Atlas of
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2OOO-XXVI-4
staan opgenomen. Dat lukt alleen wan-
neer men de juiste spelling kent van de
namen die men toe wil voegen, anders
kan men ze niet vinden in de index van
de elektronische atlas. De meerwaarde
van het overzicht geldt niet alleen voor
de kaarten maar 00k voor de index.
Het overzicht, dat wil zeggen het met el-
kaar in verband kunnen brengen van ge-
gevens uit een groter gebied, en een ge
weidig grafisch product staan dus bij de
keuze tegen een meervoud aan plaatsna-
men, waarvan steeds een fractie zicht-
baar is op een klein scherm. Het is in
feite het soort gebruik dat men van de
atlas wil maken dat de keuze bepaalt.
Voor (hand)bibliotheken is de keuze
voor de Times onontkoombaar.
F.], Ormeling
Atlas der Schweiz Interaktiv
Redactie: Kartografisch Instituut eth
Zürich
Uitgave Bundesamt für Landes
topographie, Wabern, 1999
cd-rom uitgave voor Macintosh Apple
met Power processor of voor pc met
Windows 95 en Pentium processor
Prijs 248 Zwitserse frank
Eind vorig jaar is deze digitale versie van
de Zwitserse nationale atlas gereedgeko-
men. In eerste instantie in een oplage
van 5000 stuks, maar in april 2000 is
een nieuwe oplage versehenen. De uitga
ve is vergezeld gegaan van uitgebreide
aandacht in de media, en op het ica-
congres in Ottawa heeft de atlas een zeer
eervolle vermelding op de tentoonstel-
ling gekregen. Partners in de produetie
waren de Zwitserse topografische dienst,
het kartografisch instituut van de eth en
het Zwitserse centraal bureau voor de
statistiek. De redactie bestond uit de
voormalige en huidige hoofden van het
kartografisch instituut van de eth, de
Professoren Spiess en Hurni, en uit hun
medewerkers, vertegenwoordigers van de
geografische instituten van de universi-
teiten van Zürich en Geneve, de topo
grafische en statistische diensten. Veel
van het wetenschappelijke voorberei-
dingswerk is uitgevoerd op de eth; op
de Website van de atlas (http://u>ww.swiss-
topo.chlenldigitalladsi.htm) vindt men
00k de wetenschappelijke artikelen die
het onderzoek voor deze uitgave be-
schrijven (o.a. van Bär, Sievers, Terribil-
lini en Schneider).
Vanaf 1995 is men reeds bezig met de
ontwikkeling van deze atlas. De Zwitser
se organisatie voor wetenschappelijk on
derzoek heeft in belangrijke mate hiertoe
financieel bijgedragen, onder andere ten
behoeve van onderzoek naar de inter-
face, naar 'intelligent zooming' dat wil
zeggen kaarten die qua generalisatie door
de programmatuur worden aangepast
aan de schaal waarop ze worden afge-
beeld op het scherm, naar het 'intelli
gent map concept', en naar integratie
van multimediafuneties. Het resultaat
van dit ontwikkelingswerk is zonder
meer een indrukwekkende atlas die het
hoge aanschafbedrag (ca 350,-) meer
dan waard is.
De belangrijkste blikvangers van de atlas
zijn de animaties en de panoramakaar-
ten. Een aantal gegevens van praktisch
alle volkstellingen van Zwitserland zijn
in de atlas verwerkt vanaf 1850, voor het
merendeel van de gegevens kan men de
huidige situatie ten minste vergelijken
met die van 5 en 10 jaar geleden. Een
aantal datasets is zö in te stellen dat ze in
een animatie afgedraaid kunnen worden;
bij de bevolkingsaantallen ziet men dan
bijvoorbeeld de grote Steden de vlakte
van het Mittelland langzaam vullen. De
andere blikvanger is de mogelijkheid op
elke locatie in het land zijn eigen stand-
punt in te stellen, de hoogte boven zee-
niveau en de hoek waarin men kijkt, en
dan op basis van het digitaal terreinmo-
del dat mede op de cd-rom is opgeslagen
een panoramakaart te laten maken. En
de resultaten daarvan zijn spectaculair.
Ik heb precies het panorama geconstru-
eerd dat ik anders uit het raam zie van
mijn Zwitserse vakantiebestemming.
Wat heeft deze elektronische atlas verder
aan functionaliteit? Op de kaartthema's
die men oproept kan men inzoomen, en
het vergrote gebied kan men verplaatsen.
Men kan bij de meeste onderwerpen
kiezen tussen vier verschillende aggrega-
tieniveau's: van gemeenten tot kantons
en nog twee niveaus daartussen. Op de
gegenereerde kaarten kan men naar be-
lieven de nederzettingen, grenzen, het
relief en de hydrografie aan- en uitzet-
ten. Men kan de klassenindeling veran
deren door de klassengrenzen aan zijn
eigen inzichten aan te passen en 00k de
kleuren.
Door op een gebied te klikken krijgt
men onmiddellijk de exaete waarde voor
dat gebied in een venstertje te zien. Er is
00k een geografisch zoeksysteem steeds
aanwezig (bij de gemeentenindeling een
lijst van alle gemeenten; bij de indeling
in kantons een lijst daarvan), en op een
overzichtskaartje van het land is steeds
duidelijk waarop men ingezoomd heeft.
Wanneer men agrarische gegevens op
roept kan men het niet-produetieve ge
bied uitschakelen, en dat wordt dan als
het wäre met een masker afgedekt. Bij al
deze functionaliteit komt 00k nog die
van de taal: men kan van de tekst zowel
de Engelse, Franse, Duitse als Italiaanse
versie aanklikken.
Wat voor gegevens zijn er zichtbaar te
maken? Er worden 250 verschillende
kaartthema's in de index genoemd; een
deel ervan valt echter in de sectie 'inter-
nationaaf. Dat zijn kaarten van Europa
waarop een vergelijking tussen Zwitser
land en de andere Europese staten mo-
gelijk is. De meeste overige kaartthema's
3D-Tapografifl und Statistikkarten
Topographie 3D et carte« statisttquee
Topogrofia 30 e carte etatistiche
30 Topography and Statistical Maps
62
