3§it -
Oostvoor"e
45
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
Conclusies PainterClassic
De mogelijkJieden die het programma
biedt zijn enorm. Filtertechnieken bin
nen het pakket zijn oneindig. De 'fractal
pattern'-optie voldeed niet aan de ver-
wachtingen. Zo is niet vanzelfsprekend
dat er texturen ontworpen worden zon-
der tegelranden. Echter, de functie zou
bruikbaar kunnen zijn voor het weerge-
ven van de belevingswaarde. Een functie
die niet voorzien was, maar die wel ui-
termate bruikbaar bleek, is de 'nozzle'-
functie.
De wijze waarop deze mogelijkheden
worden toegepast is afhankelijk van de
kennis en ervaring van de gebruiker. Het
pakket is vooral gericht op de doelgroep
grafisch ontwerpers. De kennis die deze
doelgroep heeft over tekentechnieken en
materialen kan goed in dit programma
worden toegepast. Een kartograaf be-
schikt over het algemeen niet over deze
kennis. Kortom, voor het boeken van
gewenste resultaten met dit programma
is het noodzakelijk dat de gebruiker gra
fisch onderlegd of uitermate ervaren is in
het gebruik van een specifiek program
ma zoals PainterClassic.
Binnen het onderzoeken van Painter is
het met bovenstaande technieken geble-
ken dat het niet mogelijk is een kaart
van de Randstad van acceptabel formaat
te vervaardigen. Omdat het pakket raster
gericht is wordt er een zeer 'snelle' confi-
guratie van het systeem geeist. Het sys-
teem waarmee het programma Painter
getest werd voldeed aan de minimum
vereisten zoals deze door MetaCreations
zijn opgesteld. Toch is gebleken dat het
vermögen van de gebruikte configu-
ratie7) onvoldoende was. Vervaardiging
van kaarten met een A4-formaat bleek
de limiet te zijn.
Wat kan een gebruiker (karto
graaf) hier nu mee?
De onderzochte technieken zijn zeker
bruikbaar voor het creeren van wervende
kaarten. Of de onderzochte weergave-
methode ook daadwerkelijk de mogelij-
ke belevingswaarde van het landschap
weergeeft is maar de vraag en zou met
behulp van gebruikers verder onderzocht
moeten worden. Het mag verondersteld
worden dat de hierboven beschreven
technieken bruikbaar zijn voor toeristi-
sche kaarten. Carto Studio heeft de al-
daar ontwikkelde methode voor een bo-
men-'nozzle' toegepast in deel ra uit de
fietsboeken reeks Onbegrensdfietsen.
Duinen
2000-XXVI-4
Figuur 8. Voorbeel- Op de vraag of de voorgestelde weergavemethode ook toepas-
den van de ontwik- baar is op in Nederland verricht onderzoek naar de belevings-
kelde texturen voor waarden van landschappen, kan geen antwoord worden gege-
bos op basis van ven. De voorgestelde weergavemethode is immers in conflict
a. filter; b.'nozzle'. met de voorwaarden die Witberg steh in zijn kritiek op de
Witsenkaart. Immers, er wordt uitgegaan van een kaart die tot
de verbeelding spreekt en niet de verbeeldingskracht van de
kaartlezer zelf eist. Ofschoon de belevingswaarde een bekend
begrip is in de ruimtelijke ordening moet er meer onderzoek
verricht worden naar het in kaart brengen van de belevings
waarde.
Wellicht is de ontwikkelde methode bruikbaar in andere ge-
bieden van de ruimtelijke ordening dan het onderzoek naar de
belevingswaarde. Afgaande op het themanummer 'Cartografie'
van het tijdschrift Stedebouw de Ruimtelijke Ordening (2000,
nr. 3) bestaat er bij pianologen en stedenbouwkundigen een
duidelijke vraag naar nieuwe weergaventechnieken voor het
presenteren van plannen.
Noten
1. Zie bijlage bij Kartografische Tijdschrift xxv, nr. 3.
2. Voor meer informatie zie: Benjaminse, P. (1998), De werkgroep
Kartografie en Vormgeving in 1997. Kartografisch Tijdschrift
xxrv, nr. 3, pp. 44-45.
3. Zie Stolp, A. E. van Welie (2000), Belevingswaardenonderzoek
als onderdeel van de m.e.r.. Kenmerken 7, nr. 3, pp. 4-7.
4. Meer voorbeelden van kaarten toegankelijk via de site van het Kar
tografisch Tijdschrift http://www.kartografie.nl/kt/index.htm
5. Morphing is een techniek waarbij een weergegeven object in een
ander object wordt getransformeerd.
6. Belevingsonderzoek op het Staring Centrum zie http://wwu>.
sc. dlo. nl/produkten/VRBeleving/html/index. html
7. Tijdens het onderzoeken van PainterClassic (1998) is bij Carto Stu
dio gebruik gemaakt van een Power Macintosh Systeem 8200/120
met 64 Mb aan intern geheugen.
Literatuur
Bos, E.S., P.W. Geudeke, F.J. Ormeling, A.H. Sijmons
G.F. Willems (1991), Kartografisch Woordenboek. Amersfoort:
NVK.
Bouma, O.A. (1992), Projekt 'Witsenkaart'; Tussenrapport 1;
onderzoek van het ontwerp.
Bouma, O.A. (1994), Het project Witsenkaart: zoeken naar
de 'ideale' kaart van Nederland. Kartografisch Tijdschrift xx,
nr. 2., pp. 29-37.
Coeterier, J.F. (1997), Een meetinstrument voor de belevings
waarde van landschappen. Wageningen: DLO-Staringcentrum,
