Trouw
van de toekomst
I
"k
Het wordt
dringen,
vooral
in Afrika
Van daling is voorlopig
nog geen spralce
an
ZATERDAG 1 5 JANUARI 2000
t*SV M
*M
ZATERDAG 1 5 JANUARI 2000
SR&S&8*"
.n het tweede deel van de Atlas
van de Toekomst Staat de mens cen-
traal. Hoe staan we er voor in 2050?
Met hoeveel zijn we dan? Hebben
we tegen die tijd onze doodsvijan-
den onder controle of worden we
dan bedreigd door nieuwe ziektes?
Voorspellingen over de toekomst
van de mens, zijn gezondheid en
zijn gedrag, verdienen een extra
korreltje zout. Het is al een hele
klus om ons huidige gedrag in kaart
te brengen. En zelfs over zoiets
ogenschijnlijk eenvoudigs als de
omvang van de wereldbevolking in
2050 lopen de voorspellingen ver
uiteen.
Toch wagen we ons eraan, gebruik-
makend van de informatie uit 'The
Atlas of the Future', een Britse uitga-
ve, verzorgd door meer dan twintig
Europese en Amerikaanse specialis-
ten, onder eindredactie van de futu-
roloog Ian Pearson. Trouw heeft net
als in de eerste aflevering, waarin de
toekomst van de aarde centraal
stond, alle kaarten opnieuw vormge-
geven en van toelichting en nieuw
commentaar voorzien. Een speciale
productie vormen de kaarten en tek-
sten over de toekomst van de reli-
gies: die zijn geheel door Trouw ge-
produceerd.
Voor de körnende twee zaterdagen
staan nog de toekomst van de tech-
niek en van de mondialisering op
Stapel.
Bevolking
'e wereldbevolking bereikte
in 1999 het getal van 6 miljard.
De Bevolkingsdivisie van de
Verenigde Naties voorziet dat
er in het jaar 2050 8,9 miljard
mensen op aarde zullen zijn.
De hier gepresenteerde gege-
vens zijn van het Amerikaans
Bureau voor de Statistiek. Dat
gaat uit van 9,4 miljard.
Er zijn meer verschillen tussen
de twee meest geciteerde in-
stanties die zieh met dit onder-
werp bezighouden, maar over
de trend zijn ze het eens: de
wereldbevolking blijft stijgen,
zij het steeds langzamer.
De grote kaart maakt duidelijk
dat vooral in veel landen in
Afrika de bevolkingsomvang
nog flink zal toenemen. Maar
de nummers 1 en 2 als het om
inwonertal gaat, liggen in Azie:
China en India. Nu nog is Chi
na nummer 1, maar de körnen
de vijftig jaar zullen de twee gi-
ganten stuivertje wisselen: In
dia Staat in 2050 op 1,6 mil
jard; China op 1,4 miljard.
In Oost- en West-Europa is de
trend omgekeerd: daar daalt de
bevolkingsomvang. Het logisch
resultaat van al deze ontwikke-
lingen blijkt bij een vergelij-
king van de twee wereldbolle-
tjes: het aandeel in de wereld
bevolking van Europa wordt
snel kleiner, dat van Afrika
neemt enorm toe.
Dat deze cijfers een flinke kor-
rel zout verdienen, blijkt wel
als we alleen naar Nederland
kijken. De VN verwachten dat
Nederland in 2050 nog 14,2
miljoen inwoners zal teilen.
Ook het Amerikaanse Centraal
Bureau voor de Statistiek voor
ziet een daling ten opzichte
van het jaar 1995. Ons eigen
CBS echter gaat uit van 17,2
miljoen inwoners in 2050. Het
is nu: 15,7 miljoen. Het CBS
voorziet een maximum van
17,3 tussen 2030 en 2035.
Daarna gaat het inderdaad, zij
het langzaam, omlaag.
ich ja, wat maakt het uit: 9
of 10 miljard in 2050, zegt Nico
van Nimwegen, demograaf en
medewerker van het Nidi (Ne-
derlands interdiseiplinair de
mografisch instituut) in Den
Haag. „Verder vooruit kijken
dan twintig, dertig jaar jaar is
bij dit soort voorspellingen
echt niet meer dan koffledik
kijken."
Betere voorspellingen zijn er
niet en dat is ook niet erg,
meent de onderzoeker. De ge-
signaleerde trend is duidelijk:
de omvang van de wereldbevol
king blijft stijgen, van stabilise-
ring of zelfs daling is voorlopig
geen sprake. „De körnende vijf
tig jaar komen er zelcer nog
een paar miljard mensen bij."
De nadelige gevolgen zijn be-
kend, zegt hij. De druk op het
milieu zal verder toenemen, de
uitputting van de natuurlijke
hulpbronnen naakt. De groei
vindt plaats in de derde wereld,
waardoor de ongelijke verde-
ling van de welvaart wordt ver-
sterkt.
De ontwilckeling van de wereld
bevolking hangt af van twee
factoren: de ontwilckeling van
de vruchtbaarheid (het aantal
lcinderen per vrouw) en de ont-
wikkeling van de sterfte. Die
laatste wordt bepaald door de
kwaliteit van de gezondheids-
zorg en zoiets elementairs als
de beschikbaarheid van
schoon, betrouwbaar water. De
ontwikkeling van de vrucht
baarheid hangt af van sociale
veranderingen. Als het oplei-
dingsniveau, de werkgelegen-
heid en de huisvestingssituatie
verbeteren, daalt het kindertal.
