De
de
democratie is aan
winnende hand
Op weg naar
een wereldwijde
interne markt
Vrije markt
verdraagt geen dictatuur
D,
Internet zal
gevestigde orde
doen schudden
Politieman of bij standsteam
R
f
Permanente leden hechten
aan Status en macht
H,
a
Booming
business
in China
D<
'Veel handel is nog
steeds regionaal'
D,
m ^Jr z 4j ^>.^.1,, 1
M
,-rr
SO
r
Q
D
mL- L
00
0 g
0
1Ä«E.W
in
Q
Oqd 0
w
atlas van de toekomst
1
w
2>
■Uff
fe 4 1%
*9fe,
Democratie
mm
Multinationals
ZATERDAG 29 JANUARI 2000
I*
"e afgelopen 25 jaar is het aantal
democratieen fors gestegen. In termen
van deze kaart: de wereld is er sinds
1975 beduidend 'groener' op gewor
den. Het blauw van de autoritaire Sys
temen is ook danig afgenomen, maar
nog wel nadrukkelijk aanwezig. Het
blauw is vooral in Oost-Europa, waar
sinds de val van de Muur in 1989 een
aantal echte parlementaire democra
tieen werd gevormd, in groen veran-
derd. Verschillende voormalige Sovjet-
republieken, waaronder de Russische
Federatie zelf, moeten het nog met
het geel van de gedeeltelijke democra
tie doen. Hopelijk is het een over-
gangsfase en zijn ze allemaal op weg
naar het groen. Want echte volwaardi-
ge democratie is in deze bedeling toch
het doel waamaar gestreefd moet wor
den. AI was het alleen nog maar om
het feit dat echte democratieen tot op
heden geen oorlogen met elkaar heb-
ben gevoerd.
Landen die nog zeer recent van kleur
verschoten zijn: Indonesie, waar Presi
dent Soeharto aan de dijk werd gezet
en in juni vorig jaar verkiezingen wer
den gehouden, (Indonesie ging van
blauw naar geel); Pakistan, waar in Ok
tober 1999 de militairen de macht gre-
pen (van groen naar blauw); Ivoorkust,
waar tijdens kerst 1999 ook een mili-
tair bewind kwam (van geel naar
blauw); en Kroatie, waar begin dit jaar
een coaltie van sociaal-democraten en
liberalen de rechtse nationalisten van
Franjo Tudjman, die eind vorig jaar
overleed, uit de macht vaagde.
Volgens het Freedom House, een organi-
satie die in 1941 werd opgericht door
onder anderen Eleanor Roosevelt en
die wereldwijd poogt 'democratie' te
bevorderen, zijn 85 van de 192 huidi-
ge naties - dat is zo'n 44 procent -
'vrije landen', en beschikken de bevol-
kingen ervan over een breed scala van
politieke rechten en burgerlijke vrij-
heden. Daar is eind vorig jaar Pakistan
af gegaan, maar Kroatie kwam er be
gin dit jaar bij. Die 'vrije landen' om
vatten ruwweg 42 procent van de we
reldbevolking.
De hele vorige eeuw heeft volgens
Freedom House toch een dramatische
toename te zien gegeven van politieke
rechten in de wereld. In 1900 bestond
er bijvoorbeeld geen enkel land waar
alle inwoners over het stemrecht be-
schikten. „Ondanks de verschrikkin-
gen van de wereldoorlogen en volken-
moorden moet toch gezegd worden
dat deze eeuw uiteindelijk ook de
eeuw van de democratie is geworden",
meent Bette Bao Lord, voorzitter van
Freedom House.
erwacht kan worden dat de huidige democra
tieen in Noord-Amerika, West- en Oost-Europa,
en in Zuid- en Oost-Azie wel zullen blijven be
staan. In ieder geval tot en met het jaar 2005 en
zeer waarschijnlijk wel langer, zal daar het
groen zegevieren. Maar Latijns-Amerika is wat
dat betreff al meer een lappendeken en gevreesd
moet worden dat Afrika in totaliteit, met uitzon-
dering misschien van Zuid-Afrika, nog wel even
'onstabiel' blijft.
