KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-4
de geeft aan het gesymboliseerde karto-
grafische document, toch is deze com-
binatie (luchtfoto naast plan) beperkt
gebleven tot dit ene atlasdeel in de hele
reeks van stratenatlassen van dezelfde
uitgever. De andere provinciale strate
natlassen zijn deze nieuwe trend inder-
daad niet gevolgd. Voor geografen of
kartografen kan het supplementaire
foto-gedeelte zeer betekenisvol zijn. Of
dit 00k zo is voor de modale gebruiker
is zeer de vraag. Buiten het 'gadget'-as-
pect zie ik er als kaartlezer geen echte
noodzaak voor in.
De Standaardatlas werd al eerder in dit
tijdschrift gewaardeerd om zijn dege-
lijkheid en zijn helderheid. Er werd
toen echter wel op gewezen dat de uit
gever er ten onrechte prat op gaat dat
bij elke nieuwe uitgave de vorige totaal
wordt bijgewerkt, wat in de praktijk
niet altijd zo is. Met de hier besproken
atlas is dit evenzeer waar, maar met dit
verschil dat de recentste infrastruc-
tuurveranderingen nu wel zichtbaar
zijn op de naastliggende luchtfoto. Het
betreff meestal nieuwe wijkinplantin-
gen en industrievestigingen of -uitbrei-
dingen.
Omwille van de vroegere recensie leek
het ons interessant deze stratenatlas te
vergelijken met een gelijkaardige uitga
ve van 1997 van een andere uitgever.
Het betreff hier de tweede vermelding
in de titel bovenaan. Het is een publi-
catie van de gekende De Rouck-uitge-
verij uit Brüssel, die op de markt
kwam met een meer compact volume,
dat nu het hele Vlaamse land beslaat,
Brüssel inbegrepen.
De vroeger besproken uitgave van de
Standaarduitgeverij (zie KT 1998.3) was
eveneens een compacte' voorstelling,
weliswaar beperkt gebleven tot de pro-
vincies Vlaams-Brabant en Waals-Bra-
bant. De beide uitgaven naast elkaar
bieden de mogelijkheid om de onder-
scheiden voorstellingswijzen van de
zelfde gebieden direct te confronteren.
Gemeenschappelijk aan beide uitgaven
is het feit dat verschillende kaartscha-
len worden gebruikt, na elkaar of
dooreen - zonder expliciete vermelding
ervan. Bij de Standaard, bijvoorbeeld,
wordt weliswaar vooraan opgegeven
dat het twintigtal geselecteerde stads-
kernen achteraan op 1:10.000 zijn (dus
dubbel zo groot als de voorafgaande
combinatie van kaart-foto-pagina's),
maar bij nader toezien zijn er zelfs
schalen bij op ongeveer 1:5800,
1:10.600 en 1:13.000. Gelukkig worden
de detailkaarten 00k gesitueerd op de
overzichtskaarten, wat bij de eerder be
sproken compacte Standaarduitgave
niet het geval was. Bij De Rouck loopt
de wisseling van kaartschalen (van
1:32.000 naar 1:16.000 en omgekeerd)
voortdurend dooreen; bijvoorbeeld de
overgang van p. 509 naar 510 of van
p. 553 naar 554. Alleen het piepkleine
overzichtskaartje (5 cm!) bovenaan elke
bladzijde verraadt deze schaalverande-
ring.
Waarom twee reeksen pagineringen
gebruikt worden is een raadsel: ener-
zijds is er een doorlopende paginering
bovenaan, anderzijds is er de pagine
ring per provincie onderaan. Gelukkig
wordt de stratenindex per provincie
opgedeeld. Mits enige routine in het
gebruik went dit systeem wel, alhoewel
de afwezigheid van een ruimtelijke
overzichtskaart, waarop de pagina-uit-
sneden worden aangegeven, störend is
voor weggebruikers met enig ruimte-
lijk inzicht. Het overzichtskaartje met
de gemeentegrenzen, in het begin van
elk provinciegedeelte, mist deze inde-
ling 00k wat bijzonder jammer is. Bij
het opzoeken van een bepaalde ge-
meente moet je vooreerst al weten in
welke provincie die ligt. De locatie er
van moet je dan niet gaan zoeken op
het overzichtskaartje vooraan elk pro-
vinciekatern, want daarmee weet je
nog niet op welke pagina het straten-
plan Staat. Kijk je in het provinciaal
gemeenteregister, dan vindt men wel
het stratenplan, maar de ruimtelijke
context is dan wel helemaal zoek of
met andere woorden, waar in de pro
vincie die bladzijde te situeren is vraagt
weer heel wat bijkomend zoekwerk.
