I
N.J. Bakker
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
zooo-xxvi-3
Impressie van de tentoonstelling in bet Maritiem Museum, bezocht tijdens de WGK-studiedag van
12 november 1999. (Foto: Marco van Egmond)
De lezingen hadden 's ochtends plaats in
het Gemeentearchief Rotterdam, tegen-
woordig gehuisvest in een nieuw gebouw
aan de Hofdijk nabij NS-station Hof
plein. In de eerste lezing van de studie-
dag ging P. Ratsma, voormalig hoofd
van de topografisch-historische atlas in
het Gemeentearchief Rotterdam, in op
enkele plattegronden en prospecten van
Rotterdam omstreeks 1600. De combi-
natie kaart, prospect en stadsbeschrijving
kwam aan het einde van de 16e eeuw in
de Nederlanden in zwang. Naast het
verspreiden van kennis van de desbe
treffende stad werd hiermee een ideaal-
beeld van de stad gepresenteerd. Ratsma
gaf een treffend beeld van de ruimtelijke
ontwikkeling van de stad en van de idee-
le betekenis van de plattegronden en
prospecten voor propaganda-doeleinden.
Na het verhaal van Ratsma, was het de
beurt aan dr. C.J. Zandvliet. De mede-
werker van het Rijksmuseum in Amster
dam behandelde de vroege jaren van de
Nederlandse overzeese kartografie. In
zijn 'causerie' poneerde hij de Stelling
dat de overzeese kartografie rond 1600
pas dan begrepen kan worden, als deze
wordt ingebed in en gerelateerd aan de
beeidende kunsten, de specifieke militai-
re en economische situatie en de toege-
paste wetenschap van die periode.
Na de koffie sprak drs. J.C. Nix, conser-
vator van de Atlas van Stolk, over kaar-
ten van Rotterdam en overzee in zijn to
pografisch-historische collectie. Hoewel
zeker niet de grootste Rotterdamse
kaartverzameling, bezit de Atlas van
Stolk veel belangwekkend kaartmateri-
aal. Zo heeft de atlas veel afbeeldingen
van kaarten op prenten in beheer. Ook
is het de trotse bezitter van de vroegst
bekende Nederlandse atlas van historie-
prenten. Het huidige verzamelbeleid is
met name gericht op dit soort prenten.
De laatste spreker van de studiedag was
drs. S. de Meer, conservator scheepvaart
tot 1850 bij het Maritiem Museum Rot
terdam (voorheen Maritiem Museum
'Prins Hendrik'). Hij schilderde de ge-
schiedenis van de kartografische collectie
van het museum, dat dit jaar 125 jaar be-
staat. Zonder dat sprake is van een echt
verzamelbeleid, rieht het Maritiem Mu
seum zieh vandaag de dag vooral op hy-
drografisch kaartmateriaal.
Na het lezingenprogramma werd de gele-
genheid aangegrepen om de Caert-
Thresoorprijs 1998 uit te reiken. Deze
prijs van 1.000 gülden, die voor de twee-
de keer in successie door prof.dr. G.
Schilder werd overhandigd, is bedoeld
voor het beste artikel in een bepaalde
jaargang van het tijdschrift Caert-Thres-
oor. De gelukkige winnaar was dit keer
drs. A. de Zeeuw met zijn artikel 'Een
zeldzame kaart van Gelderland met deco-
ratieve randen, uitgegeven door Johannes
Janssonius en Jodocus Hondius' {Caert-
Thresoorvj (1998) nr. 4, pp. 85-92).
's Middags was er nog gelegenheid tot
het bezoeken van de Atlas van Stolk in
het monumentale Schielandshuis en het
bezichtigen van de interessante tentoon
stelling Om de gehele Wereldcloot - naar
de Oost door de Straat van Magallanes in
het Maritiem Museum.
De lezingen, die in Rotterdam zijn ge
presenteerd, zullen op niet al te lange
termijn worden gepubliceerd in de NVK
publikatiereeks.
M. van Egmond
De werkgroep Onderwijs en
Onderzoek in 1999
In verband met het bekleden van de
funetie van voorzitter van de nvk heeft
Maurice Damoiseaux de werkgroep ver-
laten. Als nieuw lid is aangetreden An-
dras Wilscinszky, werkzaam bij Bureau
Nieuwland te Wageningen.
In 1999 heeft er een studiemiddag
plaatsgevonden in het kader van het Ne-
derlands-Duitse kartografencongres in
Maastricht. Samen met de Arbeitskreis
Aus- und Weiterbildung van het Deut
sche Gesellschaft für Kartographie is een
programma samengesteld. Een 20-tal
Nederlandse en Duitse collega's heeft
aan de studiemiddag deelgenomen.
De volgende onderwerpen passeerden
onder meer de revue:
iTC-courses door Allan Brown (itc)
'Cartography in Gis'-courses door
Martin Schlüter (ESRi-Nederland)
Promap Thematische Kartographie
door Barbara Sporer
Voorst zijn de voorbereidingen getroffen
voor de organisatie van een studiedag te-
zamen met het Koninklijk Nederlands
Aardrijkskundig Genootschap februari
2000). Ter voorbereiding daarvan is
door Ferjan Ormeling ook medewerking
verleend aan een Workshop op de studie
dag van het knag op 19 november 1999
onder de titel: Zin en onzin van kaart-
vaardigheden.
De werkgroep Kaartgebruik in
1999
Het afgelopen jaar was opnieuw een rüs
tig jaar voor de werkgroep Kaartgebruik.
De projectgroep Elektronische Atlassen,
waarvan de doelstelling is het formule-
ren van kwaliteitscriteria voor het beoor-
delen van elektronische atlassen voor
educatieve doeleinden, is wederom sla-
pende gebleven.
De vroegere resultaten van de project
groep Fietskaarten, die in 1999 geen
nieuwe activiteiten heeft ontplooid, zijn
het afgelopen jaar wereldwijd toeganke-
lijk gemaakt door het lid van de werk
groep Kaartgebruik Willemijn Simon
van Leeuwen middels een aantal webpa-
gina's op het adres http://www. kartogra
fie. nl!kaartgebruik/fietshome. html. De on-
derzoeksresultaten van deze projectgroep
zijn onder meer gebruikt bij de herzie-
ning van de Kaart voor Vakantie en Vrije
Tijd, 1:50.000 (zie hiervoor het artikel in
Kartografisch Tijdschrift 2000.XXVI.1).
81