MAPPINGS
SURINAME
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
[D. Vegetatiej
bergwoud I8B1B Savanne
mangrove moerasbos cultuurland
tropisch loofbos
Kaart 75D. Suriname - vegetatie.
schoolatlas, maar weinig voor een gezins-
atlas van deze omvang. De inhoudsopga-
ve is duidelijk met kleuren ingedeeld
naar gebied en deze kleuren komen terug
in de bovenhoek van de betreffende at-
lasbladen. Het enige wat ontbreekt is een
thematische inhoudsopgave.
De actualiteit, altijd een moeilijk onder-
werp, is niet nader onderzocht. Wel viel
op dat de kaart van Europa een inzet
heeft van Bosnie-Herzegovina, met de
verdeling tussen Serviers en moslims.
Dat gebied speelde een belangrijke rol
tijdens het samenstellen van de atlas,
maar is inmiddels in belangstelling ver-
drongen door eerst Kosovo en later Ts-
jetsjenie en die zijn niet op de kaart te
rug te vinden. Dat geeft aan, hoe moei
lijk het is, om met een klassieke atlas de
loop van de geschiedenis op de voet te
volgen.
Opmerkelijk is, dat door de hele atlas
heen de Nederlandse schrijfwijze van na-
men is toegepast. Andere atlasmakers ge-
bruiken steeds vaker de lokale schrijfwij
ze zoals Berlin en Firenze en geven de
Nederlandse schrijfwijze er hooguit tus
sen haakjes bij (Berlijn, Florence).
Het schaalgebruik is nogal heterogeen,
met name in het Caribisch gebied. Er is
zoveel mogelijk getracht om ieder eiland
bladvullend weer te geven en dus op een
eigen schaal. Daarom zijn alleen de over-
zichtskaarten geschikt om de gebieden
wat betreft grootte met elkaar te vergelij-
ken. Handig is weer, dat op de kaart van
Nederland met een inzet de Nederlandse
Antillen en Aruba op dezelfde schaal zijn
weergegeven. Daardoor zijn deze eilan-
den goed te vergelijken met bijvoorbeeld
onze Waddeneilanden. En maar weinig
mensen zullen weten, dat Aruba onge-
veer even groot is als Texel.
De productie van de Hebri Wereldatlas is
zonder meer goed: er zijn nergens pas-
singsverschillen, het bindwerk is uitste-
kend en er zit een stevige kaft om. Het
papier is wat glad en de drukinkt te
glimmend, maar de bladen zullen er
daardoor minder gauw beduimeld uit-
zien. De kleuropbouw is evenwichtig en
duidelijk, hoewel naar mijn smaak wat
te fei en contrastrijk. Maar kenners van
het gebied vinden die kleuren juist uit-
stekend aansluiten bij de lokale smaak.
De enige misser is de weergave van de
routes van Columbus in vrijwel onlees-
baar geel op de kaart Historische Reizen
in het Caribisch Gebied. Een pluspunt is
weer, dat kaarten die over twee bladzij-
den löpen, in het midden een overlap
hebben, wat de leesbaarheid sterk bevor-
dert.
Dat een atlas als deze alleen dankzij de
medewerking van velen tot stand kan
komen, blijkt uit het uitgebreide colo-
fon. Alleen de drukker wilde - ondanks
het uitstekende resultaat - kennelijk on-
genoemd blijven.
Samengevat is de Hebri Wereldatlas een
kleurrijke en leerzame atlas over een ge
bied waar we veel mee te maken hebben,
maar relatief weinig van weten. De atlas
is echter vooral een aanwinst voor de be-
woners van het Caribisch Gebied zelf,
voor zover ze althans de Nederlandse
taal machtig zijn. Het enige minpunt is
de prijs: voor een welvarende Nederlan-
der is rond de honderd gülden voor zo
een atlas geen probleem, maar voor leer-
lingen ter plaatse zal dat veelal niet zijn
op te brengen. Hopelijk lukt het de uit-
gever hier voldoende subsidie te krijgen.
Dat zou in ieder geval een zinvolle beste-
ding van ontwikkelingsgeld zijn.
M.A. Damoiseaux
Mappings
Cosgrove, D. (editor)
London: Reaktion books Ltd, 1999
311 pp., 24 x 16 cm
isbn 1 86 189 021 4
Prijs: circa 70,-
Mappings is een boek met een serie es
says over de rol van het kartingingspro-
ces door de eeuwen heen. Het boek is
versehenen in een serie onder de titel
Critical Views, bij de uitgever Reaktion
Books. Een interessante combinatie van
feiten zeker als de redacteur van het
boek begint met de opmerking dat er
verschillende redenen zijn om eens kri
tisch naar de kartografie, en eigenlijk
meer het proces van karteren, te kijken.
2000-XXV1-3
De complexiteit van het karteringsproces
is natuurlijk voldoende bekend bij pro-
fessionele kaartgebruikers. Maar in onze
huidige visueel ingestelde maatschappij
wordt de vanzelfsprekendheid van kaar
ten door de massa aangenomen, terwijl
enige kritiek op z'n plaats is. Brian Har-
ley was een van deze critici terwijl 00k
het boek Power of maps van D. Wood
stof tot nadenken geeft. Zo worden on
der andere topografische kaarten als (mi-
litiare) overheidsprodueten en als indoc-
trinerende produeten gezien. Andere
vinden nu juist dat dit de enige neutrale
kaarten zijn. De globalisering en de toe-
gang tot Internet plaatsen de kaart, die
vaak gebruikt wordt om verschijnselen
te begrenzen, in een ander daglicht. Ook
in de literatuur krijgt de kaart meer aan-
dacht. Denk hierbij aan boeken van Eco
Het eiland van de vorige dag en Sobel's
Longitude.
Bij het schrijven van de essays werd de
auteurs gevraagd te kijken naar het tot
stand komen van kaarten als produet
van hun tijd en de invloed van eenmaal
gemaakte kaarten in hun gebruiksomge-
ving. Deze twee elementen, mapping
meaning into the map en mapping mean-
ing out of the map, hebben de titel van
het boek Mappings bepaald. De auteurs
van de essays hebben een zeer verschil
lende achtergrond verspreid over disci-
plines als geschiedenis, kunst, communi-
catiewetenschappen, architectuur en
geografie. Dit blijkt garant te staan voor
een zeer diverse benadering, al over-
heerst, in eigen vaktermen uitgedrukt,
de historisch-kartografische invalshoek.
71
