Relief
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2000-XXVI-I
ker de animatie kan stoppen of terug-
spoelen zou hij beter in Staat moeten
zijn om de verschillende ruimtelijke pa-
tronen op waarde te schatten. Dit moet
echter nog getest worden.
Bin Jiang, de laatste spreker in de sessies
Dynamic mapspresenteerde een met
Ferjan Ormeling geschreven paper over
de mogelijkheden om aspecten van 'Cy
berspace' (verschillende soorten compu-
ter-gegenereerde, virtuele ruimtes) te be-
studeren met behulp van 'Cybermaps'.
De auteurs zien het maken van dergelij-
ke kaarten als een uitdaging voor karto-
grafen vanwege hun ervaring met repre-
sentatie van de geografische ruimte.
Knowledge discovery
Corne van Elzakker beet de spits af in de
eerste van twee sessies over Knowledge
Discovery. Hij is gei'nteresseerd in vragen
die te maken hebben met kaartgebruik,
en wil vooral weten waarom en wanneer
er kaarten worden geraadpleegd in een
bepaalde gebruikscontext, hoe die kaar
ten eruit zien, en of de gebruiker er te-
vreden mee is. Zijn onderzoek rieht zieh
op kaartgebruik voor regionale explora-
tieve studies door geografen. In de pre-
sentatie werd de onderzoeksmethode die
hij wil gaan gebruiken, de 'think-aloud
method', uitgebreid belicht. Bij deze
methode spreken de proefpersonen hun
gedachten hardop uit terwijl ze een taak
uitvoeren. Die gedachten worden vastge-
legd in protocollen, die vervolgens ge-
analyseerd worden.
Grote geografische gegevensbestanden
zijn vaak moeilijk te exploreren en te
analyseren omdat de gegevens complex
zijn. Alhoewel er tegenwoordig 'data mi-
ning' algoritmen worden gebruikt voor
bijvoorbeeld de classificatie van com-
plexe multidimensionale gegevens, wer
ken deze vaak als 'black box'. Robert Ed-
sall wil visuele ondersteuning en interac-
tie met de gegevens gedurende de visu-
alisatie bieden, zodat de gebruiker beter
begrijpt wat er gebeurt. Hij heeft al en-
kele gereedschappen voorgesteld.
Natalia Andrienko is eveneens gei'nteres
seerd in de integratie van 'data mining'-
en visualisatietechnieken. Zij demon-
streerde de Synergie tussen het al längere
tijd bestaande, door Andrienko An
drienko ontwikkelde pakket voor visuele
exploratie van geografische gegevens
Descartes met het 'data mining'systeem
Kepler. Descartes dient voor de (karto-)
grafische representatie van de brongege-
vens en de resultaten, en voor visuele ex
ploratie.
Connie Blok besloot de sessies Knowled
ge discovery. Zij onderzoekt hoe dynami
sche variabelen in kartografische anima-
ties kunnen worden gebruikt voor het
monitoren van veranderingen in het
landschap. Ze wil daarvoor nagaan wat
de karakteristieken zijn van de dynami
sche fenomenen die relevant zijn voor
het uitvoeren van monitoringtaken, om
deze vervolgens te binden aan karakteris
tieken van de dynamische beeldvariabe-
len. Als aanzet daartoe Steide ze een
raamwerk van concepten voor waarmee
dynamische fenomenen kunnen worden
gekarakteriseerd (zie eiders in deze afle-
vering van het Kartografisch Tijdschrifi).
Informatiesnelweg en interactie
Uiteraard werd er, nog meer dan in 1997
het geval was, gerefereerd aan de moge
lijkheden die het Internet biedt voor ver-
spreiding en gebruik van geografische in-
formatie. Zo waren er drie speciale ses
sies Informatie snelweg, met onder andere
een presentatie van Michael Peterson
over kwantitatieve trends in Internet-
kaartgebruik (zie eiders in dit verslag),
en een verhaal van Menno-Jan Kraak en
Rob Hootsmans over de rol van het
Web voor nationale karteringsorganisa-
ties (zie artikel eiders in dit tijdschrift).
