Nog altijd even lang
onderweg
Geen passagiers
voor de
hogesnelheidslijn
Kijlcer
selecteert en
beinvloedt
tv-aanbod
Net zo dramatisch
als de boelcdrukkunst
Trouw
atlas van de toekomst
dUdS ue iweKoiiibi
ZATERDAG 22 JANUARI 2000
Verkeer
0MAN
o*
IT
►e wegen is de mens eigen. De au-
to, de trein en het vliegtuig wor
den steeds sneller. Wie denkt dat
de mens daardoor minder reist
heeft het mis. Steeds blijkt dat hij
hetzelfde aantal uren aan trans-
port besteedt. Hij benut de nieuwe
mogelijkheden en legt steeds gro-
tere afstanden af.
De hogesnelheidslijn gaat de kö
rnende decennia een groot deel
van de passagiers vervoeren. Maar
de auto houdt een belangrijke posi-
tie, al verändert de vorm ingrij-
pend. Een nieuw soort cruise control
is een van de nieuwe dementen.
Auto's kunnen daarmee dicht op
elkaar rijden, een elektronisch sys-
teem voorkomt botsingen.
Een andere vorm is de zelfsturende
auto. De bestuurder geeft de route-
gegevens aan de boordcomputer en
de auto zoekt zijn weg door het
verkeer. Vanuit allerlei onderzoeks-
centra worden gegevens over het
weer en files aan de auto's door-
geseind. Dit soort centra ontstaan
vooral in landen waar de groei van
de mobiliteit leidt tot meer auto-
verkeer.
In andere delen van de wereld
stijgt het transport eveneens, voor
al door economische groei. Maar
daar is het spoorvervoer dominant.
In uitgestrekte gpbieden zoals Rus-
land is de aanleg van wegen en
rails erg duur. Dus biedt het vlieg
tuig uitkomst om te voldoen aan
de behoefte aan mobiliteit.
YJ e duurzame auto is in aantocht, meent
Wim Hatkamp, hoogleraar milieukunde aan de
Erasmusuniversiteit. Hij verwacht dat de auto
de körnende decennia het belangrijkste ver-
voermiddel zal blijven.
Voorlopig zal de brandstofcel, waarop de auto
van de toekomst rijdt, nog worden geladen met
fossiele brandstof. Maar na verloop van tijd
- Hatkamp denkt aan het jaar 2025 - kan duur
zame energie, zoals biobrandstof, de cel voe-
den. De professor, gespecialiseerd in mobiliteit,
voorziet in Nederland een groei van het aantal
auto's met ongeveer 50 procent in de körnende
25 jaar. Momenteel zijn het er bijna 7 miljoen.
Voor al die auto's is geen extra asfalt nodig. De
nieuwe trend is de capaciteit van de weg beter
benutten. Door technische innovatie kunnen er
twee tot drie keer zoveel auto's op de snelwe
gen als het huidige aantal.
Het ontwerp van de wegen en verkeerspleinen
zal veranderen. „Gebouwen worden wegen en
wegen worden gebouwen." Door gebouwen bo-
ven snelwegen te bouwen worden kantoren,
woningen en verkeerspleinen gei'ntegreerd. Au
to's kunnen daardoor meer aan het zieht wor
den onttrokken. Ondergronds parkeren is in de
woonwijken de remedie tegen de 'verblikking'.
Dat kost veel geld, maar steeds blijkt dat de
burger bereid is fors te betalen voor de auto.
„Hogesnelheidslijnen worden geen succes",
meent Hatkamp. Daarvoor zijn er te weinig pas
sagiers. En de reizigers geven de voorkeur aan
de auto en het vliegtuig.
Bij het vliegverkeer is minder ruimte voor groei
dan bij de auto's. „De luchtvaart loopt in Ne
derland waarschijnlijk vast", meent de hoogle
raar. Uitbreiding van vliegvelden is onmogelijk
zonder de omgeving op te zadelen met veel ge-
luidshinder en luchtvervuiling.
