sperre
VtFahrYnschotten
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT 2OOO-XXVI-4
cumentatie en visualisatie van themati
sche verschijnselen.
Het voordeel van de meetkundige kwali-
teit van deze kaartseries is 00k het gevolg
van een streng kartografisch generalise-
ringsproces dat met fijne Signaturen
werkt, hetgeen leidt tot een filigraan
kaartbeeld dat optisch niet altijd makke-
lijk te lezen is. Dat wordt tegenwoordig
door kaartgebruikers vaak als nadeel on-
dervonden, terwijl de scheppers van deze
kaarten dit ongetwijfeld esthetische re-
sultaat van kartografische generalisatie
en vormgeving als een hoogtepunt van
hun ambachtelijke kunst zagen. Zwaar-
der weegt echter nog het bezwaar dat de
conventionele topografische kaart - 00k
in zijn door het scannen gerealiseerde di
gitale vorm - helemaal geen of slechts
een beperkte digitale interpretatie en be-
werking mogelijk maakt. Ook de selectie
en het adresseren van individuele topo
grafische objecten is niet mogelijk, ook
al zijn categorieen van objecten (zoals
graadnet, hydrografie, bodembedekking
en hoogtelijnen) wel als totaal te adresse
ren. Maar juist de mogelijkheden tot het
digitaal formatteren en het objectgeba-
seerd modelleren van het landschap vor-
men de beslissende kenmerken die geeist
worden voor moderne digitale geo-infor-
matie-toepassingen.
Bij het vergelijken van de voor- en nade-
len van topografische kaarten zijn er in-
derdaad indicaties dat dit kaarttype met
zijn hoogstandje van kartografische
weergavetechniek tegelijk ook het eind
van zijn ontwikkeling heeft bereikt. Zo
heeft het Duitse topografische karte-
ringswezen1) voor de standaarduitgave
van de topografische kaartseries 1:10.000
en 1:25.000 (figuur 4) gekozen voor een
vorm van kaartgrafiek die eenvoudiger
en uit esthetisch oogpunt meer beschei
den is dan tot nu toe gebruikelijk was.
Maar het zou niet gerechtvaardigd zijn
om dat als een onvolmaaktheid of een
stap achteruit te beschouwen. Want het
uit het digitale landschapsmodel afgelei-
de 'vereenvoudigde' kaartbeeld moet
steeds in samenhang worden gezien met
het daarachter staande objectgebaseerde
landschapsbestand en de daarnaast
staande digitale orthofoto. Deze drie
componenten vormen, zoals we verder-
op zullen zien, de kern van een familie
van producten die basale topografische
geo-informatie, zelfs een geografische ba-
sis biedt. Wie dat wil kan deze stand van
de ontwikkeling beschouwen als het
eind van de traditierijke kartografie,
maar het is even gerechtvaardigd hem te
markeren als een nieuw begin of als kans
Figuur 5 - Detail
van de topografische
kaart 1:50.000,
uitgegeven door het
Landesvermessungs
amt van Noordrijn-
Westfalen (blad
L4912, Olpe).
voor een meer uitgebreid beroepsveld met veel nieuwe elemen-
ten.
Op de ruimte betrokken taken
en toepassingen
Geo-informatie is een fuzzy begrip dat voor degenen die in de
klassieke kartografie werken vaak als bedreigend wordt erva-
ren. Zo voelen zowel de kartografie als het landmeten, het ka-
daster en andere geowetenschappen zieh op een onbestemde
wijze in gevaar gebracht door de ondertussen Europabreed ge-
standaardiseerde vakterm 'geographic information' (din env
12009). Maar dat gemeenschappelijke gevaar brengt ze ook Sa
men. Men probeert zieh opnieuw te positioneren en zijn werk-
gebied ten opzichte van elkaar af te grenzen; onderwijspro-
gramma's, instituten en autoriteiten krijgen met hulp van deze
terminologie nieuwe namen [Harbeck, 1999]. Als dragers van
geo-informatie kunnen geodata meer dan wat kaarten kunnen.
Conceptueel gezien kunnen geodata gebruikt worden in de
hele ruimtelijk sector van de wetenschap. Uitgaande van de
communicade- en informatietechnologie kunnen ze veelzijdig
worden verwerkt, en extra kennis en materiaal leveren voor het
ondersteunen van beslissingen op bijna alle terreinen van de
samenleving. Het bestaan van deze ruimtelijke gegevens, de
handel erin, en het recht om ze te gebruiken hebben tot talrij-
ke nieuwe toepassingen en doelstellingen geleid. Zowel econo
mic als industrie, bestuur als burgers van het verenigd Europa
worden be'invloed door deze ontwikkeling die visioenen opent
en verdere toepassingen doet vermoeden.
27