Het lijkt De Rouck ontgaan te zijn dat
Brüssel nog steeds een tweetalige stad
is. Nochtans is het een tweetalige uit
gave, of wordt dit althans gesuggereerd
in de tweetalige inleiding en tweetalige
legenda. Dit stoort des te meer wan-
neer de straatnaam naar een Vlaamse
stad verwijst zoals rue de Malines (Me-
chelsestraat!). De correctheid van het
taalgebruik speelt wel in het voordeel
van de Standaarduitgave.
De leesbaarheid van het kaartschrift
speelt dan weer in het voordeel van De
Rouck. Niettegenstaande het feit dat
de kaarten kleinschaliger zijn en de
corpsgrootte van het schrift iets klei
ner, worden de straatnamen vlotter ge-
lezen dan bij de Standaard. De een-
voud van de straattekening zal er wel
iets mee te maken hebben. Inderdaad,
de roodlijnige straatafboording in de
Standaarduitgave en het vettere schrift
werken störender (dat was priori al
zo voor de compacte uitgave uit de vo
rige bespreking voor het kt) dan het
magerder schrift in een egaal getinte
straat bij De Rouck. In het nadeel van
De Rouck speelt dan weer de afwezig
heid van de aanduiding van de be-
bouwde stads- en dorpskom. Bij de
Standaard is dit dan weer donkerder
getint, maar of dit overeenkomt met
de morfologische agglomeratie is dik-
wijls zeer de vraagü
Een zeer nuttig gegeven is het eenrich-
tingsverkeer. Waar de Standaard het
wel aangeeft blijft De Rouck zeer sterk
in gebreke. Om dan nog niet te spre-
ken van het lussensysteem, binnen
Leuven bijvoorbeeld, waardoor het
stadscentrum vrij blijft van doorgaand
verkeer. De winkelwandelstraten, met
afwezigheid van autoverkeer, worden
00k niet bij De Rouck aangegeven en
zijn eerder zeer summier en zelfs on-
duidelijk aangebracht op de Stan-
daard-kaartjes.
Wat de prijsvorming van al deze
stratenatlassen aangaat is het geen een-
voudige zaak om een goed overzicht te
krijgen. Dit komt door het feit dat er
'normale' en compacte' uitgaven zijn
bij elk van de besproken uitgeverijen.
Daarbij komt dat er compacte uitga
ven zijn van de afzonderlijke provin-
cies, die niet allemaal evenveel kosten,
maar dat er 00k een compacte uitgave
is van alle provincies samen. En om
het helemaal moeilijk te maken bevat
de hier besproken compacte uitgave
onder de titel Alle Straten van Viaande
ren en Brüssel van De Rouck (1985,-
bef, formaat 22 x 17 cm) niet dezelfde
inhoud als de overeenkomstige
Stratenatlas Viaanderen van de Stan
daard, die niet alleen het Vlaamse ge-
west maar evenzeer Brüssel en Waals-
Brabant ingebonden heeff. Qua in
houd bevat dit volume het grondge-
bied Waals-Brabant supplementair
voor slechts 10,- bef meer! Deze laatst-
vermelde uitgave werd hier dus niet
besproken. Het onderdeel Vlaams-Bra
bant en Brüssel werd in het vorig
KT-nummer gerecenseerd. De hier wel
besproken uitgave is inhoudelijk 00k
een onderdeel van de Stratenatlas
Viaanderen maar bevat ditmaal alleen
maar Vlaams-Brabant en Brüssel en re-
sorteert onder de 'normale' uitgaven
en is bijgevolg van een groter formaat
(30 x 22 cm). De prijs is nochtans offi-
cieel dezelfde, namelijk 1995,- bef,
maar de Standaardboekhandel (Naam-
sestraat 57, 3000 Leuven) lanceert deze
atlas met kaarten en luchtfoto's voor
verwonderlijk slechts 495,- bef of niet
eens 30,- gülden!
F. Depuydt
49