Datzelfde geldt voor een deel van de Arabische
wereld, terwijl ook verschillende Arabische lan
den autoritair zullen blijven. „In zijn algemeen-
heid", zegt Dick Zandee, onderzoeker bij het Ne-
derlands instituut voor internationale betrekkin-
gen Clingendael, „kun je stellen dat in de vorige
eeuw is afgerekend met de zogeheten planeco-
nomieen. Die hebben geen toekomst en worden
vervangen door markteconomieen. Die trend zal
zieh deze eeuw doorzetten en aangezien vrije-
markteconomieen op gespannen voet leven met
dictatoriale Systemen zullen op den duur die dic-
tatoriale Systemen vervangen moeten worden
door meer democratische staatsvormen."
Van het volkrijkste land ter wereld, China,
wordt niet verwacht dat het voor 2005 zijn auto
ritaire systeem opgeeft. Hoewel ook daar geldt
dat naarmate de economische ontwikkeling en
het vrijemarktdenken voortgang boeken, de
druk op het autoritaire regime zal toenemen om
democratische hervormingen door te voeren.
Hoe snel dat gaat is volgens Zandee moeilijk te
zeggen. „Mogelijk kiest China, waar geen demo
cratische traditie bestaat, voor langzame hervor
mingen in de richting van democratie. Want op
de lange duur is het samengaan van een politie
ke dictatuur met een economische vrije markt
onhoudbaar."
Uiteindelijk moet het paars en het bruin van de
kaart rechtsonder groen worden, waarbij in veel
gevallen het paars eerst bruin zal worden. Maar
oprispingen als machtsgrepen van militairen
zullen er altijd wel blijven, hoewel ze steeds
meer uit de mode raken.
De mondialise-
ring van het be-
drijfsleven zet
zieh door. On
danks de econo
mische schokken
in Azie, Rusland
en Latijns-Ameri
ka eind jaren ne-
gentig zullen lan-
den hun markten blij
ven openstellen voor
buitenlandse goederen, diensten, ka-
pitaal en technologie. Ze blijven ook
investeren in het buitenland.
De wereldeconomie is met vallen en
opstaan op weg naar een interne
markt. Van 1992 tot 1997 nam het
aantal multinationals toe met 27 pro
cent. Het aantal ondernemingen met
'dochters' in den vreemde Steeg met
88 procent. Rond 1997 waren er in de
wereld zo'n 60 000 hoofdvestigingen
van multinationals en meer dan een
half miljoen dochters. Vooral de afge
lopen jaren was er een golf aan fusies
en overnames. Deze ontwikkelingen
kwamen in de jaren negentig in een
stroomversnelling. Ontwikkelings-
landen
zullen daar-
in een steeds
belangrijkere rol
speien.
Van 1993 tot 1995 Stegen de buiten
landse activa van de top-100 multina
tionals jaarlijks met 30 procent.
Daarna zijn de activa niet noemens-
waardig toegenomen. Zowel in 1997
als in 1998 hadden ze een gezamen-
lijke waarde van 1,8 biljoen dollar.
Deze trend wordt mede mogelijk ge-
maakt door de toenemende interna-
tionalisering van de munten (denk
aan de euro) en van de aandelen-
markten.
In de afgelopen decennia hebben
eerst de toenemende liberalisering
van het internationale handelsver-
keer en later de liberalisering van
het internationale kapitaalverkeer
krachtig bijgedragen aan de huidige
stroomversnelling in de vervlech-
ting van de wereldeconomie. De di
gitale revolutie (IT) gaat zorgen voor
een geheel nieuwe impuls, zegt drs.
Teun Schmidt, werkzaam aan de
Erasmusuniversiteit op het gebied
van internationale economie.
„Nu al is duidelijk dat in de toe
komst informatie, kennis en ideeen
steeds belangrijker produetiemidde-
len worden", steh Schmidt. Veel
produeten uit de dienstensector, die
vroeger als lokaal werden be-
schouwd, zullen aan de wereldhan-
del gaan deelnemen, alleen al van-
wege hun bij na verwaarloosbare
Transportkosten' zoals veilingen via
internet en mediadiensten.
Uit de IT-hoek is een onafzienbare
hoeveelheid nieuwe produeten te
verwachten, voorspelt hij. Het zal de
gevestigde orde van het internatio
nale bedrijfsleven op zijn grondves-
ten doen schudden. Voor alles wat
verhandelbaar is via internet liggen
wereldwijd flexibele organisaties op
de loer om core business van andere
bedrijven in te lijven. Amazon.com,
bijvoorbeeld, begon niet lang gele-
den als virtuele boekhandel, maar
verkoopt nu onder meer ook cd's, vi-
deo's, speelgoed en elektronica. Pan-
ta rei - ouden menei, alles
stroomt - niets blijft, dat zagen de
oude Grieken al.
