als in inches. Bij de
kaartbladen staan geen projecties ver
meld.
Na een staatkundig overzicht van de
aarde, schaal 1:90.000.000 (de schaal
per continent is 1:26.000.000) volgt
een reliefoverzicht, waarbij de schaal
op de evenaar steeds 1:44.500.000 is
gehouden. De kleuren in combinatie
met de schaduwarceringen waarmee
het relief is aangegeven voldoen goed;
alleen in de donkere partijen maakt
het de naamgeving soms wat onduide-
lijk. Vanzelfsprekend is de zuiverheid
op deze schaal niet van belang. Het
gaat om de algehele indruk. Ook de
poolgebieden komen er goed uit en de
beschrifting laat niets te wensen over.
Met de eigen kleurkeuze voor begroei-
ing en klimaat neemt men afstand van
het vroegere kleurverloop waarmee
men het hoogteverschil uitbeeldde.
Vreemd is dat voor deze kaarten in de
algemene legenda geen Symbolen zijn
opgenomen en hier moet worden aan-
genomen dat rode vierkantjes grote
Steden en zwarte stippen kleine Steden
zijn. Dit geldt tevens voor de over-
zichtskaarten waar het verschi 1 tussen
de rode en witte vierkanten niet wordt
verklaard.
De classificatie van Steden laat even-
eens wel eens te wensen over maar dat
is in de tijd van snelle groei en ver-
plaatsing niet altijd bij te houden. Wat
bijvoorbeeld te doen met Steden, voor-
steden en deelsteden die tegenwoordig
worden samengevoegd? Gelukkig zal
de gebruiker hiervan niet wakker lig-
gen'
De zeediepten, hier in het zwart en op
de gewone kaartbladen in blauw, wor
den, evenals de hoogtecijfers, geheel
niet verklaard. Met een körte legenda
bij de reliefkaarten had men dit, even
als de grootte van de Steden, kunnen
opvangen.
De algemene legenda is simpel gehou
den en de nadruk is op het toerisme
gelegd. Jammer dat de algemene legen
da naast het voorwoord is geplaatst,
vöör de vele pagina's met beschrijvin-
gen, zodat men bij het kaartgebruik
steeds een stuk terug moet slaan. De
rondjessymbolen voor Steden 100.000
- 500.000 inwoners en 50.000 -
100.000 inwoners komen teveel over-
een en zijn in de legenda nauwelijks
uit elkaar te houden, op de kaartbla
den is dit nog moeilijker.
De aansluiting van de kaarten gaat
met behulp van een driehoekje waarin
het cijfer van het aansluitende kaar-
blad Staat. In de meeste gevallen klopt
dit, maar zoekt men bijvoorbeeld op
p. 207 naar de aansluiting in Brazilie
dan wordt de lezer naar p. 270 verwe-
zen, waardoor hij in het register uit-
komt. De aansluiting met de omlig-
gende kaartbladen is evenals de over-
lappen goed.
Op de staatkundige kaart van Azie zijn
de namen van Kazachstan, Irak, Iran,
Libie en de Oekrai'ne die in de eerste
druk ontbraken weer aanwezig en ook
Vietnam en Japan zijn er weer bij. De
misdruk bij het Kongobekken is ver-
dwenen. Mount Zeil in Australie is he-
laas gebleven, dit moet Mount Ziel
zijn. De hoogtecijfers, toppen en heu-
vels, wijken nog al eens af van de gege-
vens van andere atlassen en kaarten.
Zeeen hebben zoveel mogelijk een Ne-
derlandse benaming gekregen, dit is al
leen maar toe te juichen en men is van
de terminologie Grote (of Stille) Oce-
aan afgestapt. Op pagina 204 werd de
Grote Oceaan waarschijnlijk door de
golfslag Grote Ocaean. Op pagina 80
krijgt de Karazee een extra e.
De afkortingen van kaartgegevens
dient men eigenlijk eerst door te ne-
men voor men de atlas hanteert, de
toegevoegde informatie is bedocld
voor de leesbaarheid. Het is wat lastig
om op de kaart Ulk tegen te komen
hetgeen Groot betekent of Y. te zien
staan en pas later er achter te komen
dat dit in het Japans heel eenvoudig
Yama of Berg betekent. Het steeks-
proefgewijs nalopen van het register en
landenkentekens geeft geen aanleiding
tot klagen.
De landenkentekens zijn duidelijk,
evenals de pictogrammen, al is de
combinatie tussen de gezochte naam
en de pagina vakaanduiding soms
wat complex en een leek zal enige er-
varing moeten krijgen om deze combi
natie vlug te kunnen lezen. Voorbeeld:
men zoekt Huaxi in China, die vindt
men op pagina's 116-117 E3, lees af: be-
zienswaardigheid, schaal 1:5.000.000,
op de kaart: de naam met groen sterre-
tje, betekenis: natuurlijke bezienswaar-
digheid.
De pictogrammen zijn zo gekozen dat
ze weinig verwarring kunnen geven,
hoewel enkele namen, vooral rivierna-
men, moeten worden teruggezocht in
het naastliggende vak, b.v. Lagh Bogal,
rivier op pag. 160-161 Kl, daarvan Staat
de naam in vak Ji.
Pluspunten voor de anwb Wereldatlas
zijn: Er zijn overwegend Nederlandse
benamingen gebruikt. De atlas is lees-
baar gedrukt met een goede kleurstel-
ling. De informatieve, geillustreerde
pagina's bieden zeker een extra. De we-
gennummers staan (indien bekend) op
alle kaartbladen. De verbindingen over
zee, veerdiensten en ponten, meestal
met vermelding van vaartijden, staan
duidelijk op alle kaarten aangegeven.
De bladen hebben een goede overlap
en zijn niet moeilijk aan te passen. De
legenda is wat summier en de picto
grammen vragen wat oefening.
Kortom het is de anwb gelukt zoveel
mogelijk kaartinformatie, goed tot re-
delijk leesbaar in een atlas samen te
brengen ook al is deze informatie soms
in drukbevolkte gebieden wat over-
compleet' te noemen waardoor de to-
pografie verloren gaat.
AI met al een wereldatlas die de toets
der kritiek kan doorstaan en zeker het
aanschaffen waard zal zijn.
Chr.J. Snabilie
