Trouw
D<
van de toekomst
II
De hele wereld
aan ellcaar gelcnoo
Hoe meer telefoons,
des te meer democratie
JjTw
■H 51 70
3g»
ZATERDAG 22 JANUARI 2000
"e Computer is al vijftig jaar oud,
de auto en de telefoon zelfs meer
dan honderd. Toch kon tot voor
kort niemand voorzien dat deze
technieken juist nu het leven van
alledag zo zouden beinvloeden.
De toekomst van de techniek is dan
ook meer dan alleen een technologi
sche vooruitgang. Economische be
langen speien natuurlijk een be-
langrijke rol, evenals de maatschap-
pelijke acceptatie van een nieuw
product. Dat krachtenspel komt in
dit derde deel van de Atlas van de
toekomst regelmatig aan de orde:
terwijl kaarten een beeld schetsen
van wat allemaal op ons afkomt, be-
twijfelen commentatoren of het
zo'n vaart zal lopen. Wat kunnen de
artsen in 2050? Zit ieders dna-pro-
fiel dan in de Computer? En rijden
we dan nog steeds rond in die door
onszelf bestuurde auto's?
Ook voor deze kaarten hebben we
gebruikgemaakt van de informatie
ZATERDAG 22 JANUARI 2000
uit 'The Atlas of the Future', een
Britse uitgave, verzorgd door meer
dan twintig Europese en Ameri-
kaanse specialisten, onder eindre-
dactie van de futuroloog Ian Pears-
on. De kaarten zijn door Trouw op-
nieuw vormgegeven en van toelich-
ting en nieuw commentaar voor
zien.
Körnende zaterdag sluiten we de Se
rie af met de mondialisering; de eer-
ste delen behandelden de toekomst
van de aarde en van de mens.
üt
aiaiaiaialBBfifei
aaa
läläläl
aaaaa
00000*
0000
aaa
aaaa
aa
aaaiaa
Let maken van een kaart als die
van 'de telefoonaansluitingen' lijkt
al gauw onzin. De ontwikkelingen
gaan zo snel, dat elk getal verou-
derd is op het moment dat het in
druk verschijnt. Maar de kaart zo
tientallen jaren geleden toch ook
al met dezelfde kleurverdeling
kunnen zijn gemaakt, want de
trends en de verschillen tussen de
landen en regio's veranderen niet
zo snel. De Verenigde Staten had-
den en hebben de meeste telefoon-
lijnen per hoofd van de bevolking;
vrijwel geheel Afrika en alle lan
den eiders in de derde wereld slui
ten de rij. Dat is al meer dan een
eeuw zo.
Australie, Canada, Japan en West-
Europa zijn de trouwe volgers van
koploper VS. Dat geldt ook nog bij
het aantal Computers, internetaan-
$luitingen en mobiele telefoons.
Maar op deze terreinen zouden de
VS wel eens snel ingehaald kun
nen worden. West-Europa heeft
met zijn gsm een wereldstandaard
voor mobiele telefonie gezet. Het
aantal gsm-abonnees verdubbelt
hier in menig land inmiddels jaar-
lijks en het kan niet lang duren of
er zijn meer mobiele telefoonaan
sluitingen dan vaste. Tegelijkertijd
groeit het computerbezit en
daarmee ook het internetge-
bruik sterk en gaan gsm-te-
lefoons (beperkt) internet-
toegang bieden. West-Europa
kan daardoor wellicht al spoe-
dig de VS voorbij streven als de
regio die het sterkste met het
internet is verweven.
De netten voor mobiele telefonie
zullen door hun relatief läge aan-
legkosten de derde wereld ook ver
sneld in het tijdperk van de tele-
communicatie kunnen brengen.
Satellietcommunicatie brengt via
gemeenschappelijke telefooncel-
len nu al telefonie naar dorpen in
de meest afgelegen streken. Bin-
nen
een paar j aar
zullen grote gsm-
aanbieders hun net
ten tot in alle uithoe-
ken van de wereld willen
uitbreiden, al was het maar
om hun westerse klanten we-
reldwijde dekking te kunnen bie
den.