Als Schiphol nagenoeg vol is, stijgt de druk op
de regionale vliegvelden bij Rotterdam, Maas
tricht en Enschede om meer vluchten te ver-
werken. De groei van het vliegverkeer is afhan-
kelijk van onder andere de eventuele invoering
van accijns op kerosine. Mocht die belasting er
komen, dan zal dat de groei remmen. Maar niet
stoppen.
JQDCEBSBBHSDDOt
D e televisie wordt door het gebruik van
computertechnieken een interactief medi
um. Hiermee kan de kijker direct invloed
uitoefenen op bijvoorbeeld het verloop
van een televisieprogramma. Door direct
vragen te stellen, of met een commando
de camerastand te veranderen. Ook wordt
het mogelijk om via de interactieve televi
sie alle denkbare boodschappen te bestel
len en uiteenlopende transacties te ver
richten. De multichannel-tv biedt de kijker
een grenzeloos programma-aanbod, waar-
in kan worden geselecteerd en waarvoor
per selectie wordt betaald (abonnee-tv).
Deze ontwikkelingen zullen in kapitaal-
krachtige landen sterker zijn dan in 'ar
me' landen.
De economische standaard van een land
bepaalt het aantal televisies per honderd
mensen van de bevolking. Het kapitaal-
krachtige Westen ging daarom in 1994
voorop in de televisiedichtheid. Dat ver-
schil in levensstandaard zal in 2005 onver-
anderd zijn. Dat verklaart waarom op de
kaart in Zuid-Amerika gerekend wordt in
aantallen abonnees op multichannel-tv, ter-
wijl in Europa over percentages van alle
televisiehuishoudens wordt gesproken.
Met interactieve televisie is dat niet veel
anders. De Verenigde Staten lopen voorop.
Het land is pionier op het gebied van tv en
internet en kapitaalkrachtig. Dat laatste
verklaart ook de toppositie van Zwitser-
land. Japan Staat aan de top vanwege de
hoge technologische kennis en kapitaal.
Dat het Iberisch schiereiland 'achterloopt'
in 2005 is het gevolg van gemiddeld lagere
ontwikkeling dan in de rest van Europa.
In Finland is de televisiedekking relatief
laag. In China zorgt het dictatoriale regi
me ervoor dat interactiviteit (individuele
vrijheid) niet kan opbloeien. De onvangst
van satelliettelevisie (herkenbaar aan het
schoteltje) zal verdubbelen in landen waar
een kabelnetwerk door geografische om-
standigheden moeilijk is aan te leggen.
r rofessor dr. J. C. Arnbak kijkt
nauwelijks op van het geschetste
toekomstbeeld in de atlas. De Delft-
se hoogleraar telecommunicatie en
tevens directeur van de Opta, die
toezicht houdt op concurrentiever-
houdingen op de Nederlandse tele-
communicatiemarkt, gelooft niet in
voorspellingen: „Ze komen zelden
uit. Het enige nut dat ze bieden, is
dat van ijkpunt zodra de voorspel-
de termijn is afgelopen". In dit spe-
eifieke geval constateert hij een
groot gemis. De informatie voor de
ze kaarten dateert uit de periode
1995-1997. Arnbak: „Je kunt deze
voorspellingen in 2000 niet meer
los zien van de razendsnelle ont
wikkeling van internet. Via inter
net kun je immers al volop televi-
sieprogramma's ontvangen (onder
andere het NOS-journaal, red),
transacties sluiten en boodschap
pen doen. Het is wachten op het
moment dat de distributiekanalen
voor de pc en de televisie integre
ren."
De snelheid van de ontwikkeling
van interactieve media is afhanke-
lijk van economische, culturele en
juridische wetten, zegt Arnbak. En
die verschillen per land en regio.
