54
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I999-XXV-4
Brandnn Plawp
Server' (gebruiker en aanbieder) toe-
passingen volgt een meer gedetailleer-
de uitleg over het aanbieden van dyna
mische kaarten, geografische zoekmo-
gelijkheden, volwaardige Gis-functio-
naliteit of juist ruwe data die de ge
bruiker met zijn eigen gis kan bewer-
ken. Hier wordt bijvoorbeeld duidelijk
gemaakt welke situaties 'heavy' of
'light' Servers vereisen, en welke situ
aties 'thin' of 'thick' clients: in andere
woorden, moeten de meeste bewerkin-
gen plaatsvinden op de Systemen van
de aanbieder of de gebruiker?
Vervolgens gaat de auteur in op het
aanbod aan commerciele producten
van de bekende softwareleveranciers,
waarmee enkele specifieke DGi-toepass-
ingen relatief snel opgezet kunnen
worden. Omdat iedere situatie zijn ei
gen aanpak vereist, betekent de keuze
voor een bepaalde software-oplossing
nog niet dat daarmee alle wensen ver-
vuld kunnen worden. Veel hangt nog
af van de bereidheid te investeren in de
vereiste apparatuur en aanvullende
programmeerwerkzaamheden: hier-
voor wordt een beknopt overzicht van
belangrijke kostenposten gegeven.
Twee hoofdstukken zijn volledig ge-
wijd aan het ontwerp en de implemen-
tatie van een gebruiksvriendelijke Web
site. Hoewel de auteur hier zegt richt-
lijnen voor het ontwerp van 'web-kaar
ten' te geven, rieht hij zieh voorname-
lijk op de interface en de functionali-
teit die aan de kaarten gekoppeld kan
worden. Het feitelijke kartografische
ontwerp van web-kaarten komt maar
zeer beperkt aan bod; en dat is nu juist
iets waaraan nog veel te verbeteren
valt, getuige de illustraties van bestaan-
de web-kaarten in het boek.
Parallel aan het boek maakt de auteur
gebruik van een eigen Website waarop
hij zegt uitgebreidere voorbeelden te
geven, alsmede een actueel overzicht
van relevante Websites als aanvulling
op het boek - het publiceren van Web
sites in een boek is nu eenmaal zeer ge-
voelig voor veranderingen die op het
Internet snel en veelvuldig plaatsvin
den: http:!'Ikayenta.geog. byu. edu/gison-
line. Heiaas bleek bij raadpleging van
de site voor deze boekbespreking de
meeste informatie na begin 1998 (kort
na publicatie van het boek) niet meer
geactualiseerd te zijn: voor dergelijke
materie is het onwaarschijnlijk dat er
geen ontwikkelingen van recenter da-
tum te melden zijn.
Door de toegankelijke schrijfstijl is het
boek in ieder geval een aanrader voor
hen die relatief onbekend zijn met wat
er nodig is voor het gebruik van gis en
kaarten op het Internet. Het boek gaat
weliswaar een intensief gebruik van
specifieke Gis- en Internet-termen niet
uit de weg, maar een uitgebreide ter-
menlijst met over het algemeen duide-
lijke verklaringen en illustraties zorgt
ervoor dat een breed publiek bij de les
kan blijven.
R.M. Hootsmans
Algorithmic foundations of
Geographie Information Systems
Marc van Kreveld, Jürg Nievergelt,
Thomas Roos, Peter Widmayer
(redactie)
Berlijn: Springer Verlag, 1997
Lecture Notes in Computer Science
Vol. 1340
Paperback, 290 pp., 23,5 x 15,5 cm
isbn 3 540 63818 o
Binnen een reeks werken over algeme-
ne computerwetenschappen neemt
deze uitgave een bijzondere plaats in
omdat het de techniek van geome
trische rekenmethoden met de toepas-
sing van geografische informatiesyste-
men (gis) meer op een lijn probeert te
brengen. Dat is nodig omdat volgens
de redacteuren de rekenkundige aspec-
ten van gegevensbewerking in Gis, dat
wil zeggen de algoritmen, minder goed
zijn ontwikkeld dan het beheer van de
gegevens, het database-management.
Het boek is opgebouwd uit bijdragen
van verschillende auteurs en behandelt
onderwerpen als gegevensopslag en
-bevraging, visualisatie, integratie van
kaartlagen, ruimtelijke interpolatie en
generalisatie.
De redacteuren geven aan dat het boek
met name bedoeld is voor gevorderden
op het gebied van Gis en geometrische
algoritmen. Desondanks is het boek
00k toegankelijk voor Gis-gebruikers
voor wie geometrische algoritmen tot
nu toe relatief onverkend terrein vor-
men, maar die daar graag meer over
zouden willen weten. De meeste
hoofdstukken kennen namelijk een
laagdrempelige ingang waarna er een
stapsgewijze opbouw in moeilijkheids-
graad plaatsvindt.
Zo biedt het hoofdstuk over TiN-algo-
ritmen (triangulated irregulär net-
work) een duidelijke inleiding in digi
tale terreinmodellen. Het steh ter dis-
cussie dat vaak al te gemakkelijk wordt
gekozen voor gridmodellen met als ar-
gument dat bewerkingen daarop een-
voudiger zijn. TiN-algoritmen kunnen
echter zeker zo eenvoudig zijn: de keu
ze voor efficiency bij de oplossing van
een speeifiek probleem zou veel meer
de keuze voor het terreinmodel moe
ten bepalen. Als voorbeeld dienen op-
lossingen voor de analyse van specifie
ke reliefkenmerken (hellingprofielen)
en drainagepatronen met tin's. Even-
tuele conversies tussen grids, tin's en
contourlijnen hoeven 00k geen be-
zwaar te vormen: voor elk van deze
combinaties worden rekenmethoden
genoemd, die echter wel enige gevor-
derde kennis van bijvoorbeeld interpo-
latietechnieken vereisen.
Voor kartografen zijn verder de hoofd
stukken met rekenoplossingen voor de
visualisatie van tin's en generalisatie
van belang. Bij de visualisatie van tin's
wordt aandacht besteed aan het pro
bleem van 'hidden-surface-removal':
wanneer er naar een 3D-terreinmodel
gekeken wordt, zijn er afhankelijk van
het gekozen gezichtspunt steeds andere
gedeelten onzichtbaar, die dus 00k niet
gevisualiseerd hoeven te worden. Een
ander onderwerp is het aanbrengen
van meer of minder detail in een Tin
ten behoeve van visualisatie: ver van
het gezichtspunt af hoeft minder detail
zichtbaar te zijn en kan dus met een
lagere resolutie gewerkt worden dan
dichtbij het gezichtspunt. Dit kan bij
(dynamische) visualisatie van com-
plexe terreinmodellen een grote hoe-
veelheid rekentijd schelen.
Het hoofdstuk over generalisatie (ge-
schreven door Robert Weibel, Univer-
siteit van Zürich) biedt een uitgebreid
overzicht van prineipes, algoritmen en
datastrueturen voor generalisatie-toe-
passingen. Interessant is 00k dat de
nadelen van bestaande basisalgoritmen
benoemd worden: zo wordt er vaak
weinig of geen rekening gehouden met
de ruimtelijke samenhang, is struc-