Wel zullen de derde-wereldlanden
nog lang een achterstand houden
op het Westen als het om vaste lij-
nen gaat. Die vaste verbindingen
blijven voorlopig nodig voor com-
municatie waarbij veel gegevens
worden uitgewisseld, zoals bij in
ternet in toenemende mate het ge-
val is. De kaart voor vaste internet-
aansluitingen zal over tien jaar
vermoedelijk dan ook nog eenzelf-
de kleurverdeling kennen als nu.
aap van Till, adviseur bij Stratix
Consulting:
„Het eerste dat opvalt aan de
kaarten is de stuitende ongelijk-
heid: de vaste telefoons zijn voor-
al te vinden in Noord-Amerika,
Europa, Australie en een klein
deel van Azie. Eiders heeft bijna
niemand nog telefoon. Het tele-
foondistrict Amsterdam telt bij-
voorbeeld net zo veel vaste aan-
sluitingen als geheel Afrika. De
reden is dat verkeer verkeer aan-
trekt. Waar het druk is wordt het
nog drukker."
„Dat verschil blijft nog wel even
zo. Ook de allernieuwste satelliet-
telefoon is er vooral voor de rijke-
lui die door de jungle willen trek-
ken. De duivel poept ook hier
weer op de grootste hoop."
„Is het aantal telefoonaansluitin
gen belangrijk? Ja. Er is een corre-
latie tussen het inkomen per
hoofd van de bevolking en de te-
lefoondichtheid. Dat is bijna een
rechte lijn. En de socioloog pro-
fessor Stonier heeft de Stelling
ontwikkeld dat er boven een be-
paalde telefoondichtheid geen
dictaturen meer bestaan. In Grie-
kenland verdween het kolonels-
regime toen het aantal telefoons
die grens doorbrak. Als mensen
elkaar goed kunnen bereiken
kun je ze niet meer belazeren.
Stonier voorspelde tien jaar voor-
dat de Berlijnse muur viel dat er
zoiets zou gaan geheuren. In Chi
na is die dichtheid nog niet be-
reikt. De Studenten van het Plein
van de Hemelse Vrede probeer
den elkaar te informeren met
faxen, maar dat was nog onvol-
doende."
„Sinds medio 1999 gaat er al
meer internetverkeer over de vas
te netwerken dan spraakverkeer.
Naar analogie met Stonier heb ik
zelf de Stelling ontwikkeld dat
250 Computers per 100 000 men
sen een kritische grens is voor de
bureaucratie. Landen die onder
die grens zitten kennen een ver-
stikkende bureaucratie, vinden
alle vernieuwingen eng en hou
den alles tegen. Dat is ook heel
dodelijk voor een economie."
„Nederland heeft nu met vijftig
pc's per honderd inwoners een
van de hoogste computerdichthe-
den van de wereld. Dat zal ook
snel tot intensief gebruik van het
internet leiden. De groei daarvan
verloopt, net als bij bijvoorbeeld
mobiele telefonie, explosief. Elk
jaar verdubbelt het, in het begin
van honderd naar tweehonderd,
naar vierhonderd enzovoorts. De
eerste jaren lijkt er dan niets te
geheuren, maar plotseling heeft
iedereen het. Het is als een vijver
met lelies die elke dag verdubbe-
len en na 32 dagen de hele vijver
bedekken. Na 29 dagen is de vij
ver nog goeddeels leeg en op de
31ste dag is nog altijd de helft er-
van onbedekt. Een jaar geleden
had een kwart van de Nederlan-
ders een mobiele telefoon, nu is
dat de helft en over een jaar heeft
bijna iedereen een gsm-toestel."