„Veel zal afhangen van 'de gelet-
terdheid van de partieipanten', het
kennisniveau voor het gebruik van
interactieve media. In een liberaal
politiek en economisch klimaat zal
de ontwikkeling sneller gaan dan
in een dictatoriale omgeving."
Tegen de gedachten achter de voor
spellingen heeft Arnbak overigens
geen bezwaren. Hij is ervan over-
tuigd dat interactieve media een
dominerende rol in de samenleving
krijgen. Hij noemt dat de digitalise-
ring van de samenleving. „De
grootsheid van deze ontwikkeling
hebben we een keer eerder meege-
maakt. Toen de boekdrukkunst
werd uitgevonden. Dankzij Guten
berg ging de bijbel in massaproduc-
tie en volgde de reformatie. Dat gaf
de samenleving een drastische
wending. Nu staan we aan de voor-
avond van een even zo grote wen
ding, die van ontbinding en her-
bundeling. Met multichannel- en in
teractieve tv - nogmaals: gei'nte
greerd in internet - ontbinden we
bestaande televisieprogramma's,
winkelformules, muzikale aanbie-
dingen. We maken onze eigen keu-
zes en herbundelen onze behoeftes
naar onze eigen wens en smaak op
het moment dat ons dat schikt", al-
dus Arnbak.
®ffFBlIEIK»NC
N O O R D E L I J K E
I J SZEE
NIEUWSlBERISCHE
EILANDEN
GROENLAND
NOORWEGEN -
uR 0T
GANADA
BRITTANNIE
R SLAN 1
JENEM.
Ri AND
WIT-
POLEN RUSLAND
r DUITSL
-L TSJ
KAZACHSTAN
MONGOUE
ZW 00ST
VERENIGDE
STATEN
OEZBEKISTAN
GEORGIE
1
N.-KOREA
iAPAN
SPAN JE
KIRGIZIE
TADZJIKISTAN
30RTUGA!
fURKMENISTAN
Z.-KOREA
CHINA
ATLANTISCHE
0 C E A A N
CYPRUSjd
TUNE5IE
AFGHANISTAN
NEPAl
ANA-i'1, -f
EILANDEN
BHUTAN
1
<0EWEIT
ALGERIJE
MEXICO
WEST SAHARA
KA
TAR VAE
PAKISTAN
EGYPTE
TAIWAN
DOM REP
GROTE
0 C E AAN
HAITI
BELIZE JAMAltA
HONDURAS
MYANMAR
PORTO RICO
MAURE
TAN IE
ERITREA
EL SALVADOR "/NICARAGUA
FILIPP NEN
SENEGAL
GAMBIA
GUINEE-BISSAU
TSJAAD
JEMEN
BURKINA
FASO
TOBAGO,
TRINIDAD
VENEZUELA ^GUYANA
SURINAME
FRANS-GUYANA
SOEDAN
DJIBOUTI -
GUINEE
SIERRA LEONE X- ivOOR
BENIN
NIGERIA
TOGO
KUST
GHANA
EQUAT.-GUINEE
-THIOPIE
CENTR. AFR
BRUNEI
A
COLOMBIA
SRI LANKA
SOMALI E
MALEI
OEGANDA
PAPOEA
NIEUW-GUINEA
CONGO
GABON BRAZ RWANDA
KENIA
BURUNDI -
CONGO TANZANIA
BRAZILIE
SOLOMON-
EILANDEN
INDISCHE
0 C E AA N
AT LA N TISCHE
0 C E A AN
ANGOLA
;AMB:A
MADAGASKAR
VANUATU
NAMIBIE
MAURITIUS
NIEUW-
CALEDONIE
30TSW
—SWAZILAND
LESOTHO
AUSTRALIE
ZUID
AFRIKA
ECUA
DOR
GROTE
OCEAAN
STEENBOKSKEERKRING
10 of meer belangrijke luchthavens met
verharde landingsbanen langer dan 3 kilometer
snelwegen maken 2% of meer uit van het
totaal van wegen, snelwegen en spoorwegen
spoorwegen maken 20% of meer uit van het
