44
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I999-XXV-2
A Mo i Rana
Sandnessjöen;:
Mosjoen
Bronnoysund
Borgefjell
hoofdwegen
spoorlijn
veerdienst
9 regionaal centrum
lokaal centrum
A bergketen
gletsjer
1Oslo
2. Bergen
3.Trondheim
4. Stavanger
5. Bodo
Helgeland's ligging in Noorwegen
Noorse
Zee
•&9
30 km
Figuur 1. Het eerste kaartje in het hoofdstuk over Helgeland (Noorwegen), dat de topo-
grafie en ligging van het gebied aangeeft. Een illustratie van de manier waarop auteurs
de vrije hand hebben gekregen bij de kartografische ondersteuning van hun tekst. In dit
geval heeft auteur Van Rijkom in zijn hoofdstuk een prima en zeer doelmatiggebruik ge-
maakt van kartografische hulpmiddelen. Zijn bijdrage was zelfi de enige met een echt
routekaartje voor de excursie. Waarschijnlijk heeft Van Rijkom de kaartjes zelfgemaakt
en zijn ze alleen in de stijl van het boek ingepast. Het enige bezwaar dat tegen zijn
kaartjes kan worden ingebracht is dat de generalisatie tamelijk grof en rechthoekig is. En
dat is nogal störend bij de weergave van de Noorse fiordenkust.
kaartje is opgenomen, dan komt het
nogal eens voor dat plaatsen en andere
geografische eenheden die in de tekst
worden genoemd niet altijd op het
kaartje voorkomen, terwijl daarvoor
vaak best wel ruimte is (bijvoorbeeld
in het hoofdstuk over de Toscaanse
corridorregio). Daarom moest ik er in
veel gevallen al snel een atlas bij pak-
ken.
Verreweg de meeste auteurs kwamen
tegemoet aan het verzoek van de re-
dacteuren om suggesties te doen voor
excursies. Een kaartje met de gesugge-
reerde excursiepunten en de route van
de excursie zou de lezers ongetwijfeld
helpen, maar wordt in het boek in
lang niet alle gevallen aangeboden, of,
indien wel, vaak op een manier die
voor verbetering vatbaar is.
In het hoofdstuk over de Amsterdamse
Zuidas ontbreekt bijvoorbeeld een
grootschalig kaartje van het besproken
gebied en is er alleen een kleinschalige
overzichtskaart van Amsterdam als ge-
heel. Er wordt daarmee niet echt een
inzicht geboden in de ruimtelijke
structuur van de Amsterdamse Zuidas,
terwijl er in de tekst veel en in detail
over geografische locaties wordt ge-
sproken. Bij de beschrijving in woor-
den van de route van de gesuggereerde
excursie wordt voorgesteld om een
stratenkaart van Amsterdam mee te
nemen. Een dergelijk voorstel wordt in
een paar andere hoofdstukken 00k ge-
daan, daar waar een betere kartografi
sche ondersteuning in het boek zeer
wel mogelijk zou zijn geweest. Zo
vormt Hoofdstuk 21 de schriftelijke
neerslag van een onderzoek gericht op
het 'in kaart' brengen van het dorp Po-
deni en de omliggende regio op het
Transsylvaanse platteland (zo Staat het
er letterlijk!). In het boek wordt het
hoofdstuk echter slechts geillustreerd
door een enkele kleinschalige kaart van
nota bene heel Roemenie met grote
delen van naburige landen. Op die
kaart staan lang niet alle geografische
entiteiten, noch de route van de excur
sie die in de tekst worden genoemd.
De grote uitdaging voor redacteuren
van een boek als Steden en streken, met
zo veel hoofdstukken en zo veel au
teurs, is om te voorkomen dat de ver-
schillende bijdragen als los zand aan
elkaar hangen. En hoewel hiervoor is
gesteld dat er wat dat betreft in karto-
grafisch opzicht Verbeteringen moge
lijk zouden zijn, moet toch worden
vastgesteld dat de redacteuren met veel
succes de uitdaging zijn aangegaan: ze
zijn er al met al zeer wel in geslaagd
om met de 21 'case studies' een goed
totaalbeeld te schetsen van Hoekveld's
Verdiensten voor de stadsgeografie
(zijn jaren aan de Vrije Universiteit in
Amsterdam, 1967-1985) en de regionale
geografie (Universiteit Utrecht, 1985-
1998). Het resulterende boek is daarbij
uitstekend verzorgd en deed in ieder
geval mijn geografisch hart weer eens
wat sneller kloppen!
C.P.J.M. van Elzakker
Digitale Kartentechnologie
21. Arbeitskurs Niederdollendorf 1997
Kartographische Schriften Band 3
Bonn: Kirschbaum Verlag GmbH,
140 pp., 24 x 16,5 cm
ISBN 3 7812 1452 4
Prijs dm 40,-
De Arbeitskreis Praktische Kartogra
phie' is te vergelijken met onze werk-
groep Kartografische Productie Tech
nieken. Zij organiseert sinds 1957 min
of meer geregeld een Arbeitskurs. Zo'n
Arbeitskurs heeft veel weg van de stu-
diedagen, die de nvk in jaren tachtig
jaarlijks organiseerde: een vierdaags
praktijkgericht programma rond een
bepaald thema en met 40 tot 80 deel-
nemers. Deze 2ie Arbeitskurs werd ge-
houden van 29 September tot en met 2
oktober 1997 en voor het eerst niet in
Niederdollendorf, maar in Königslut
ter am Elm, dat centraler ligt ten op-
zichte van de voormalige DDR-staten.
Het onderwerp was Digitale Karten
technologie en alle twintig lezingen zijn
gebundeld in Band 3 van de serie Kar
tographische Schriften.
Het voorwoord noemt als aanleiding
voor deze Arbeitskurs de constatering,
dat tegenwoordig iedereen met een
Mac- of pc-computer denkt kaarten te