Maar het is volgens Schmidt nog
lang niet zover dat de wereldecono
mie onstuimig op weg is naar een
grote interne markt. Zelfs in een re-
latief homogeen gebied als Noord-
Amerika zorgen nationale en regio
nale grenzen ervoor dat veel mark
ten gesegmenteerd blijven. Prijsver-
schillen voor dezelfde produeten
zijn binnen de Verenigde Staten en
Canada aanmerkelijker kleiner dan
tussen die landen. Bovendien, de
wereldeconomie groeit weliswaar
naar een interne markt voor goede
ren en diensten, kennis en geldver-
keer, maar er is nog weinig te be-
speuren van een wereldwijde inte-
gratie op het gebied van arbeids-
markten.
Lond het jaar 2050 zullen de Verenigde Naties
zieh minder bezighouden met vredebewarende
taken (peace keeping) en meer met het bereiken of
het afdwingen van vrede (peace making en peace
enforcing).
Een standpunt is dat de VN zieh zullen opstellen
als de politieman van de wereld. Daarbij zal de
wereldorganisatie niet langer afhankelijk zijn
van militaire eenheden die tijdelijk worden ver-
strekt door een relatief klein aantal VN-lidstaten,
die slechts een staakt-het-vuren kunnen contro-
leren, maar zal zij beschikken over haar eigen
permanente strijdkracht om vrede af te dwin-
gen.
Toch lijkt een scenario gebaseerd op lokale op-
lossingen meer voor de hand te liggen. Daarbij
zouden de VN een soort paraplu-organisatie wor
den voor een reeks van autonome regionale vei-
ligheidsgroepen, zoals de Europese Unie, de Or
ganisatie van Midden-Amerikaanse Staten, de Or
ganisatie van Afrikaanse Eenheid en de Arabi
sche Liga. Deze zouden in eigen financiele en mi
litaire middelen moeten voorzien om vrede te
bereiken of af te dwingen. De VN zullen nog
steeds bij stand verlenen, zoals het verstrekken
van inlichtingen die verzameld worden door hun
netwerk van satellieten, maar de VN zouden niet
meer verantwoordelijk zijn voor de financiering
en voor de troepen die de acties ondernemen.
De VN hebben een groot aantal intemationaal
gespecialiseerde bureaus opgezet die zieh bezig
houden met zaken als de wereldgezondheid,
vluchtelingen, het verstrekken en verdelen van
voedsel, het beschermen van het milieu en het
welzijn van kinderen. Het succes hiervan, in een
nieuw tijdperk van samenwerking tussen de re
geringen van de wereld, kan de toekomst van de
Veiligheidsraad van de Verenigde Naties aange-
ven. Rond 2050 zouden de VN in Staat kunnen
zijn hun oorspronkelijke taak uit te voeren; het
vestigen van een permanent intemationaal sys
teem dat toeziet op vrede en veiligheid.
Economieen
ÜZU syrieEJ
Ed-
22
03
M
IU
ED
Hü
et sterkste militaire bondge-
nootschap van de afgelopen vijftig
jaar, de Navo, Staat er als militair
regionaal bondgenootschap in het
jaar 2050 niet meer bij. „Moeilijk
te zeggen of het dan verdwenen
zal zijn", zegt Dick Zandee, onder
zoeker bij het Instituut Clingenda
el. „De rol van de Navo is momen-
teel groter dan zij ooit geweest is,
en voor de nabije toekomst wordt
de Navo alleen nog maar uitge-
breid. Maar inderdaad, er zijn te-
kenen die erop wijzen dat de Eu
ropese Unie een eigen defensie op
poten wil zetten. Op economisch
gebied zijn de Europese Unie en
de Verenigde Staten rivalen en er
zullen ongetwijfeld Strubbelingen
komen, maar of ze elkaars mi
litaire rivalen worden (zo
als de kaart Militaire
machten aangeeft),
is zeer de vraag."
