KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2000-XXVI-3
gerond: een bijzondere periode waarin
wij allebei veel hebben geleerd, zoals
Frans hier al eens eerder terecht opmerk-
te. Meer informacie en een samenvatting
van het proefschrifc is te vinden op de
Website van de disciplinegroep kartogra-
fie aan de Universiteit Utrecht:
http://cartography.geog. uu. nl/research/phd/i
ndex.html.
R.M. Hootsmans
Michiel van Dongen 25 jaar
bij Wolters-Noordhoff Atlas-
produkties
Op 9 juni j.l. vierde Michiel van Don
gen zijn 25-jarig jubileum bij Wolters-
Noordhoff Atlasprodukties. Voordat
Van Dongen in 1975 als bureauredacteur
in dienst trad bij wn, had hij op het
Geografisch Instituut van de Rijksuni-
versiteit Utrecht een aantal jaren meege-
werkt aan de totstandkoming van de
Centrale Catalogus Kartografie (cck).
Omdat men bij wn niet zo zeer in jaren
telt maar eerder in edities van de Grote
Bosatlaskan gezegd worden dat Michiel
van Dongen, als een van de makers van
de Bosatlas, tot nu toe heeft meegewerkt
aan de realisatie van vier Bosatlassen.
Naast zijn werk voor de Bosatlas heeft
Van Dongen 00k meegewerkt aan de
totstandkoming van een groot aantal co-
edities voor de internationale educatieve
markt. Tijdens de afgelopen 25 jaar heeft
Michiel van Dongen zieh altijd actief
betrokken gevoeld bij de activiteiten van
de nvk. Naast trouw deelnemer aan stu-
diedagen en kartografendagen is hij een
groot aantal jaren actief geweest als re-
giocorrespondent voor het Kartografisch
Tijdschrift.
A. Dortland
Maurice Damaoiseaux naar
Waterschap Peel en Maasvallei
Maurice Damaoiseaux heeft op 1 juli
2000 zijn funetie als adviseur voor gis
en Kartografie bij de Meetkundige
Dienst van Rijkswaterstaat in Delft ver-
ruild voor die van Gis-coördinator bij
het Waterschap Peel en Maasvallei in
Venlo.
verslagen
Workshop Tirol Atlas,
9-1 I maart 2000
Van 9-11 maart 2000 werd in Bozen (Ita-
lie) en Innsbruck een Symposium gehou-
den om de concepten uit te werken voor
de nieuwe digitale atlas van de Euroregio
Tirol - Süd-Tirol - Trentino. De papie
ren Tirol-Atlas is in 1999 afgesloten en
men wil binnen 6 jaar een digitale editie
realiseren. Een 20-tal Europese atlaskar-
tografen kwam hiervoor bij elkaar, uitge-
nodigd door de autonome regio Zuid-
Tirol
Productie van deze atlas is een van de ta-
ken van het Geografisch Instituut van de
Universiteit van Innsbrück. Het Sympo
sium begon in het Südtiroler Naturmu
seum in Bozen met een presentatie van
de tot nu toe uitgewerkte voorstellen
door de Innsbrückse geo/kartografen.
Men had voor de atlas een breed publiek
voor ogen van weinig gespecialiseerde
gebruikers, realiseerde zieh de feilen van
.de papieren editie, en wilde uitgebreid
g'ebruik gaan maken van de nieuwe
functionaliteit die door digitale uitgave
mogelijk zou zijn.
Na een inleiding hield Ferjan Ormeling
een voordracht over de ontwikkelingen
op het gebied van nationale en regionale
atlassen in de jaren negentig (in 1987
kwam de eerste digitale atlas, de Atlas of
Arkansas, uit) van digitale reprodueties
van papieren atlassen via interactieve en
analytische atlassen naar volwaardige at-
lasinformatiesystemen die de laatste ja
ren meer en meer bedoeld zijn om toe-
gang tot de informatiesnelweg te verle-
nen en de informatie, die via nationale
geo-informatieinfrastrueturen tot ons
komt, te ordenen. Prof. Josef Strobl, een
Gis-expert uit Salzburg, gaf aan dat de
nieuwe atlas vooral een communicatierol
moest hebben en de gebruikers in Staat
moest stellen aan de gewenste informatie
te komen als stap op weg naar de elek
tronische basisdemoeratie zonder dat
daar nu perse een kaart voor nodig zou
zijn. Het via de atlas reserveren van een
hotelkamer of opvragen van de sneeuw-
hoogte zou 00k tot de mogelijkheden
moeten hören. Hij gaf 00k aan dat inter-
faces een langer 'Haltbarkeitsbereich'
hebben dan media, en dat we ons daar-
om niet teveel blind moeten Staren op
de cd rom. Van de vroegere 'just in case'
benadering (wat zou mijn lezers kunnen
interesseren) zijn we nu op weg via de
'just in time' benadering (actuele data
aanbieden wanneer ze gevraagd worden)
naar de 'just for myself benadering
waarbij iedereen zijn eigen atlas samen
moet kunnen stellen. In de toekomst
moeten we zorgen voor antwoorden in
plaats van produeten (telefoonnummer
in plaats van telefoonboek) client/ser-
ver-ideeen.
Prof. Alois Mayr, redacteur van de Duit-
se nationale atlas, behandelde de ervarin-
gen (het eerste van de 12 delen is eind
1999, en de bijbehorende cd rom is eind
februari 2000 uitgekomen) en de opzet
van deze atlas: series van 'atlas spreads'
(twee tegenover elkaar staande pagina's),
waarin 00k uitgebreid de Europese ver-
gelijking ter sprake moet komen. Men
heeft voor deze atlas gekozen voor de
verhouding 50% kaarten, 20% tekst,
30% andere afbeeldingen. Afgezien van
de auteurs, die om niet meedoen, kost
zo'n deel een half miljoen dm. Omdat
de nieuwe Tirol Atlas tenminste tweeta-
lig zal worden (Duits/Italiaans) en 00k
het coördineren van gegevens uit twee
landen zal vereisen, was Peter Jordan, de
redacteur van de Oost- en Zuidoost-Eu-
ropa atlas 00k gevraagd zijn ervaring op
dat gebied met het gehoor te delen. Jor
dan was van mening dat de waarde van
de nationale/regionale atlas vooral in de
synthese ligt.
Na de discussie vertrok het gezelschap
naar de bedevaartplaats Maria Trens (Ti
rol is een nog zeer traditionele maat-
schappij) en na daar gegeten te hebben
werd doorgereisd naar Innsbrück, waar
de volgende morgen prof. Lorenz Hurni
zijn prachtige Atlas der Schweiz-interaktiv
demonstreerde. De eerste editie van deze
tweede helft 1999 uitgebrachte cd rom
(5000 stuks) is al uitverkocht, en in april
2000 komt de volgende. Vooral de ana-
lysemogelijkheden en de 3D-weergave
met op elke gewenste stand en belichting
in te stellen panoramakaarten maakte
grote indruk. Als het aan de aanwezige
Tiroler kartografen lag was het wel dui-
delijk welke kant men op wilde. Over de
toekomst zei Hurni dat er van de Zwit-
serse atlas toch 00k een papieren versie
komt met 'Themahefte' en begeleidende
teksten (op een cd wil niemand lange
teksten lezen). Men is aan het onderhan-
delen met de Zwitserse topografische
dienst, die het hoogtemodel geleverd
heeft (en daardoor tegenhoudt dat de at
las met hoge resolutie kan worden uitge-
print) of in de toekomst deze copyright-
maatregel kan worden afgezwakt. Het
feit dat men geen scherpe afdrukken kan