Terugdringing van de bevol-
kingsgroei is zo eigenlijk een
lcwestie van geld. Op de wereld-
bevolkingsconferentie van
1994 in Ca'iro is afgesproken
om te investeren, maar in de
praktijk gebeurt dat maar
mondjesmaat.
In Cairo is ook een punt ge-
maakt van de beschikbaarheid
van anticonceptiemiddelen. In
de ontwikkelingslanden heeft
ruwweg een derde van alle
vrouwen in de vruchtbare leef-
tijd (15-40 jaar) geen toegang
tot goede, veilige middelen om
een zwangerschap te voorko-
men.
Die willen ze vaak wel hebben,
zegt Van Nimwegen. „De onver-
vulde behoefte in gezinsplan-
ning, noemen we dat. Dan pra-
ten we over 350 miljoen vrou
wen. Als we daaraan wat zou-
den kunnen doen, waren we al
een heel eind."
- i>: J--* 5raj
feS*..;v. <v^
afi -
NOORDELtJKE I J S Z E E
GROTE
OCE AAN
FRANS JOZEFLAND^,
SPITSBE RGE N
GR0ENLAND
IJSLAND
NOORWEGEN
AN ADA
RUSLAND
GR00T-
BRITTANNIE
DENEMARKEN-
VLIT
ERLAND
POLEN 1 WIT-RUSLAND
g' DUITSl
KASACHSTAN
OEKRAINE
V
MONGOLIE
FRANKRI K
GEORGIE
KIRGIZIE
VERENIGDE
STATEN
TUGAL
SPANJE
AR AZ
TURKMENISTAN
A-AN
TÜRK JE
TADZJ K STAN
ATLANTISCHE
OCEAAN
MALTA
GROTE
O C E A A N
TUflESIE
KREEFTSKEERkRing
PAKISTAN
EGYPTE
ALGERIJE
WESTEL
TAIWAN
"HONGKONG
MEXICO
SACE0I
ARAEJIE
IAMAICA
REPUBLIEK
PORTO RICO
BANGLA-^H
Kesü ".VANMAR
MAUREIANIE
i THAILAND
EL SALVADOR
TSJAAD
AGUA
GAMBIA
FILIPPIJNEN
VIETNAM
DJ IB0ETI
COSTA RICA
GUINEE-BISSAU*
Gü.NEEf
VENEZUELA
SIERRA LEONE
LIBERI
SRI LANKA
GUYANA
SURINAME
FRANS-GUYANA
ETHI0
G L r.-
RAAL-AER.
REPUBLIEK
BRUNEI]
1
GHANA
EQUAT
bOMALIE
COLOMBIA
UADOR
jL NF
KENIA-
galApagos y
EILANDEN
oABON
BURUNDI
NIEU
GUINEA
SOLOMON
^EILANDEN
INDISCHE
O C E A A N
COMOREN
ATLANTISCHE
O C E A A N
ANGOLA
BRAZILIE
MADAGASKAR
MAURITIUS
ZIMBABWE WäAMBIQUE
NAMIBIE
BOTSWANA
VANUATU
B0LIVIA
NIEUW-
-A.ED0NIE
SWAZILANDS
LESOTHO
ZUID-AFRIKA
AUSTRALIE
Bevolking in 2050 ten opzichte
van 1995
toename
meer dan 300%
200 - 299%
100- 199%
50 - 99%
0- 49%
afname
0 - 9%
meer dan 10%
URUGUAY
Aantal inwoners per
land in 2050
meer dan
1,3 miljard
ARGENTINIE
NIEUW-ZEELAND
300-399 min
100-299 min
50-99 min
10-49 min
1-9 min
minder dan 1 min
BARENTSZZEE
IJSLAND
ATLANTISCHE OCE AAN
Z'vVE JEN
NOORW
EGEN
RUSLAND
NOORDZEE
ZEt LIT0UWE
GR00T-
8RITTANNIE
WIT-RUSLAND
POLEN
DUITSLAND
OEKRAINE
GOLF VAN
BISKAJE
FRANKRIJK
lOWAKIJE
ZWIT5ER
ROEMENIE
0SNIE-
ZWARTE ZEE
ERZ. JOEGO
SLAVIE BULüaR|JE
SPANJE
MIDDELLANDSE ZEE
TURKIJE
MALTA
MAPQl'.<0
ALGERIJE I TUNESIE
Bevolkingsgroe
Bevolking Europa en Afrika
2000
totaal 6 miljard
13%
13%
2050
totaal 9,4 miljard
22%
-
CYPRUS SYRIE
Wereldbevolking
Gemiddelde jaarlijkse groei van de
wereldbevolking
1801-1959 1959-1998 1998-2025 2025-2060
Europa
Afrika
COLOFON
©Trouw j Myriad Editions
Dit is de tweede aflevering van de
Atlas van de Toekomst, die in vier
opeenvolgende zaterdagen als
speciale bijlage van Trouw wordt
verspreid.
Cartografie
Nel van Betlehem
Dith Carroccio
Michel van Elk
Bijdragen
Wybo Algra
Wilma van Meteren
Remco Pols
Koos Schwartz
Pieter van der Ven
Eindredactie
Joep Engels
Wim Jansen
