ICS
Kartographische
Schriften
45
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I999-XXV-2
Band 3
Digitale
Kartentechnologie
21Arbeitskurs
Niederdollendorf 1997
KIRSCHBAUM VERLAG BONN Ik
kunnen maken en dat vervolgens nog
doet ook! Daar moeten kartografen
consequenties uit trekken en die zijn:
de producten moeten meer afge-
stemd worden op de gebruiker;
kartografie moet betaalbaar blijven
(wel: 'zo goed als nodig', maar niet
'zo mooi als mogelijk').
Deze twee zaken, marketing en be-
drijfseconomie, zijn belangrijke nieu-
we dementen in deze cursus. Verder
wordt er, naast het eigenlijke vakge-
bied, ruim aandacht gegeven aan de
nieuwe media (cd-rom, Internet en In
tranet) die massaal op ons afkomen.
Deze nieuwe media vervangen de ana
loge kartografische producten nu nog
niet, maar vormen er wel al een aan-
zienlijke aanvulling op.
De lezingen zijn thematisch gegroe-
peerd in een viertal blokken.
Blok i heeft als onderwerp: Economie
en marketing in de kartografie.
De eerste lezing in dit blok heeft de
uitdagende titel: 'Marketing: alleen
maar reclame en verkoop?' Daarin
wordt serieus ingegaan op het belang
van strategische planning, klantenbin-
ding, kwaliteitscontrole en standaardi-
satie. En er worden voorbeelden gege
ven van goede producten, die het door
siechte marketing toch niet gered heb-
ben. De tweede en laatste lezing in dit
blok gaat over het goed calculeren en
beheersen van de kosten.
Blok 2 heeft als onderwerp: Inwinnen
en bemerken van digitale data.
Dit blok begint met een lezing over de
omzetting van analoge gegevens in di
gitale geo-informatie door middel van
scannen en semi-automatische vectori-
satie en classificatie met het zelflerende
Zwitserse Maptech-systeem. Ook de
tweede lezing handelt over dit onder
werp, maar besteedt meer aandacht
aan patroonherkenning en hybride
data-opslag, ditmaal van de firma
Moss. Daarna volgen een drietal lezin
gen over de digitale vervaardiging van
topografische kaarten op basis van
atkis (Amtliche Topographisch-Karto
graphisches Informations System). In
hun lezingen gaan het Landesvermes
sungsamt van Nordrhein-Westfalen en
dat van Niedersachsen zowel in op de
inwinning als de presentatie. En de fir
ma Giscon presenteert hun karma:
een uitgebreide presentatie-module
voor atkis, gebouwd in Arc/Info. Dit
blok eindigt met een lezing over het
CAD/cis-formaat citra, dat door firma
ciss tdi wordt voorgesteld als een
standaard uitwisselingsformaat. Bij-
zonder hierbij is, dat behalve de bete-
kenis ook de opmaak en topologie
meegenomen kan worden. Dat is
uniek, maar het formaat bevindt zieh
nog in een ontwikkelstadium.
Blok 3 heeft als onderwerp: Uitvoermo-
gelijkheden uit het digitale databestand.
In Duitsland worden technische ter-
men gewoonlijk eerder vertaald dan in
Nederland. Daarom valt het op, dat er
in dit blok zoveel Engelse termen in ti-
tels en teksten staan. Dat wijst op de
snelheid waarmee de nieuwe technie-
ken opkomen en ook worden toege-
past; nog voor men Duitstalige begrip-
pen heeft kunnen bedenken.
De eerste lezing heeft als titel: 'digitale
kleurendruk computer-to-press' en
beschrijft de overgang van digitale
filmbelichting via computer-to-plate
naar digitaal drukken. Geschat wordt,
dat de körnende tijd van alle media-
communicatie 70% op papier en 30%
op beeldscherm zal verschijnen. Voor-
delen van digitaal drukken zijn: men
hoeft geen gedrukte voorraad aan te
houden, het maken van films en druk-
platen vervalt, individualisering is mo
gelijk en men kan altijd de meest re-
cente versie leveren. Als nadelen ten
opzichte van offset worden genoemd:
de lagere resolutie, het kleine formaat
en de oplopende kosten bij hoge opla-
gen. Interessant is ook de lezing over
Color Management: een systeem om
te zorgen dat kleuren in het eindpro-
duet zoveel mogelijk gelijk zijn aan die
in het ontwerp. Verder is er een aantal
lezingen van bekende fabrikanten van
digitale kleurkopieerapparaten voor
kleine oplagen en van digitale druk-
persen voor middelgrote oplagen (200
tot 5.000 stuks) op een nog beperkt
formaat (tot A3+). Vandaar dat de
computer-to-plate techniek ook aan de
orde komt, waarbij drukplaten zonder
tussenkomst van films belicht worden.
Door het geautomatiseerd wisselen van
drukplaten wordt stilstand van een
dure pers tot het minimum beperkt en
kunnen grotere formaten en hogere
oplagen ook concurrerend worden ge-
drukt. En voorlopig is de kwaliteit
hiervan ook hoger.
Blok 4 heeft als titel: Kartografie in de
nieuwe communicatie-media
De eerste lezing van dit blok heeft als
prikkelende titel 'Digitale Kartografie -
Verhalen uit 1001 toepassingen. Hierin
wordt het ontwikkelingsproces van de
kartografie geschetst. Vroeger duurde
het maken van een kaart weken tot
maanden, vandaag maken 'hobby-kar-
tografen' met gis en dtp een kaart in
enkele uren. Het kunstzinnige aspect
neemt af, maar het aantal gebruikers
wordt alleen maar groter. De twee vol-
gende lezingen gaan over de voordelen
van de nieuwe media, zoals cd-rom en
Internet, voor de kartografie. Steeds
wordt daarbij ook de mogelijkheid van
individualisering van de informatie
genoemd. In de laatste lezing tenslotte
brengt ibm orde in de digitale beeld-
chaos met programmatuur voor grote
digitale beeldarchieven. Hiermee kun
nen beeiden aan de hand van kleur,
textuur, contour e.d. automatisch be-
schreven en geclassificeerd worden en
ook weer teruggevonden worden.
De helft van de lezingen werd gegeven
door medewerkers van bedrijven, die
met hun producten ook aanwezig wa
ren op een kleine tentoonstelling tij-
dens de Arbeitskurs. Daarmee wordt
een goed beeld gegeven van wat er in
de praktijk al mogelijk is, al gaat in
sommige lezingen de aandacht voor
het eigen systeem ten koste van het
bredere overzicht. In het voorwoord is
ook aandacht geschonken aan deze
vermenging van informatie en com-
mercie. Maar terecht wordt geconclu-
deerd dat in deze opzet beide partijen
er hun voordeel mee kunnen doen. In
deze uitgave zijn ook echte adverten-
ties opgenomen, waardoor het moge
lijk was om bij de lezingen illustraties
in kleur op te nemen. En dat maakt
Digitale Kartentechnologie niet alleen
een informatieve maar ook een aan-
trekkelijke publicatie.
M.A. Damoiseaux
