m zMKasasiH Mem7n 11
-dir
jiÖl-aKdiaiDaiBIScale $afSIii! 7
43
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2OOO-XXVI-3
wel: een zo duidelijk en doorzichrig
mogelijk Instrument met een duidelijk
doel;
erkennen dat de expertise en creativi-
teit bij de deelnemers zit en niet in het
instrument;
geen ingebouwde oplossingen analy-
ses gewichten procedures;
geen/weinig Gis-overhead;
Gis-functionaliteit niet verder uitbrei-
den, maar juist inkrimpen.
Op basis van het bovenstaande hebben
we de volgende lijst van functionaliteit
voor het te ontwikkelen instrument sa-
mengesteld:
eenvoudig schetsen op ondergrond-
kaarten;
eenvoudig toevoegen en weer verwij-
deren van extra ondergrondkaarten;
maken en analyseren van meerdere al-
ternatieven ondersteunen;
mogelijkheden voor het aanmaken en
onderhouden van een databank bij de
schetsen;
mogelijkheden om eenvoudige analy-
ses en metingen te doen.
Beschrijving van het prototype
OntwerpGIS
Met de ontwikkeling van OntwerpGIS is
een prototype gebouwd dat de mogelijk
heden van gis om ontwerpsessies te on
dersteunen combineert met gebruiks-
vriendelijkheid en functionaliteit die
specifiek op interactie zijn gericht.
In OntwerpGIS wordt er geschetst met
zogenaamde ontwerpobjecten. Ontwerp-
objecten kunnen worden gezien als de
legenda van de te schetsen kaart: de Sym
bolen, lijnen en vlakken waaruit de kaart
is opgebouwd.
Ontwerpobjecten kunnen vöör de ont-
werpsessie door de projectleiding gedefi-
nieerd worden ("Maak een inrichting en
gebruik daarbij alleen de volgende objec-
ten; In deze opzet heeft het proces-
team dus van tevoren vastgesteld met
welke objecten geschetst kan worden, en
het aanmaken van nieuwe ontwerpob
jecten door de deelnemers is niet moge
lijk. Het kan 00k zijn dat het onmoge-
lijk (of niet wenselijk) is om van tevoren
de ontwerpobjecten te bepalen. Er kan
dan gekozen worden voor een opzet
waarin de deelnemers zelf 00k ontwerp
objecten mögen definieren. Voor aan-
vang van een ontwerpsessie zal een be-
perkt aantal objecten dat de participan-
ten willen gebruiken bekend zijn. Die
objecten kunnen vooraf worden ge-
Figuur 1 - Overzicht definieerd, en tijdens de sessies kunnen eenvoudig nieuwe
van de gebruikers- ontwerpobjecten worden aangemaakt.
interface van het
OntwerpGIS. Belangrijke stappen bij het schetsen van oplossingsrichtingen
zijn dus het definieren van ontwerpobjecten waarmee geschetst
gaat worden, en het daadwerkelijk tekenen met deze ontwerp
objecten.
Het aanmaken van ontwerpelementen
De knop nieuw object uit het Ontwerpobjectenpaneel (zie fi-
guur 1) geeft toegang tot de dialogen voor het definieren van
nieuwe objecten. Het definieren van een nieuw object bestaat
uit het geven van een naam en het kiezen van een geome
trische vorm voor weergave van het ontwerpobject op het ont-
werpvlak. Het is bevorderlijk voor de inzichtelijkheid als ont
werpobjecten worden gedefinieerd als herkenbare onderdelen
van de schets. Objecten krijgen bij voorkeur dus namen als
jachthaven, recreatiezone en woonwijk, en niet de naam van
geometrische primitieven zoals punt, lijn, polygoon, rechthoek
enzovoort. Tevens kunnen een aantal visuele eigenschappen
van het object, zoals kleur en lijndikte, worden vastgelegd.
Eventueel kan de onderliggende databank verder gedefinieerd
worden met karakteristieken van objecten en hun standaard-
waarde.
Het schetsen met ontwerpobjecten
De aldus gedefinieerde ontwerpobjecten komen als knoppen
beschikbaar op het Ontwerpobjectenpaneel. Nadat op een van
deze knoppen is geklikt, kunnen objecten van het geselecteer-
de type op de ontwerpkaart (figuur 1) geplaatst worden. Een-
maal geplaatste dementen worden direct in de Gis-databank
opgeslagen, met de eventueel gedefinieerde standaardwaarden.
De gebruiker hoeft verder niet om te kijken naar het data-
bankbeheer maar heeft, indien gewenst, wel de beschikking
over de opgeslagen gegevens en kan 00k de inhoud aanpassen.
Het automatisch aanmaken van de databank is belangrijk om
in een later Stadium van het proces verdere bewerkingen (bij-
voorbeeld evaluatieberekeningen) uit te kunnen voeren.
Eenmaal geplaatste dementen kunnen eenvoudig naar een
nieuwe positie gesleept worden; de vorm van dementen kan
Ontwerpkaart
I. Legenda
Jach
Foto locatr
V' OfMett
V Wegen
Y ßebou win§
Y" Bossen
£<Üt ObjevUrn ES
Point«
Woonwijk F7 j
SndwesD-" Ontwerpobjecten
Natuureorfe^^ paneel
Jachthaven f?
Nieuw Objed
AicView GIS Version 3.0a
HC*IE5
Q Ondergiond
HEIß