Maar 00k in talrijke andere sessies werd
duidelijk dat de mogelijkheden die het
Internet biedt inmiddels breed worden
onderkend.
Een term die opvallend vaak voorkwam
in de presentaties, en die mede door de
mogelijkheden die het Internet biedt zo
in de belangstelling Staat, was interactie
van de gebruiker met de gegevens of de
representie ervan via een interface. Het
vinden van geschikte metaforen (andere
dan de bekende zoals het bureaublad of
de gereedschapskist) en het ontwikkelen
van op de taak toegesneden functionali-
teit voor de gebruiker waren terugkeren-
de thema's.
Het door de Amerikaanse vice-president
AI Gore ge'fntroduceerde begrip 'Digital
Earth' werd niet alleen belicht door een
van de 'keynote' sprekers (zie eiders in
dit verslag), 00k anderen refereerden er-
aan, zoals Zhao Yongping, die sprak
over de standaardisatie van metadata
voor de 'Digital Earth'.
Atlas kartografie
Gezien de voorsprong van de Canadezen
op het gebied van de digitale atlaspro-
duetie was het niet verwonderlijk dat
een aantal sessies aan dit onderwerp was
gewijd. Vooral de organisatorische as
pecten kwamen daarbij aan bod, 00k
met betrekking tot de gegevensaanleve-
ring. Dat is bij ons in Europa een steeds
heikeler item, maar blijkt in Noord-
Amerika nog vaak gratis te geschieden.
De bijdragen uit Europa vielen op door
hun veel hogere kartografische kwaliteit,
met name die uit Zwitserland en Duits-
land. Het ging hier dan om zowel Inter
net-atlassen als voor cd-rom bedoelde
elektronische atlassen, waarmee interac
tie mogelijk was. Een stokpaardje van de
Nederlandse deelnemers, het gebruiken
van de Internet-versie van de nationale
atlas als toegang tot de 'information su-
perhighway' ofwel de nationale ruimte
lijke informatie-infrastruetuur, werd 00k
vanuit Canada en de Verenigde Staten
besproken.
Proceedings
In Ottawa ontvingen de deelnemers
niet, zoals de laatste jaren gebruikelijk
op de grote iCA-congressen, een afdruk
van de Proceedings op papier. Aanschaf
daarvan was nog wel mogelijk, maar het
werd sterk ontmoedigd, zoals blijkt uit
het bedrag van 170,- dat daar dan voor
zou moeten worden betaald. Bij de in-
schrijving kregen alle deelnemers nu
standaard een cd-rom met daarop alle
mondelinge presentaties (niet de poster-
presentaties). De papers waren in .pdf-
formaat opgenomen op de cd-rom en de
Adobe Acrobat Reader was bijgeleverd.
Met het 'Find'-commando in deze Soft
ware kan alleen beperkt gezocht worden
op een woord of een deel daarvan (in het
voorliggende .pdf-document). Daarnaast
biedt de cd-rom ingangen op auteurs-
naam, op de sessies waarin de presenta
ties gehouden werden, en een nieuwe in-
deling van de papers in 14 onderwerpea-
tegorieen. Dat zijn:
Keynotes
National and international initiatives
Atlases
Culture, people and education
Capitalizing on new technologies
Design and produetion
Generalization
Database, Standards, and modelling
Remote sensing
Environment, geology and risk
Charting and navigation
Planetary Cartography
History and thought
Uit deze indeling, maar vooral uit de pa
pers zelf, blijkt dat de trend naar een
veel 'bredere' kartografie, die in Barcelo
na al was ingezet heeft doorgezet.
De commerciele tentoonstelling
In een centraal in het congrescentrum
gelegen hal kon men de 'commercial ex-
70