Wat betreff de
i permanente le
den van de VN-
Veiligheidsraad
wordt er zo nu en
dan inderdaad al
over 'verandering' ge-
sproken. „Maar of
Frankrijk en Groot-Brit-
tannie hun permanente
lidmaatschap voor het jaar
2010 zullen opgeven ten behoe-
ve van de Europese Unie, valt te
betwijfelen", zegt Zandee. „Dat
permanente lidmaatschap, met
het recht van veto, geeff veel Sta
tus en macht en dat zullen beide
landen niet graag willen missen.
Natuurlijk willen landen als Brazi
lie en India ook permanente leden
worden, maar als India het wordt
wil de rivaal Pakistan dat ook wel.
Het VN-Handvest moet ervoor aan-
gepast worden en daar moeten al
le leden van de Algemene Vergade-
ring van de VN mee instemmen.
Zo gemakkelijk zal dat niet gaan."
Er zal verder heel wat moeten ver
anderen in de wereld voor er in
2050 sprake zal zijn van de mili
taire regionale bondgenootschap-
pen zoals die op de kaart worden
aangegeven. In de Arabische Liga
bijvoorbeeld zit Iran en zelfs Is
rael. En in het Verbond van Zuid-
oost-Aziatische Naties zitten de ge-
zworen vijanden Pakistan en In
dia. Anderzijds: de gezworen vij
anden Griekenland en Turkije
hebben al ruim vijftig jaar in de
Navo gezeten en wie zo'n 35 jaar
geleden had voorspeld dat Israel
vrede zou sluiten met al zijn Ara
bische buren, inclusief de Pales-
tijnse Bevrijdingsorganisatie PLO,
zou ook voor gek zijn verklaard.
Het kan dus wel degelijk verke-
ren.
'e indeling in soorten economieen is nogal grof. De at
las onderscheidt slechts drie typen: rijk, in overgang van
een plan- naar een markteconomie, en ontwikkelings-
land. Van de rijke landen is apart vermeld of ze in de G7,
de groep van grote industrielanden, zitten.
Er is geen economisch criterium gebruikt om de wereld
in te delen. Lid van de G7 is een politiek criterium, voor
de andere rijke landen is inkomen het belangrijkste ken
merk. De voormalige planeconomieen hören bij elkaar
vanwege de struetuur van hun economie: die landen
schakelen over naar een markteconomie. De rest van de
wereld is ontwilckelingsland en ingedeeld naar belang
rijkste bron van export.
Zo'n indeling zegt nog niet al te veel over de economi
sche landkaart van de wereld. De ärmste landen van Afri
ka vallen in dezelfde categorie als het veel welvarender
Brazilie, een opkomende economie als Maleisie en de
oliestaat Saoedi-Arabie. Ook binnen de voormalige plan
economieen bestaan grote verschillen. De economie van
Polen is veel verder ontwikkeld en ligt veel dichter tegen
de Europese Unie aan dan die van Kirgizie of Turkmeni
stan.
De groei die de kaart voorspelt, lijkt voor West-Europa en
Noord-Amerika weinig omstreden. De verwachting voor
Oost-Europa is aan de hoge kant. Rusland komt voor 2000
vooralsnog niet verder dan 1 procent, schat het Britse za-
kenblad The Economist mede op basis van voorspellingen
van grote organisaties als de Oeso, de EU en het IMF. Lan-
den als de Oekraine blijven han
gen rond de 0 procent. Dichter bij
West-Europa zal de groei gemid-
deld 3 procent zijn. Ook Latijns-Ame
rika komt eerder in de buurt van 3 dan
4 procent, net als Afrika. In Azie en Austra
lie zijn de verschillen erg groot. Japan noteert
nauwelijks meer dan 0 procent, terwijl Zuidoost-Azie ge-
middeld 4 procent groeit en China boomt met 7 procent.
Australie komt met 2,8 procent op het niveau van de an
dere ontwikkelde economieen.
Op de tien 'opkomende markten' die apart genoemd zijn,
is niet veel af te dingen. De economie van die landen zal
relatief snel groeien. Met name in Azie zijn er nog wel
landen aan toe te voegen zoals Maleisie en de Filippijnen.
'e kaart vertelt maar een klein
deel van het verhaal over de wereld
economie, vindt Steven Brakman, in
temationaal econoom aan de Rijks-
universiteit Groningen. „De giganti
sche inkomensverschillen blijken
niet uit de kaart. Als je de landen zo
groot zou maken als het inkomen
per hoofd van de bevolking, dan zou
heel Afrika, ten zuiden van de Saha
ra, ongeveer zo groot zijn als Frank
rijk of Engeland."
