52
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
nieuwe voorlopige missie voor de toe-
komst geformuleerd: "tdn onderhoudt
en maakt toegankelijk de kleinschalige
topografische basisgegevens als onder-
deel van de nationale geo-informatie in-
frastructuur tegen zo laag mogelijke kos
ten." Dat klinkt veelbelovend.
Het Jaarverslag 1999 bevat een aantal bij-
lagen, waarvan vooral de lijst met afkor-
tingen erg nuttig is om niet te verdwalen
in de geodetische wereld. Wanneer u
belang stelt in deze en de overige inhoud
hoeft u het jaarverslag niet te bestellen,
want alles is 00k integraal gepubliceerd
op de Website van de ncg:
www. ncg. knaw. nl.
R. van der Schans
Proceedings of the OEEPE-Workshop
on Automation in Digital Photogram-
metric Production Marne-la-Vallee,
22-24 June 1999
O. Kölbl (ed.)
oeepe Official Publication No. 37
475 PP-. ül.
ISSN O257-O5O5
Drie jaar na een soortgelijke bijeenkomst
in Lausanne werd in Marne-la-Vallee bij
Parijs, in de Ecole Nationale des Scien
ces Geographiques (de 'University of Ci
vil Engineering and Geomatics', p. 51)
een OEEPE-Workshop belegd over auto-
matisering bij de digitale fotogrammetri-
sche productie. Het verslag hiervan volgt
de verschallende thema's van de Works
hop:
1. State of the Art of Digital Camera's,
2. Digital Scanners,
3. Automation in Photogrammetric dtm
Elaboration,
4. Automatic Aerial Triangulation,
5. Orthophoto Production,
6. Logistics, Management and Financial
Aspects.
De vaak zeer technische voordrachten
werden gehouden door vertegenwoordi-
gers uit de universitaire wereld, over-
heidsdiensten, particuliere ingenieursbu-
reaus en de soft- en hardware-industrie.
De voorzitter van de Workshop, Köbl,
gaf in zijn openingswoord al aan dat
universiteiten best leuke dingen kunnen
ontwikkelen, maar dat voor echt wer
kende dingen toch zwaarder industrieel
geschut nodig is: de automadsering
van de verschallende fotogrammetrische
Processen is zeer veeleisend, en alleen
software-gereedschappen die grondige
visualisatie van de resultaten, nabewer-
king, en in het bijzonder een strakke
kwaliteitscontrole mogelijk maken zul-
len de toekomst hebben" (p. 52). Dat
klinkt veelbelovend, met name 00k die
visualisatie in combinatie met de nabe-
werking en de kwaliteitscontrole (iets
wat me heel interessant lijkt voor karto-
grafen), maar komt dat er nu 00k uit in
de voordrachten? Heiaas niet, want de
meeste voordrachten richtten zieh toch
wel erg sterk op de rekentechnische as-
pecten van de automatisering en niet op
het werk van de mensen op de werk-
vloer. hk heb de bundel met name op dit
aspect gescand en kwam daarbij het vol-
gende tegen.
In de beschrijving van het (gedeeltelijk
interactief) oppoetsen van hoogtelijnen
bij het ign wordt gepleit voor een betere
ergonomie, die "in het begin was ont-
wikkeld vanuit het standpunt van de
ontwikkelaar", niet vanuit de gebruiker
(p. 182). Dit moet bereikt worden door
voor de verschallende modules een ge-
meenschappelijke Cursor te gebruiken,
de terminologie te uniformeren, de de
fault parameters nuttige waarden te ge-
ven en het aantal muisklikken te ver
minderen. Op p. 269 las ik iets over het
ontbreken van een goed grafisch over-
zicht bij de kwaliteitscontrole in de aero-
triangulatie, reden om zelf iets te ont
wikkelen. Dit, "a fast and easy-to-use
visualisation of all point connections in
the block", wordt beschreven op p. 291.
In de slotdiscussie, over de vooruitgang
sinds de Workshop drie jaar terug, wordt
wat uitvoeriger stil gestaan bij de wat
meer ergonomische aspecten (pp. 424-
426): user interface, Workflow manage-
ment tools, on-line quality control en
training. Zijn alle toeters en bellen in de
Software echt nodig of kan het niet wat
eenvoudiger, mede afhankelijk van de
kennis en ervaring van de Operator?
Maar het blijft allemaal wat marginaal in
de discussies.
Uit kartografisch oogpunt is 00k het
deel over orthofotoproduetie interessant.
Op p. 321 wordt stilgestaan bij de visuele
aspecten van orthofoto's, o.a. het weg
werken van kleurverschillen. De techno-
logie van het afdrukken van grote for-
maten met inkjetprinters wordt beschre
ven op pp. 331-458. Voor dit leerzame
commerciele verhaal, het längste van de
bundel, moest heel wat inkt vloeien,
maar dat is de fabrikant van die printers
naar mijn ervaring wel gewend!
R. van der Schans
2001-xxvn-i
Atlas van de Belevingswereld
Swaaij, Louise van en Jean Klare
(met beschouwingen van prof.dr. Ilja
Maso en drs. Saskia Sombeek)
Alphen a/d Rijn/Amsterdam: icob
Atrium/Dijkgraaf van der Veere, 1999
96 pp. 26,5 x 20 cm, 1 bijlage.
ISBN 90-6113-866-3.
Prijs/35,-.
Ik zal maar meteen met een bekentenis
beginnen: Het mooiste van de Atlas van
de Belevingswereld vind ik niet de kaar-
ten, maar de foto's. Er staan er maar zes
in, van die sepia-kleurige zwart-wit fo-
tootjes, afgedrukt met een wit kadertje,
zoals de vakantiefoto's van je ouders
toen die, nog kinderloos, in een oude
Eend door Europa trokken. Nergens
wordt vermeld waar ze gemaakt zijn, of
door wie. Dat meer, dat lijkt wel ergens
in Zwitserland, en die kasteelrui'ne, is
dat de Provence of ergens in de Karpa
ten? Ze intrigeren, zetten aan tot dag-
dromen en zijn daarmee kenmerkend
voor de beste eigenschappen van de at-
las.
De Atlas van de Belevingswereld is geen
gewone atlas, het is een verzameling
'fantasiekaarten' van een niet bestaande
Potjc Heeren
Post'!
