37
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
200I-XXVII-2
niveau worden ontworpen en daarbij
moest tevens de beperkte kaartjes van
Stadine ter verbetering worden meege-
nomen.
Een groot pluspunt van deze ontwikke-
ling is voor het cbs de verwachte afname
van het aantal gebruikersvragen over het
wijken- en buurtenbestand. Het is voor
iedereen dan immers mogelijk om het
gehele bestand via internet te benaderen
en daardoor kan de informatievoorzie-
ning van het cbs op dit punt efficienter
werken. Tevens biedt het de mogelijk-
heid om het bestand aan een zo groot
mogelijk publiek kosteloos beschikbaar
te stellen (een van de doelstellingen van
het cbs) zonder dat er veel extra kosten
zijn naast de productie van het systeem.
Nadat de behoefte aan een nieuw pro-
duct is geconstateerd en er zieh een rede-
lijk beeld heeft ontwikkeld van wat het
moet worden, is het tijd om de vragen
op te stellen op basis waarvan er een
voorbereidend onderzoek wordt gedaan
naar de beschikbare mogelijkheden.
Uitgangspunten van het
onderzoek
Er werd gekozen voor de volgende on-
derzoeksvraag:
Hoe ziet, voor het CBS, de ideale internet-
applicatie ter ontsluiting en visualisatie van
de regionale data, uitgaande van de huldi
ge technische mogelijkheden, er uit en wat
is er uiteindelijk, in dit of een vervolgpro-
ject, haalhaar
Uit deze hoofdvraag werd een aantal
deelvragen afgeleid die hier in het kort
zullen worden behandeld. Als eerste is er
de ideale applicatie voor het ontsluiten
en het visualiseren. Vooral over het ont
sluiten van data via een kaart was het
Figuur i - De kubus
van MacEachren.
moeilijk geschikte literatuur te vinden. Op dit gebied beschik
bare artikelen zijn meestal erg algemeen en beschrijvend en ge-
ven slechts sporadisch aanbevelingen en richtlijnen. Het is
duidelijk dat dit aspect, en waarschijnlijk de webkartografie in
het algemeen, nog in de kinderschoenen Staat. De lay-out van
de applicatie is daarom ontwikkeld op basis van bestaande gis-
functionaliteiten uit de desktopsoftware, zoals bekend uit Arc-
view, en de evaluatie van bestaande applicaties op het internet.
Voor wat betreft het visualisatiegedeelte was het makkelijker
om literatuur te vinden en te gebruiken. Het belangrijkste
concept dat hierbij gebruikt is, is de kubus van MacEachren
(zie figuur i) waarin de verschillende gebruiksdoelen van een
kaart worden uiteengezet op drie assen (publiek, datarelatie en
interactie). Door de beoordeelde Websites en de te ontwikke-
len applicatie hierin te plaatsen op de meest geschikte locatie,
was het mogelijk om beter richting te geven aan die ontwikke-
ling. Tevens kon(den) hiermee het (de) kaartgebruiksdoel(en)
van de potentiele gebruikers inzichtelijk worden gemaakt.
Om de ideale applicatie te kunnen plaatsen, was het ook
noodzakelijk om te bekijken wat de meest recente technologi
sche ontwikkelingen zijn op het gebied van Computer- en in-
ternetkaarten. Daarbij moest er speciaal rekening worden ge-
houden met de speeifieke eisen die het internet aan de kaarten
steh (beperkt aantal kleuren, kleine bestanden).
Tenslotte, maar niet het minst belangrijk, zijn er de speeifieke
eisen en beperkingen die het cbs heeft. Hierbij moet worden
gedacht aan beperkingen en eisen zoals het budget, personeel
(kennis en beschikbaarheid), de huisstijl voor de vormgeving,
voorkeuren voor ontwikkelmethodes en de beschikbare tijd.
De eerdere vragen geven slechts een algemeen raamwerk dat
bij elk bedrijf kan worden toegepast. Deze laatste eisen bepa
len wat er mogelijk is op körte en lange termijn voor deze ap
plicatie. Daarom is de ideale applicatie geplaatst binnen het
cbs en niet in het algemeen.
De verlangde functionaliteit
Zoals zo vaak gebeurt gaan de wensen verder dan de beschik
bare mogelijkheden toelaten. Zo ook bij het ontwikkelen van
de internetapplicatie voor het cbs. In de uiteindelijke lijst met
aspecten die mogelijk zouden worden gerealiseerd was het van
belang om afwegingen te maken. Niet elke funetie biedt even-
veel meerwaarde als de andere en sommige kosten veel meer
tijd om te programmeren dan andere. Zo is het ook gegaan bij
de keuzes die gemaakt zijn bij de ontwikkeling van deze appli
catie. Het werd al gauw duidelijk dat het noodzakelijk was om
een minimaal eindresultaat vast te stellen, mede omdat er een
harde deadline was voor het afstuderen. Het uitwerken van de
functionaliteit van deze applicatie was namelijk onderdeel van
een afstudeeronderzoek in het kader van het duale traject van
de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen bij het Centraal Bu
reau voor de Statisdek.
Het belangrijkste was de vervaardiging van een overzichtelijke
en duidelijke lay-out voor het hoofdvenster van de applicatie.
Uit de webstudie bleek dat hieraan niet altijd evenveel aan-
dacht wordt besteed. Een aangenaam ogende interface bevor-
dert het gebruiksplezier, maar heeft daarbij natuurlijk ook goe-
de funeties nodig. Er werd bepaald dat in eerste instande al-
leen het wijk- en buurtbestand op deze manier zou worden
ontsloten. Dit bestand was namelijk nog niet toegankelijk via
een door de klant te raadplegen systeem en had dus voorrang
boven bestanden die al waren ontsloten via Statline. Wel werd
er al zo veel mogelijk rekening gehouden met het in de toe-
lebruik