De samenstellers van deze kaart
overschatten de mondialisering, steh
Brakman, de ontwikkeling dat steeds
meer landen onderling afhankelijk
van elkaar worden. „Er is wel veel
veranderd, maar veel handel is nog
steeds regionaal. Bovendien is het re-
latieve niveau van de handel nog
niet veel gestegen en lijkt de wereld
wat dit betreff nog steeds erg veel op
de wereld van voor 1913. Er zijn drie
grote blokken - rond de VS, de Euro
pese Unie en Japan. De handel vindt
voomamelijk binnen die blokken
plaats en veel minder tussen de grote
drie."
Ook de kapitaalstromen blijven op
de kaart buiten beschouwing. „Daar
zijn moeilijk cijfers van te verkrij-
gen. Er zijn wel cijfers over directe
investeringen, dat wil zeggen de in-
vesteringen waar echt bezit tegen-
over Staat. De rijke economieen in
vesteren voornamelijk in elkaar. Een
groot deel van de kapitaalstromen is
niet direct produetief. Dat bestaat uit
fusies en overnames waarmee vooral
de belangen van de aandeelhouders
gediend lijken te zijn."
Daamaast is er het zogenaamde flits-
kapitaal, geld dat voor körte periodes
ergens in gestoken wordt. Dit kapi-
taal is zeer beweeglijk geworden,
constateert Brakman. Na de Aziecri-
sis, die een grote omvang aannam
door deze kapitaalstromen, is de
roep om meer regulering toegeno
men. Maar weinig landen zijn te por-
ren om in te grijpen in de vrije
markt. „De internationale beperkin-
gen voor kapitaal zullen eerder ver
vagen", is zijn voorspelling. „Delen
van de arbeidsmarkt zullen in toene
mende mate last hebben van de glo-
balisering. Dat kan direct door inter
nationale handel of door concurren-
tie van migranten, maar ook indirect
doordat bedrijven wegtrekken naar
andere delen van de wereld. De ge-
voeligheid van nationale econo
mieen voor wat er in de rest van de
wereld gebeurt, neemt hierdoor toe.
Met name de laaggeschoolden lijken
daar het slachtoffer van te worden.
Dat kan in landen meer protest op-
roepen, denk maar aan de recente
demonstraties in Seattle bij de WTO-
conferentie over vrijhandel. De vraag
aan nationale overheden om de ne-
gatieve gevolgen van de (vermeende)
globalisering te verzachten, neemt
dan toe, waardoor het protectionis-
me weer toeneemt."
-t-
- fr' '»3™ -a t/ r' >.;-r
;j00.
VERENIGDE
STATE N
H E
GROOT-
BRITTANNIE
kreeftskeerkrihg l
GUATEMALA
el Salvador'
COSTA RICA-
CUBA
^J#DOM.REP.
HAITI—T v
^BELIZE JA^ICA - POI
^HONDURAS
(»NICARAGUA
VENEZUELA
,MA
ECUA
DOR
WEST. SAHARA
KAAP VERDISCHE
EILANDEN
TOBAGO,
TRINIDAD
\GUYANA
v SURINAME
SENEGAL-H,
GAMBIA— \m
J A
GUlflFE
GUINEE-BISSAU
SIERRA LEONE-
FRANS-GUYANA
ATLANTISCHE
O C E AAN
O C
RUSLAND
N DUITSL
30lEN
JEKRAINc
MONGOLIE
HONG
SPANJE
TÜRK JE
m 'MALTA
M
CYPRUS
ISRAEL
ALGERIJE
EGYPTE
VA'.RE
BANGLA
DESH
NIGER
TbJAAD
VIETNAM
BENIN
T°|0i NIGERIA I
KÄME
GHANA ROFNI
IBOUTH
ETHjOPIE
CENTRJAFR
EP
3RUNEI
SRI LANKA
M A L E I S I E
EQUAT.-GUINEE
TANZANA
SEYCHELLEN
INDISCHE
OVIOREN
ZAMBIA
—MALAVI
G ROTi
0 C E AA
Verschiliende politieke Systemen
democratie
Daaronder vallen verschillende
types, maar in ieder geval moet de
regering ervan
verantwoordelijkheid voor gevoerd
beleid afleggen aan een gekozen
volksvertegenwoordiging, moeten
er vrije en eerlijke verkiezingen
gehouden worden, bestaan er
burgerlijke en politieke rechten en
mögen er vrije en onafhankelijke
organisaties opgezet worden
gedeeltelijke democratie
Regeringen zijn maar ten dele
verantwoording verschuldigd aan
al of niet gekozen
vertegenwoordigers, er bestaan
geen echt vrije en eerlijke
vekiezingen, vrijheid van
meningsuiting is beperkt, zo ook
het opzetten van organisaties
autoritair systeem
Regeringen leggen geen
verantwoording af, vrije
verkiezingen bestaan niet,
burgerlijke en politieke rechten zijn
aan banden gelegd en hetzelfde
geldt voor onafhankelijke
organisaties.
