ffi
Maling, D.H. (1992), Coordinate Sys
tems and map projections. Oxford: Per-
gamon Press.
52
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2OOO-XXVI-3
Figuur ya - Lijnenkaart (kadaster en topografie) als overlay op een obli
que luchtfoto (Enschede benoorden centrum, ippy).
Zo kan bijvoorbeeld een gescande luchtfoto van het door
vuurwerk verwoeste stadsdeel van Enschede worden voorzien
van RD-coördinaten door middel van voldoende controlepun-
ten en een affiene of projectieve transformatie (want er is prak
tisch geen relief). Vectorkaarten van het gebied (straten, lei-
dingen, huizen enz.) kunnen direct over de foto gelegd en ge-
analyseerd worden. Deze vectorkaarten kunnen in elke beken-
de projectie gedefinieerd zijn. Ook 'on-screendigitaliseren van
nieuwe lijnen op deze foto is mogelijk; het levert correcte pro-
jectiecoördinaten op in elk gewenst systeem (zie figuur 7a en
7b; de orientatie van de figuren verschilt).
Men wint tijd en geheugenruimte omdat er geen correctie (re-
sampling) van het beeld plaatsvindt in geval van een gecombi-
neerde analyse van vector- en rastergegevens. Ook kan men in
de bovenliggende vectorkaarten direct wijzigingen aanbrengen.
De verslechtering van beeldkwaliteit door resamplingfouten
wordt ook voorkomen. Zodra het wijzigen of de analyse zijn
voltooid, kan men alsnog besluiten om het beeld te resampe-
len naar de geometrie van het vectorcoördinatenstelsel.
Kanttekening
Een veelvuldig voorkomend probleem voor gebruikers van
Gis-soffware is het verlies van coördinaten en informatie over
de projectie bij het omzetten van bestanden van het ene for-
maat naar het andere. Voor het uitwisselen van ruimtelijke
data zonder verlies van deze informatie is een bestandsfor-
maat nodig dar coördinaten en projectie-informatie opslaat.
Rasterformaten zoals bitmaps (bmp) en de meeste Tagged
Image File Formats (tiff) bevatten bijvoorbeeld geen infor
matie over het coördinatenstelsel. Recentelijk is er een uit-
breiding van het TiFF-formaat ontwikkeld: GeoTiFF.
GeoTiFF-bestanden kunnen coördinaten opslaan van tenmin-
ste twee tegenoverliggende hoekpixels en, indien van toepas-
sing, ook de parameters van een onderliggende projectie (zo
als centrale meridiaan, verschoven nulpunt, ellipsoi'de enz.)
Figuur yb - Zelfde lijnenkaart als overlay op een gescande topografische
kaart uit ippy.
Literatuur
Bowring, B.R. (1976), Transformation
from spatial to geographica! coordina-
tes. Survey Review 181, pp. 323-327.
Kadaster (1996), Handleiding voor de
Technische Werkzaamheden van het Ka
daster. Apeldoorn: Kadaster
Knippers, R.A. (1998), Coordinate Sys
tems and Map projections. Niet gepuhli-
ceerd dictaat. Enschede: itc.
Kosters, A.J.M. (1993), Coördinaat-
transformaties en kaartprojecties. Delft:
Afdeling mto, Meetkundige Dienst.
nima (1997), WGS 1984. It's definition
and relationships with local geodetic Sys
tems. Washington: National Image and
Mapping Agency.
Snyder, J.P. (1984), Map projections
used by the U.S. Geological Survey.
Geological Survey Bulletin 1532, U.S.
Geological Survey.
Strang van Hees, G. (1997), Globale en
lokale geodetische Systemen. Delft: Ne-
derlandse Commissie voor Geodesie.