totaal van wegen, snelwegen en spoorwegen
onderzoekscentrum voor intelligente transport-
systemen
-ALKlANDE .AN':EN
NIEUW-ZEELAND
IJSLAND
Atlantische oceaan
2050
IERLVLD
Noord-
zee
DENE-
MARKEN
GR00T-
BRITTANNIE
EST-
LAN^
zee LITOUWEN
Golf van
Biskaje
ZWITSER-
LANDjhe
SLUWAKIJE
OOSTENRIJK
sloveniehongarije
ITALIE KROATIE
MOL-
DAVIE
BOSNIE-
HERZE- JOEGO-
60VINASLAVIE BULGARIJE
Middellandse zee
IF
GRIEKEN-
LAND
TUNESIE
MALTA
wereldtota;
23.4 biljoen
53 biljoen
103 biljoen passagiers kilometer
Geavanceerde verkeerssystemen
2005
automatische bestuurdersbijstand
2008
'autotreinen'
2008
automatisch sturen
2018
elektronische sleep
spraakcomputer waarschuwt bestuurder
voor bijvoorbeeld opkomende mist
Computer
snelheidscontrole
ontvanger
netwerk van waarschuwingssystemen verspreidt
informatie over het weer, verkeersregels en ongelukken
automatische, collectieve cruise control
waarschuwingssystemen längs de kant
van de weg kunnen ook snelheden
begrenzen
toptische volglijn
geleidingskabel onder het wegdek
c magnetische wegdoppen
alleen voorste auto heeft bestuurder
Online Music
Online Music in 2002
Omzetgroei van de wereldwijde verkoop
1997
47 miljoen dollar
2000
505 miljoen dollar
2002
1.640 miljoen dollar
GUATEMALA"
EL SALVADOR
COSTA RICA-
Multichannel tv
DOM.REP.
HAITI
"-BELIZE JAMäIcA J RE)RTE) Rl^®
"^HONDURAS
-NICARAGUA VENEZUELA
PANAMA
COLOMBlAi
TOBAGO,
TRINIDAD
,GUYANA
SURINAME
FRANS-GUYANA
ECUA
DOR
tussen de 1 en 10
minder dan 1
geen gegevens beschikbaar
Interactieve televisie
RENIGDE
STATEN
CHINA
AUSTRALIE
Het aandeel van multichannel tv
bij Zuidamerikaanse abonnees in 2005
meer dan 5 miljoen
tussen de 1 en 5 miljoen
minder dan 1 miljoen
geen basisgegevens beschikbaar
een verdubbeling sinds 1995
Het percentage interactieve
televisiehuishoudens
van het totaal aantal televisie
huishoudens in 2006
Jmeer dan 20%
!H tussen de 10 en 20%
minder dan 10%
geen gegevens beschikbaar
BRAZILIE
PARAGUAY
ARGENTINIE
FAIKLANDEILANDEN
VC
IJSLAND
ZWEDEN
Multichannel tv
NOORWEGEN
i ESTLAND
DENE
MARKEN
LETLAND
LITOUWEN
GROOT
ITTANN
WIT-RUSLAND
30lFN
DUITSLAND
0EKRAINE
TS ECHIE
R A N R v
SLOWAKIJE
M0LDAVIE
HNRIj-
HONGARIJE
S L0VE N1E
KROATIf
B0SNIE
R0EMENIE
J0EG0;
SLAVIE BULGAR|.e
SPANJE
<3
GRIEKEN
Het aandeel van multichannel tv
in Europese huishoudens in 2005
H meer dan 80%
H tussen de 40 en 80%
minder dan 40%
geen basisgegevens beschikbaar
een verdubbeling sinds 1995
The Atlas of the Future, door Ian Pearson. Copyright Myriad Editions Limited (myriad@dircon.co.uk)