Democratische trend
1975
autoritair
25% van alle regimes
bestond uit democratieen,
die 18% van de
wereldbevolking omvatten
democratieen
gedeeltelijk
democratisch
44% van alle regimes zijn
democratieen, die 42% van
de wereldbevolking
vertegenwoordigen
40%
N00RWEGEN
ZWEDEN
DENE
MARKEN
LITOUWEN
GROOT-
POLEN
TS ECHIE
FRANKRIJK
SLOWAKIJ E
00STENRIJK
HONGARIJE
SLOVENIE
KROATIE
BOSNlE-
HERZ JOEGO-
SLAVIE
ROEMENIE
ITALIE
BULGARIJE
CANADA
NOORDELIJKE I J S Z E E
WIT-RUSLAND
KREEET5KEERKriNG
BERMUDA
MEXICO
GR00T-
BRITTANNIE
3 MM
T-RUSLAND
3ULEN
SL
HONG
ATLANTISCHE
0 C E A A N
"W
OEKRAINE
M -
^CYPRUS—A
TURKMENISTAN
ISRAEL^
CUBA
KOEWEIT
KATAR—
GUATEMALA^
EL SALVADOR
COSTA RICA
HAITI
"BELIZE JAMAICA
ArHONDURAS
NICARAGUA
DOM.REP.
c* PORTO RICO
VENEZUELA
TOBAGO,
fe* TRINIDAD
GUYANA
SURINAME
FRANS-GUYANA
PAPOEA-
NIEUW-GUINEA
E S I E
SOLOMON-
HEILANDEN
AAN
NOORWEGEN
DENE-
MARKEN-
ECUA-
DOR
MAURE-
TANIE MALI
SENEGAL-»-*
GAMBIA— 1
GUINEE-BISSAU—7"
GUINEE
SIERRA LEONE— |VOOR
LIBERIA* KU" l'-1
GHANA
EQUAT.-GUINEE?
NIGER
ERITREA
SOEDAN
land
LET-
LAND
MADAGASKAR
NIEUW-
CALEDONIE
GROOT-
BRITTANNIE
ouwe^BH
STiSHBO«.«i1"CRm0
CHILI-
LESOTHO
*ZUID-
AFRIKA
AUSTRALIE
ECHIE
SL<
ZWITSER-
LAND
jlWAl
ARGENTINIE
1.4 |P
Regimes
Democratisering
nu vergeleken met 1975
I* democratischer dan in 1975
minder democratisch dan in 1975
PORTUGAL
|4
N AKIJE
OOSTENRIJK I*
- hongariJe
SlOVWIE
'.tfOATIE
•MOL-
DAVIE
B0SN4E-I
HERZE- J0EG0-
GOVINA SLAVIE
ROEMENIE
I*
ATLANTISCHE
O C E AAN
TSJAAD
BURKINA
FAS° BENIN ujiouu.r
T0G0 NIGERIA ETHIOP
CENTR. AFR.
KÄME- REP.
ROEN
OEGANDA
flom CONGO - -KENIA
GABON BRAZ rwäNDÄ— ii
BURUNDI-
CONGO
FSAOEDI-
ARABIE
sovalie
MONGOLIE
N.-KOREA
KIRGIZI
TADZJIKISTAN
AFGHANISTAN
Z.-KOREA
PAKISTAN
NE- -
MYAN
HONGKONG
BANGLA
DESH
THAIL
CAMB —VIETNAM
A L E I
GROTE
O C E A A N
nbokskeerkring
URUGl|AY
NIEUW-ZEELAND
Aandelen markt
GRIEKEN-
LAND
2005
Toekomstige
regimes
blijven waarschijnlijk
democratieen
m blijven waarschijnlijk
autoritair geregeerd
blijven waarschijnlijk
onstabiel, mogelijk
worden ze democratieen, of
autoritaire staten, misschien
vertonen ze kenmerken van beide.
