Nederland als puzzel
43
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2000-XXVI-I
D.E.C. Bokma J.H.R. van der Schuit
visualisatie, kartografische vormgeving, planningskartografie, praktijk TREFWOORDEN
visualisation, map design, regional planning cartography, applications KEYWORDS
visualisation, conception cartographique, cartographie d'amenagement du territoire, applications MOTS-CLES
Voortdurend vinden er ruimtelijke veranderingen plaats in
ons land. Huizen worden bijgebouwd, bedrijfsterrein herin-
gericht en uitgebreid, nieuwe natuur ontwikkeld en nieuwe
wegen aangelegd of bestaande aangepast. De Rijksplanologi-
sche Dienst probeert de grotere veranderingen integraal in
beeld te krijgen en te houden door regelmatig een kaartbeeld
Nederland in Plannen te vervaardigen. De praktische tot-
standkoming van de kaartbeelden met de kartografische
overwegingen hierbij, Staat centraal.
Drs. D.E.C. Bokma is
kartografisch ontwerper
bij de afdeling Gebieds-
gerichte Plan- en Beeld-
vorming en drs. J.H.R.
van der Schuit is beleids-
medewerker bij de afde
ling Monitoring Ruimtelij
ke Ontwikkelingen van de
Rijksplanologische Dienst
(VROM), Postbus 30940,
2500 GX Den Haag;
[e] desiree.bokma
rop.rpd.minvrom.nl
[e] johan.vanderschuit@
Inleiding
Voor de derde keer heeft de Rijksplano
logische Dienst (rpd) een kaartbeeld Ne
derland in Plannen gemaakt met de ver
anderingen in de ruimtelijke hoofdstruc-
tuur tot circa 2010. De kaart geeft een
beeld van de reeds geplande ontwikke
lingen op het gebied van wonen, wer
ken, infrastructuur, luchthavens, natuur-
ontwikkeling en andere grote projecten
in het buitengebied.
Aanleiding voor het maken van een
kaart met ruimtelijke plannen was de
verkenning van ruimtelijke perspectie-
ven voor de discussienota Nederland
2030. Hierin werden een viertal perspec-
tieven (Palet, Stedenland, Parklandschap
en Stromenland) over de ruimtelijke
toekomst van Nederland gepresenteerd.
rop.rpd.minvrom.nl
Het bleek handig te zijn om hiervoor te beschikken over een
beeld van Nederland anno 2010 (het eind van de Vierde Nota
Ruimtelijke Ordening Extra periode). De rpd sponsorde daarom
00k de totstandkoming van de Nieuwe Kaart van Nederland
(Nederland anno 2005). Maar om toch beter aan te sluiten bij
Nederland 2030 werd een eigen globaal overzicht gemaakt.
Deze Programmakaart Balans 2010 was in feite de eerste versie
van Nederland in Plannen.
De Programmakaart Balans 2010 bleek bruikbaar voor vele
doeleinden. De kaart geeft niet alleen in een oogopslag een in
tegraal beeld van waar het allemaal gebeurt, maar blijkt 00k
voor allerlei verkenningen belangrijke input te zijn. Plannen
vergen nu eenmaal een aantal jaren aan voorbereiding en uit-
voering en geven daardoor 00k lang vooruit een goed beeld
van toekomstige ruimtelijke veranderingen. Met dit zieht op
plannen bleek de kaart zeer nuttig voor de Balans Ruimtelijke
Kwaliteit, een jaarlijkse stand van zaken over de ruimtelijke
kwaliteitsdoelen uit de Vierde Nota Extra. De kaart kreeg daar
om een vervolg met Nederland in Plannen 1998 (zie losse kaart-
bijlage). Bij de eerste publicatie van de Balans Ruimtelijke Kwa
liteit in november 1999 zag Nederland in Plannen 1999 het licht
(zie losse kaartbijlage).
Hoewel Nederland in Plannen er in sommige opzichten veel op
lijkt is het geen Nieuwe Kaart van Nederland. Op Nederland
in Plannen staan alleen de grotere ruimtelijke veranderingen:
de plannen waar het om gaat in Nederland tot 2010. Is de
Nieuwe Kaart gebaseerd op informatie van vooral gemeenten
(en heeft de gemeentelijke visie 00k voorrang), op Nederland
in Plannen staan voornamelijk de aan het rijksbeleid gerela-
teerde plannen. Extra ten opzichte van de Nieuwe Kaart is de
pianologische Status bij de plannen. Het spreekt natuurlijk
voor zieh dat het om momentopnames gaat. Een best guess ge
baseerd op de verwachtingen en kennis van het moment.
De kaart is niet gebaseerd op een alles omvattende inventarisa-
tie. Het Gis-bestand bevat alleen de hoofdlijnen. De woon- en
werklocaties hebben een minimale bruto omvang van 35 ha
volgens de gedigitaliseerde contour, met minimaal 500 wonin-
gen op de woonlocaties (enkele uitzonderingen daargelaten).
Alleen de pianologische Status, plannaam, het type (wonen,
werken enz.) en de aard van de ruimtelijke verandering
