44
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2OOO-XXVI-4
Op basis van de stappen een tot en met zes wordt de ideale
weergavemethode voor ieder kaartelement gedefinieerd. Ten-
slotte wordt onderzocht welke technieken het beste voor de
weergave kunnen worden gebruikt; bijvoorbeeld het toepassen
van Virtual Reality, driedimensionale modellering, video, ge-
luidsopnamen, morphing^, filters, of een combinatie van ge-
noemde technieken tot een multimedia-applicatie. Een prak
tisch voorbeeld dat gebruik maakt van een nieuwe techniek is
de Website van het DLO-Staring Centrum (Alterra). Op deze
site wordt een belevingsonderzoek uitgevoerd aan de hand van
een virtuele boswandeling6).
Figuur 7 - 'Nozzle'
voor gemengde
bomen.
Figuur 6 - De
'gemengde bomen -
'nozzle'in herfstkleu-
Binnen het 'Randstad-project' zijn technieken zoals 30-visu-
alisatie en multimedia nader onderzocht door middel van de
Studie Intermetro. In deze Studie is onderzocht hoe technieken
uit de Software PainterClassic kunnen bijdragen tot een realis
tische weergave van landschapselementen.
Hoe kan de Software PainterClassic bijdragen?
De keuze viel op PainterClassic vanwege de vermaarde functie
'fractal design' waarmee allerlei texturen gegenereerd kunnen
worden. Het programma PainterClassic is een rasterpakket in
eigendom van MetaCreations (fusie van Fractal Design en
MetaTools). Het programma is voornamelijk bedoeld voor
grafische vormgevers, ontwerpers, illustrators en traditionele
kunstenaars.
Het standaard bureaublad van Painter bestaat naast het view-
venster, tools-venster en hoofdmenubalk uit een kleurenpalet,
een objectpalet, een 'art materials'-palet (figuur 4), en een
'brushes'-palet.
Voor het ontwerpen van realistische texturen zijn met name de
paletten 'objects', 'art materials' en 'brushes' onderzocht. Met
het objectpalet kunnen onder andere de verschillende lagen
worden beheerd en kan er voor verschillende plugins worden
Figuur 7 - Scan als
basis voor het genere-
ren van texturen.
Kaartbron: Topogra-
fische Dienst Emmen)
gekozen (vergelijkbaar met de plugins
van Photoshop). Het 'art materials'-palet
bevat opties voor het grafisch manipule-
ren van oppervlakken door middel van
patronen, gradaties en dessins. In het
'brushes'-palet kan er gekozen worden
voor verschillende tekengereedschappen.
Een interessante optie hier is de 'nozzle'.
Een 'nozzle' is een gereedschap waarmee
met eigen vervaardigde objecten gete-
kend kan worden; zo plaats je met een
klik van de muis een object. De 'nozzle'
is vergelijkbaar met de 'graphic hose
tool' in FreeHand, maar dan geavanceer-
der. Figuur 5 laat een binnen Painter
reeds bestaande 'nozzle' voor gemengd
bos zien.
Tijdens het onderzoek is bovengenoem-
de 'nozzle' gemanipuleerd met behulp
van filters totdat er een herfstkleurige
bomen-'nozzle' tot stand kwam. Dit
draagt bij tot de belevingskwaliteit 'sei-
zoen' (figuur 6).
Naast het 'brushes'-palet is 00k het 'art
materials'-palet zeer bruikbaar gebleken.
Met de optie 'pattern' kan de gebruiker
zelf texturen genereren of op basis van
rasterbeeiden (bijvoorbeeld foto's) be
staande texturen overnemen. Figuur 7 is
een voorbeeld waarbij een scan als basis
voor een filter is gebruikt, om een nieu
we textuur te genereren.
Tevens is het via de optie 'pattern' mo-
gelijk allerlei patronen te ontwikkelen.
Deze optie wordt 00k wel 'Fractal Pat
tern' genoemd en is vergelijkbaar met
het ontwerpen van texturen op basis van
tegels ('tiling'). Echter, het gericht ont
werpen van een voorgedefinieerde tex
tuur is moeilijk en willekeurig: het komt
neer op het uittesten van verschillende
instellingen. Op deze wijze is toevalliger-
wijs een textuur voor zee ontworpen die
achteraf niet meer reproduceerbaar bleek
te zijn (zie figuur 8 voor weergave van
zee-textuur). Bij het ontwerpen bleken
voortdurend tegelranden te ontstaan,
terwijl in de handleiding van Painter
wordt beloofd dat het met deze functie
mogelijk is texturen te ontwerpen die
naadloos in elkaar overgaan.
Het aantal mogelijke filtertechnieken
binnen Painter is dermate groot dat het
overzicht wordt beperkt. Zo is op basis
van een combinatie van een aantal pa-
piersoorten in het 'art materials'-palet
een textuur voor duinen en akkerland
ontwikkeld. Figuur 8 laat naast de dui
nen- en zee-structuur 00k het verschil
zien tussen bostextuur ontwikkeld met
een 'nozzle' en op basis van filterst.