Waarde van de tien grootste aandelenbeurzen in 1999
in miljoen dollar
Verenigde Staten 13875695
Japan 4657979
Groot Brittannie 2732418
Frankrijk 1303397
Aantal multinationals op basis
van buitenlandse activa
aantal in de top 100
O aantal in de top 50
gevestigd in ontwikkelingslanden
TANZANIA
-MALAWI
MOZ
^INDONESIE
INDISCHE
O C E A AN
Verkoop van bedrijven aan
het buitenland
Waarde van fusies en overnames
in 1996 vergeleken met 1990
toename
meer dan 10 miljard
tussen 5 - en 10 miljard
m tussen $2,5 - en $5 miljard
tussen $1 - en $2,5 miljard
minder dan 1 miljard
Jj afname
geen gegevens bekend
GROTE
O C E AA N
PAPOEA-
NIEUW-GUINEA
S0L0M0N-
EILANDEN
MADAGASKAR
MAURITIUS
ZUID-
AFRIKA
LESOTHO "EILAND
Multinationals
Toename van moederbedrijven en dochterbedrijven tussen 1992 en 1997
AUSTRALIE
NIEUW-
CALEDONIE
V
NIEUW-ZEELAND
Duitsland 1261 060
Nederland 718439
Zwitserland 690639
Canada 664620
Hongkong 531 909
Australie 409077
Centraal- en Oost-Europa,
inclusief Rusland
Ontwikkelingslanden
Industrielanden
Wereld totaal
-50
moederbedrijf
dochterbedrijf
100
150
200
250
300
350
400%
Militaire Regionale Allianties
%w
Militaire Regionale
Allianties in 2050
Europese Unie
Gelieerd aan de Europese Unie
Alliantie van Centraal-
Aziatische Moslim Staten
Organisatie van Centraal-
Amerikaanse Staten
Organisatie van Zuid-
Amerikaanse Staten
Noord-Amerika
Arabische Liga
Organisatie van
Afrikaanse Eenheid
Alliantie van Zuid-
Aziatische Naties
Japan/Korea Alliantie
GR00T-
BRITTANNIE.
lERLANDf
s
f
DENE
MARKEN
NEBERLAND
DUITSLAND
BELGIE
LUXEMBURG
FRANKRIJK OOSTENRIJK
ITALlß
RIEKENLANC
Noord
Amerika
2.6%
NOORDELIJKE IJSZEE
West-Europa
2,5%
GR00T-
BRITTANNIE
Washington DC
Hoofdkwartier
Wereldbank en IMF
KREEFTS keerkrihg{
LANTISCHE
O C E A AN
Economische en Monetaire Unie
(EMU) in 2002
Landen die in 1999 tot de
muntunie zijn toegetreden
Overige lidstaten van de
Hl Europese Unie
WEST. SAHARAr
HAiTI
rBEUZE jämAICA
DOM.REP.
- o PORTO RICO
GUATEMALA'
EL SALVADOR
COSTA RICA-k?
China
VERENIGDE
STATEN
MEXICO
BELIZE
HONDURAS
NOORDELIJKE IJSZEE
FRANS J0ZEFLAN0
GR00T-
BRITTANNIE
fPAfUß*
krefftskeerkrinG
AT LA N TISCHE
OCEAAN
EGOSLAVIE
TUNESIE
- KK0
TSJECHIF
30SNIE-H
DENEMjf.
