SITOEXIL
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I999-XXV-3
militaire dienstjaren in 1859 Over naar
de civiele bestuursdienst. Hij werd ter
beschikking gesteld van de Gouver
neur van de Molukken die hem als be-
stuurder stationeerde op het eiland
Ceram met de nevenopdracht het ei
land in kaart te brengen. Hoewel hij er
nog in slaagde het eiland twee maal
van zuid naar noord te doorkruisen
kwam er door de krijgszuchtige Berg-
Alfoeren, die het het Gouvernement
tot ver in de 2oe eeuw moeilijk maak-
ten, van kartering niet veel terecht.
Het bleef bij opnamen van enkele
kustgebieden die, zo beklaagde hij zieh
in 1874, door het Bataviaasch Genoot-
schap zoek werden gemaakt, doch later
weer opdoken (figuur 4). Vanuit Wa-
hai aan de noordkust, de oudste Ne-
derlandse bestuurspost op het eiland,
ondernam Von Rosenberg een tweede
Figuur 3. Kaart
van het district
Singkel in Zuid-
west-Atjeh, opge-
nomen door Von
1833 de 'Singkelsche
rivier' opvoer en de
ladangs längs de
rivier registreerde.
Bron: Von Rosen
burg, 1882.
reis richting Nieuw-Guinea, ditmaal naar de zogenaamde
'Papoesche Eilanden', ten westen van de Vogelkop. Voorts
was hij de eerste die anderen opmerkzaam maakte op het
voorkomen van aardolie in Oost-Ceram, later geexploiteerd
door de Bataafse Petroleum Maatschappij.
Om gezondheidsredenen werd hij vervolgens ontheven van
bestuurstaken en verder in de funetie van wetenschappelijk
onderzoeker belast met de verzameling van curiosa voor het
Rijksmuseum voor Natuurlijke Historie te Leiden. Enigszins
hersteld maakte hij vanuit Ambon een reis naar Noord-Ce-
lebes waar hij vanuit Gorontalo de noordarm van het eiland
verkende en ruwweg in kaart bracht. Als resultaat van deze
reis en een volgende naar de Kei- en Aroe-eilanden verrijkte
hij de Leidse collectie met 130 zoogdieren, 1733 vogels, 59
reptielen, 30 vissen en tal van insecten. In 1866, na terug-
komst van Europees verlof waarin hij trouwde met barones
Louise von Breidenbach zu Breidenstein uit Darmstadt,
bleek zijn ster verder te zijn gerezen. Hij kreeg vergunning
op dienstreizen het costuum van assistent-resident te dragen.
Zijn standplaats werd Ternate van waaruit andermaal in
Jolnj/ifl/orig i/timfur
foatovm fraetaA
Jßbta. Vmbottüta
ambon
PijW«-» rif
KAART VAN TIET DISTRICT
EN 1)E LANDSCHAFTEN LIGGENDE LÄNGS DE
Opgmamen en in haart gebracht op last van
den Gouverneur Tan Sumatra's Westknst
in. het |aar i853
TT. VON ROSENBEUC.
Ze igen du
ob ham/roru/
JUUUOff
J -dnJvrjilacrtx
Xachtoerity/' In/ /unn/ wafor
- - (nrvu lim orutor ans rvofit.rtr\nJtncfi besäutr otnanei//ebted
m mrt de afi/ee/unj ßtzmy
O/r tie rwu/ervrbra/rto /r/aatsvn verton fei
J.adan°s /an'j's de rivier.
2 Aei/oeetrob
3 T/ntJutm
.1 /'eii/oJiitnji
6 JWbrt
7 dberwf/u
S ßu/tilpelsotr
liuul/oriif boLrm
m ßertunpoe
n Aun/ocri
e Ifnebi.
13 Linuse*
Aliboe An fron
77 Areraryt
ig ßamlrt 11,/
79 Lipnt Aat/aru/
SO SrpnnJ/a/iy
sr ßatoe onl/ofriij
ss fb/M
SJ ■/l77l,/7vi7Vt
st La A/boo
•J.f /Irm/uni/oeru/iirr
TO Ba/rte/ru/
37 Ldoent/itn
7
