ATKIS®-Produktfamllie
Ortho-
photos
1:5000
BasisDLM
DLM 50
DLM 250
DTK 10
DTK 25
DTK 50
TK 10
TK 25
TK 50
DLM 1000
DTK 250
DTK 1000
TK 250
TK 1000
Digitale Geländemodelle
|tkio
TK25
TK50
TK100|
DGM5 DGM25 fl DGM50 aMTUKPnniM ÜK500
IIWKIOOOI
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2OOO-XXVI-4
kaarten plaatsvindt? Een ding is zeker.
Men zal nooit zonder aanschouwelijke
weergave kunnen van het aardoppervlak
en van de gebeurtenissen en processen
die erop plaatsvinden. Maar daarbij
moeten we het begrip 'kaart' 00k in het
maatschappelijk bewustzijn in belangrij-
ke mate uitbreiden om alle mogelijke
grafische en multimediale weergavevor-
men 00k daaronder te kunnen vatten.
Het kernprobleem van de kartografie, de
kartografische generalisatie, komt bij
deze conceptuele verandering misschien
op de achtergrond, en de vormgeving an
sich wordt het belangrijkste onderdeel
van dit proces. Waarom zou men bij-
voorbeeld alle gegevens van een topogra-
fische kaart volledig en tegelijk in een
kaart samen moeten voegen, en daarmee
allerlei plaatsingsproblemen oproepen,
terwijl men op een beeldscherm ermee
kan volstaan om alleen die gegevens op
te roepen en weer te geven die men no-
dig heeft (en men de kennis van deze
objecten met een klik van de muis nog
kan verdiepen)? Moet men nog gedrukte
topografische kaartbladen in voorraad
houden, in een tijd waarin een kaartge-
bruiker zelf zijn eigen grafische selectie
kan vervaardigen, en een informatiezoe-
ker als het wäre over de toonbank een
print-out op maat kan krijgen? De pro-
ductie en het gebruik van kaarten be-
vindt zieh in een tot nu toe nog niet eer-
der vertoond proces van technische en
communicatietechologische verandering.
Ongetwijfeld wordt het informatie-
potentieel dat daarmee bereikt wordt
niet kleiner, maar enige ordes van groot-
te omvangrijker. En het valt daarbij niet
te verhelpen dat esthetische dementen
van de topografische kaart worden opge-
offerd aan functionele elementen.
Multifunctionele beschrijvingen
van het aardoppervlak
Bovengenoemde voorbeelden hebben
duidelijk gemaakt hoe complex, multi-
mediaal en multifunetioneel de toekom-
stige op de ruimte betrokken doelstellin-
gen en toepassingsgebieden zowel in na
tionale, economische als maatschappelij-
ke zin zijn georganiseerd. Met het medi
um kaart alleen - of die nu analoog of di-
gitaal is - vallen ze niet te beheersen. Het
al enige tijd aan twijfel onderhevige idee
van een homogene topografische kaart
van Europa dient daarom te wijken voor
de behoefte aan multifunctionele be
schrijvingen van het aardoppervlak. De
nationale autoriteiten die in Europa ver-
antwoordelijk zijn voor de documentatie
van het aardoppervlak, de 'National
Figuur 5. De
A TRJS® produetfa-
milie vormt, inclusief
de digitale terreinmo-
dellen en de topogra
fische kaartseries van
de Länder in raster-
formaat, het aanbod
van de Duitse topo
grafische diensten op
het gebied van de to
pografische beschrij-
ving van het aardop
pervlak concept van
de AdV1'; deels moet
deze struetuur nog
worden gerealiseerd).
Mapping Agencies' (nma's) moeten de op de ruimte betrokken
basisgegevens in een dusdanige variatie ter beschikking stellen,
dat men aan de eis om multifunctionaliteit tegemoet kan kö
rnen. De Europabrede standaardisering moet daarbij niet be-
staan uit elementen zoals grafische uitvoering of bladindeling,
maar veeleer in de harmonisering en gemakkelijke uitwissel-
baarheid van de objectgebaseerde geo-topografische basisgege
vens.
Deze wens wordt gerealiseerd in het Duitse project atkis® en
in het Europese MEGRiN-project2'. Het acroniem atkis beli-
chaamt een multifunctionele familie van produeten, terwijl
megrin Staat voor een pan-Europees netwerk van produeten.
Het aanbod van veelzijdige, multifunctionele topografische
geodata door de overheid is een gemeenschappelijk kenmerk.
Het concept van het geo-informatiesysteem atkis3' omvat de
beschrijving van het terrein voor verschillende toepassingen
met drie verschillende typen van modellen:
Digitale landschapsmodellen (dlm) zijn (met inbegrip van
digitale terreinmodellen, dtm) toepassingsgeorienteerde, ob
jectgebaseerde, van attributen voorziene modellen in vector-
formaat. Het 'Basis-DLM' heeft de hoogste resolutie, is vol
ledig en geometrisch correct. Digitale landschapsmodellen
kunnen nog aanvullende gegevens bevatten, die de resultaten
bevatten van op verschillende schalen betrokken kartografi
sche generalisaties, vormgeving, gebruik van Signaturen en
tekst.
Digitale topografische kaarten (dtk) zijn op Signaturen geba-
seerd, bevatten geen attribuutinformatie, zijn aanwezig in
vector- of pixelformat, zijn kartografisch gegeneraliseerd, en
met het 00g op de toepassingen geselecteerd en georienteerd.
Digitale orthofoto's (dop) zijn gebaseerd op foto's, in pixel
format, met geocodes, meetkundig betrouwbaar, niet
neraliseerd, volledig en in betrekking tot hun toepassing
orienteerd op de kijkrichting.
Nog niet zo lang geleden gold het inzicht dat men onze omge-
ving met alfanumerieke middelen slechts zeer onvolledig en
met foto's of tekeningen alleen maar subjectief kon beschrijven.
Toch wordt nu een ontwikkeling duidelijk waarbij juist deze
twee methodes van beschrijving naast de kartografische metho-
Digitale
Ortho-
photos
(DOP)
Digitale landschaftsmodelie (DLM)
(einschließlich DGM)
Topographische Karten
Digital (DTK) Analog (TK)
Kartographische
Zusatzdaten
Kartographische
Zusatzdaten
Ortho-
photos
11:10000
Kartographische
Zusatzdaten
Kartographische I
Zusatzdaten
Kartographische
Zusatzdaten
Gehören zur ATKIS-Produktfamilie
r j
29