jr: -v,;
HONDURAS
NICARAGUA
I0BAG0
TRINIDAD
DANAMA
COLOMBA
ECUA-
MAURE-
TANIE
SENEGAL?-
GAMBIA—
GUINEE-BISSAU-*
GUYANA
RINAME
FRANS-GUYANA
GUINEE
SIERRA LEONE
LIBERIA
NOORWEGEÜ
Oost-Europa 4,1%
EST
LET
LIT
POLEN WIT-RUSLAND
DENEM
KAZACHSTAr
OEKRAINE
M0NG0
OEZBEKISTAN
GEORGIE
A R AZ
N.-KOREA
TURKMENISTAN
TURKIJE
MALTA
FGHANIST
CYPRUS
MA
R0KK0
5EGYPTE
TAIWAN
HONGKONG
ANG A
ERITREA-gj
SOEDAN
ETHIOfWS^^^ffl
FILIPPIJNEN
JEMEN
V ENA M
5R. NE
SRI LANKA
SINGAPORE
Economische groei
1997-2001
jaarlijks gemiddelde als
percentage van het
bruto binnenlands produet
0%
Wereldhandel
2001-2006
7,1% gemiddelde
jaarlijkse groei
GEORGIE 0
iJETJENIE
SLOWAKUE
mm TURKUE
CYPRUS -LIBAN0NJJJJ
MONGOLIN
TURKMENISTAN
-TADZJIKISTAN
CUBA
DOM.REP.
d* PORTO RICO
WEST. SAHARA-
- KOEWEIT
ipm AFGHAN
N/KOREA
!EA
PAKISTAN
BHUTAN
GUATEMALA'
EL SALVADOR
COSTA RICA
GUYANA
SURINAME
FRANS-GUYANA
GROTE
O C E A A N
Het bewaren van vrede
Landen die in de jaren negentig
troepen voor VN-vredesoperaties
leverden.
VN-vredebewarende operaties
in de jaren negentig
Gebruik van militair geweld om
terrorisme aan banden te leggen
in de jaren negentig
Natuurrampen
Inzet van militairen
MAURE-
TANIE mAi
NIGER
SENEGAL-* - TSJAAD
GAMBIA - - BURKINA -1
GUINEE-BISSAU-^* üBftVSO ---
GUINEE r - BENIN
T0G0 NIGERIA
CENTR. AFR.
KÄME- REP.
ROEN
OEGANDA
SA0EDI-
ARABIE
t
V.A.P 0mAN
-w
DESH
THAIL ff
CAM80DJA
SIERRA LEONE-
LIBERIA"
IVOOR
KUST
GHANA
EQUAT.-GUINEE—
gabon Yra^
DJIBOUTI—
ETHI0PIE
RWANDA-*|
BURUNDI
CONGO
ATLANTISCHE
O C E AA N
ANGOLA
DZAMBU
z„
INDISCHE
OCEAAN
Oost-Timor
NAM1BIE
MADAGASKAR
PARAGUAY
ARGENTINIE
Öbij natuurrampen
in de jaren negentig
LESOTHO
ZUID-
AFRIKA
De Europese Unie vervangt
Frankrijk en Groot-Brittannie
als permanente leden van de
Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties.
Daar zitten dan ook Amerika,
China en Rusland nog in.
austrauE
2010
Brazilie, India en Zuid-Afrika
worden ook nieuwe
permanente leden van de
VN-Veiligheidsraad.
NIEUW-ZEELAND
S0L0M0N-
Y EILANDEN
NIEUW-
CALED0NIE
GROTE
OCEAAN
Latijns-
Amerika
4,0%
BURKINA
IV00R-
CENTR. AFR
GHANA ROEN
EQUAT.-GUINEE
RWANDA.
BURUNDI -
STEENBOKSttERKRING
URUGUAY—
ARGENTINT
Indeling van landen
volgens Internationaal
Monetair Fonds
ontwikkelde economieen
groep van 7 grote
industrielanden namibie
HH| andere rijke landen
H| in overgang van plan-
1 Hl Hl naar markteconomie
ontwikkelingslanden en hun
belangrijkste exportprodueten
industrie
brandstof
I voedsel en ruwe grondstoffen
diensten en geld van in het
buitenland verblijvende landgenoten
LESOTHO
ZUID- 1
AFRIKA
Midden-Oosten
en Afrika
3,9%
NDA~
Sisr^ KENIA -
"-MALAWI
MOZ
«^SWAZILAND
f Azie en Australie 6,4%
PAP0EA-
NiEUW-GUINEA
INDISCHE
OCEAAN
diverse produeten
geen gevens beschikbaar
SOLOMON
EILANDEN
VANUATU
NIEUW
CALED0NIE
NIEUW-ZEELAND
Toptien
CYirn
m
idiaw^
ZÜJD-KOREA
De tien grootste opkomende economieen
in het begin van de 21ste eeuw
