KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2OOO-XXVI-3
SERVER
GIF file
(Virtual)
CGI
application
CLIENT
CUSTOM MAP
Figuur 5 - Opzet van
web-publicatie met
gebruik van een CGI-
applicatie.
(dat wordt een applet' genoemd) aan te roepen in de html-
code. Dit wordr vervolgens van de Server gehaald en uitge-
voerd door de Virtual machine' van de browser (figuur 4).
Ook kan een variant van Java-code, een zogeheten 'JavaScript',
direct worden opgenomen in een HTML-document. De func-
tionaliteit van Java kan varieren van eenvoudige interactiviteit
van knoppen, zodat bijvoorbeeld de grafische weergave ervan
verändert als je de muis erover beweegt, tot een uitgebreide
kartografische omgeving. Een fraai voorbeeld van dat laatste is
het Descartes-systeem, dat exploratieve grafische analyse van
ruimtelijke data mogelijk maakt, zoals in het voorbeeld in url
4 van statistische data van Overijssel.
'Server-side' functionaliteit
De hiervoor beschreven oplossingen zijn voorbeelden van het
uitbreiden van de functionaliteit van de browser, de zogeheten
client-side' oplossingen. Maar ook aan de 'server-side' kunnen
programma's worden ingezet, die samenwerken met de web-
server-software. Die samenwerking wordt in de meeste geval-
len gerealiseerd door gebruik te maken van het Common Ga
teway Interface (cGl)-protocol. Dit definieert de communica-
tie tussen de webserver en de applicatie, maar ook de manier
waarop de browser informatie kan doorspelen aan de applica
tie via de webserver. Dat laatste wordt bereikt door comman-
do 's en parameters aan de URL toe te voegen. Een vraagteken
wordt gebruikt om het CGl-deel van de rest van de URL te
scheiden en ampersands om de parameters van elkaar te schei
den (bijvoorbeeld: http://kartoweb.itc.nl?doe_ietsÖparameteri&
parameten). CGi-programma's kunnen gebruikt worden voor
een enorme verscheidenheid aan taken, bijvoorbeeld toegang
bieden tot databases en het genereren van kaarten op basis van
gegevens uit diezelfde databases, zoals in de opzet in figuur 5.
Hier wordt door de CGi-applicatie op basis van de invoer van
de gebruiker uit een database een kaart gegenereerd en ver-
stuurd in de vorm van een GlF-plaatje (dat nooit als bestand
opgeslagen wordt, vandaar de term Virtual GlF-file'). De Na
tional Atlas of Canada Online [url 5] gebruikte in vroegere edi-
JAVA
Server plugin
(esrimap.dll
Virtual
machine
CLIENT
MapCafe
class
J
GIF file
ARCVIEW
IMS
extension
MapCafe map
Figuur 6 - Opzet van
ESRI 's A rc View
Internet Map Server.
ties een dergelijke opzet met volledig
zelfgeschreven Software, omdat dit in
1993, toen het systeem werd ontworpen,
de enige mogelijkheid was. In de huidige
zesde versie wordt gebruik gemaakt van
ESRi-technologie [Frappier Williams,
1999]-
Het grote voordeel van dergelijke 'ser
ver-side' oplossingen is dat de gebruiker
genoeg heeft aan een standaard browser
en toch over uitgebreide kartografische
en/of Gis-functies kan beschikken, welke
browser op welk besturingssysteem hij
ook gebruikt. Het grote nadeel is de be-
lasting van de Server. Op populaire sites
kan het aantal verzoeken aan de Server
('hits') oplopen tot honderden per mi-
nuut. De webserver-software heeft dan
de verhoudingsgewijs makkelijke taak
om daarop te reageren met het verzen-
den van honderden bestanden, maar de
CGi-software moet even zo vele keren
een complete kaart genereren uit de da
tabase!
GIS in het Web: benchmark van
vier applicaties
Door de enorme populariteit van het
web als middel om ruimtelijke informa
tie te verspreiden, konden de leveran-
ciers van Software voor kartografie en gis
er natuurlijk niet onderuit om daar mo-
gelijkheden voor aan te bieden. Vrijwel
alle bekende firma's hebben dan ook
hun oplossingen op de markt gebracht.
In het kader van een doctoraalscriptie is
onlangs een vergelijkend onderzoek van-
uit kartografisch oogpunt gedaan naar
een viertal van de belangrijkste 'Webcis'
oplossingen, namelijk:
ArcView Internet Map Server 1.0
(esri)
MapXtreme 2.0 (Mapinfo Corpora
tion)
MapGuide 4.0 (Autodesk)
Geomedia Webmap 3.0 (Intergraph)
Om de extra functionaliteit van een gis-
omgeving op het web te kunnen bieden
maken alle vier gebruik van de in eerde-
re paragrafen genoemde technieken,
vaak in een combinatie van 'client-side'
uitbreidingen zoals plugins en Java met
'server-side' applicaties. Als voorbeeld is
in figuur 6 de opzet van ArcView Inter
net Map Server (ArcView ims) te zien.
Hierbij fungeert het standaard ArcView-
programma, uitgebreid met de iMS-ex-
tensie, als CGi-applicatie. Op die manier
kan ArcView 'op afstand worden be-
stuurd door vanuit de browser-com-
50