snENBOßttERKRING
Internet
N O O R D
I J S Z
NIE UVVSIBERISCHE
EILANDEN
jROEN1 ANIj
CANADA
NOORWEGEN
RUSLAND
GR00T-
BRITTANNIE
-4|j OÜITSL
1
FRANKRIJK Q0ST
ITALIE
DENEMAR
LIT
WIT-RUSLAND
IERLAND
POLEN
OEKRAINE
M
KASACHSTAN
M0NG0LIE
HONG
GEORGIE
.11
AR
KOREA
UEZBEKISTAN
KIRGIZIE
TUGAL
SPANJE
STATEN
TURKMENISTAN
TÜRK JE
TADZJIKISTAN
CHINA
APAN
CYPRUS
GROTE
O C E A A N
AFGHANISTAN
ISRAEL4
kre^tskeerkring
CANARlSCHE
EILANDEN
KOEWEIT—
BHUTAN
PAKISTAN
NEPAL
ALGERIJE
MEXICO
WESTELUKE
JAMAICA HA'm REP
EGYPTE
AHARA
BANGLA- MYANMAR
DESH X
SAOEDI
ARABIE
REPUBLIEK
VAE. OMAN
HONGKONG
N Lj 1A
PORTO RICO
BELIZE
HONDURAS
MAURETANIE
GUATEMALA
Nm,. -
THAILAND
ERITRt A
SENEGAL
TSJAAD
EL SALVADOR
RAGUA
JEMEN
AM RI A
BURKINA
FASO
CAMBODJA
VIETNAM
SOEDAN
TOBAGO
TRINIDAD
COSTA RICA
Vjjy FILIPPIJNEN
»DJIBOUTI
GUINEE-BISSAU
GUINEE
BENIN
NIGERIA
VENEZUELA
.GUYANA
SURINAME
FRANS-GUYANA
IV00R-
KUST
PANAMA
ETHIOPIE
SIERRA LEONE
CENTRAA LAFR
REPUBLIEK
COLOMBIA
LIBERIA
KAMEROEN
SRI LANKA
GHANA
SOMALIE
KENIA
0EGANDA
EQUAT.-GUINEE
XJlNGAP
CONGO
GABON BRAZ
GAIAPAGOS
EILANDEN
ECUADOR
RWANDA
CONGO BURUNDI
Ar; iE
TANZANIA
NIEUW-
GUINEA
BRAZILIE
SOLOMON
EILANDEN
COMOREN
INDISCHE
O C E A A N
ATLANTISCHE
O C E A A N
ANGOLA
ZAMBIA
GROTE
O C E A A N
MADAGASKAR
MAURITIUS
BOLIVIA
ZIMBABWE M0ZAMB|QUE
VANUATU
NAMIBIE
BOTSWANA
NIEUW
CALEDONIE
PARAGUAY
SWAZILAND
LESOTHO
ZUID-AFRIKA
AUSTRAUE
Aantal PC's per
100 mensen in 1998
aantal per 100000 mensen
meer dan 5000
URUGUAY
3000 - 5000
ARGENT N E
Noord-Amerika 56,8%
NIEUW-ZEFLAND
Atlantische oceaan
FALKLANDEILANDEN
minder dan 50
geen of onbekend
ZUID GEORGIE
ÜÜÜBÜ
IERLAND
NEDEBLAND
A-BELGIE
30LEN
DUITSLAND
TSJECHIE
FRANKRIJK
H0NGARIJE
ITALIE
PORTUGAL
Zw arte zee
GRIEKEM
tanO
Satellieten
Middellandse zee
2001 ICO
12 satellieten
afstand tot aarde 10390 km
4,8 kb/s
2004 Telede
288 satelli
afstand tot aard
700 km
1998 Irid
(sinds augus
1999 in sursea
66 satellieten
afstand tot aarde
9,6 kb/s
2000 Globalstar
48 satellieten
afstand tot aarde 1414 km
Mb/s
1998 Inmarsat
12 satellieten
afstand tot aarde 10354 k
4,8 kb/s
Internetgebruikers
Midden-Oosten 1,3% Afrika 1,3%
Zuid-Amerika 2,7%
Azie, Pacific 17,6%
Europa 20,3%
COLOFON
©Trouw 1 Myriad Editions
Dit is de derde aflevering van de
Atlas van de Toekomst, die in vier
opeenvolgende zaterdagen als
speciale bijlage van Trouw wordt
verspreid.
Cartografie
Bijdragen
Nel van Betlehem
Marnix Beekmans
Dith Carroccio
Sander Becker
Michel van Elk
Jelle Brandsma
Eveline Brandt
Eindredactie
Vincent Dekker
Joep Engels
Mark Traa
Wim Jansen
Wilt u de vier bijlagen Atlas van de
toekomst nabestellen? Maak dan /10,-
over op giro 91133 t.n.v. Trouw,
Amsterdam, o.v.v. Atlas. Bij gebruik
van Girotel graag uw adresgegevens
vermelden.
Telefoon
Groei telefoonaansluitingen in 2000
ten opzichte van 1995
Aantal telefoon
aansluitingen in '99
per 100 personen
meer dan 70
11-30
minder dan 11
geen gegevens
China
Indonesie
Thailand
India
Filippijnen
Chili
Maleisie
Soedan
Algerije
Duitsland
Rusland
VS E
Frankrijk
Australie
Groot-Brittannie
Canada
0
100
200
300
400%