d i.-ä.i 8 i a j
J
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
200I-XXVII-3
3 Roulemaslei Microsoft Internet Exploiei
File gdit üiew Fävaäes Jfeoti Help
Stop Reftesh Home 5earch Favotites Histoiy Prirt Ecfit Oiscuts
Addre« http://www I
Koppeingen g] Beste van het Wet> S] Channel Guide %i] Gratis HotMai 0] Internet Statt ^S] Koppekngen aanpatsen fi] Meiosott 0] Windows Update Windows
~3 r>Go
Plan je carriere.
Nieuwe Route Help Info Disdalmer Powered byTGI Gebruiksvoorwaarden
156m
:04m
j|§40 Im
jl.4km
.5km
4.5km
I 6.4km
8.2km
11km
12km
45km
45km
45km
46km
46km
48km
00:00:00
00:00:18
00:00:24
00:00:47
00:01:43
00:01:46
00:03:25
00:04:25
00:05:25
00:07:08
00:07:54
00:26:06
00:26:17
00:26:22
00:26:25
00:27:02
00:29:29
Ga rechtdoor de Boloanalaan in (na 150m)
Maak na 50m een scherpe bocht naar links op op de Boloqnalaan
Ga rechtdoor de Universiteitswea In (na 200m)
VQlq na 7Qm pp hat knppppunt Rimsweefd de £30 richt;inq
Ga rechtdoor de A27 (E30) op (na 3Km)
VqIq na 1800m od het knoooount Lunetten de E35 nchtina Den Haaa
Ga rechtdoor de A12 (E35.E30) oo (na 1800m)
Ga rechtdoor de Utrechtsebrua IA2) od (na 33Km)
Ga rechtdoor de Nteuwe Utrechtseweg (A2) in (na 175m)
Houd na 70m rechts aan od de Nieuwe Utrechtsewea
Ga rgchtfloor de Amsteldijk (5UQ) pp (na 500m)
Ga na 1800m rechtsaf de Torontobruq (S100) od
€3
aaste
eRoutemastei Micios Paint Shop Pro 2
j Ej Katlogtaftsch f yfechiilt j Ettploting - kt
\-A
•C Interr®
»CS Ä3S
vervoermiddel te wijzigen of kostenspecificaties aan te geven.
Op deze manier kunnen de rouceplanners een route presente-
ren die beter voldoet aan de wensen van de gebruiker. Op basis
van een kostenspecificatie en een indicatie van het brandstof-
verbruik kunnen de routeplanners behalve de snelste of de
kortste route 00k de goedkoopste of de zuinigste route aan de
gebruikers voorschotelen. Bij de kortste route houdt de route-
planner bij de routeberekening alleen rekening met de weg-
lengte. De optimale route is die route waarbij de lengte van alle
wegsegmenten minimaal is. Bij de snelste route houdt de rou-
teplanner daarnaast rekening met de gemiddelde snelheid per
wegtype. Aan de hand van de lengte van en de gemiddelde
snelheid op elk wegsegment kan de routeplanner de snelste
route berekenen. Bij de zuinigste route betrekt de routeplanner
het brandstofverbruik bij de routeberekening, en bij de goed
koopste route bovendien 00k de brandstofprijs, tolkosten en
onkostenvergoedingen. Er zijn routeplanners die pretenderen
toeristische routes te kunnen bepalen, maar het is onduidelijk
waarop dergelijke routes gebaseerd zijn. De meeste routeplan
ners, waaronder de in figuur 2 getoonde Routemasterbeperken
de routevoorkeurskeuze tot de snelste en de kortste route.
Ten slotte kunnen de routeplannergebruikers bij enkele route
planners aangeven welke points of interest ze graag op het rou-
tekaartje of in de routebeschrijving voorgeschoteld willen krij-
gen. Deze kunnen uiteenlopen van benzinestations en rust-
plaatsen tot toeristische attracties en hotels.
Alle gegevens zijn nu ingevoerd en de routeplanner heeft de
ingevoerde locaties gecontroleerd. Om de routeberekening te
beginnen, moeten de locaties eerst gegeocodeerd worden. Bij
dit proces worden in de database bij elke locatie de bijbeho-
rende coördinaten gezocht. De coördinaten vormen de basis
voor de routeberekening, die vervolgens begint. De routebere
kening is gebaseerd op het Dijkstra-algoritme, een boomalgo-
ritme om de kortste route te berekenen tussen twee locaties.
Het algoritme berekent voor elke combinatie van wegsegmen
ten tussen de begin- en de eindlocatie de totale lengte, uitge-
drukt in afstands-, kosten-, tijds- of brandstofeenheden, al
naar gelang de routevoorkeur. Uiteindelijk is de route waarbij
de lengte minimaal is de optimale route. Routeplanners voeren
Figuur 4 - De rou
tebeschrijving.
(Bron: Routemaster,
http:Hwww. route
master.nl)
het algoritme in hooguit enkele secon-
den uit, maar om de tijdsduur van de
routeberekening nög verder in te perken,
hanteren routeplanners variaties op het
algoritme. Als een route twee of meer
tussenlocaties bevat die de gebruiker in
de optimale volgorde wil bezoeken,
komt het handelsreizigersprobleem om
de hoek kijken. Alvorens de routeplan
ner de optimale route kan berekenen
tussen elk tweetal locaties, moet name-
lijk eerst de volgorde waarin de locaties
bezocht worden geoptimaliseerd zijn.
Omdat de tijd die hiervoor nodig is ex-
ponentieel toeneemt met het aantal tus
senlocaties, is het aantal tussenlocaties
dat de gebruiker kan specificeren door-
gaans beperkt.
Uiteindelijk presenteert de routeplanner
de route in de vorm van een routekaartje
en een routebeschrijving. Het route
kaartje geeft een globaal beeld van de
route, dat de gebruikers kunnen vergelij-
ken met hun mental route, de route zo-
als ze die zelf globaal in gedachten had-
den. Figuur 3 toont het routekaartje van
Routemaster bij de route van de Universi-
teit Utrecht naar Artis in Amsterdam.
Als er 00k ingezoomd kan worden op
het routekaartje, en alle wegen en afsla-
gen in beeld verschijnen, wordt het
kaartje 00k onderweg bruikbaar. De
routebeschrijving geeft concrete instruc-
ties voor het afleggen van de route. Deze
zijn doorgaans tabellarisch of in de vorm
van aanwijzingen, zoals in figuur 4, ge-
rangschikt. De lengte van de routebe
schrijving kan bij veel routeplanners
aangepast worden. Niet elke routeplan-
nergebruiker heeft immers evenveel in-
structies nodig om de eindlocatie te be-
reiken. Veel routeplanners bieden de ge
bruikers de mogelijkheid om bij elke
instructie een detailkaartje op te vragen.
Zo'n detailkaartje brengt de bijbehoren-
de instructie kartografisch in beeld.
Routeplanners lenen zieh niet voor ge-
bruik in de auto. Navigatiesystemen zijn
daar wel geschikt voor. Een navigatiesys-
teem onderscheidt zieh daarin van een
routeplanner. Bovendien is een navigatie-
systeem 00k een gids, die de automobilist
onderweg in woord en beeld de route
aangeeft en de route aanpast als de auto
mobilist per ongeluk een verkeerde afslag
neemt. Het routekaartje en de routebe
schrijving die de routeplanner op het
computer-beeldscherm toont, zijn in eer-
ste instantie hulpmiddelen die de gebrui
ker een beeld moeten geven van de route.
Pas als de kaartjes en de beschrijving uit-
geprint kunnen worden, zijn ze onderweg
bruikbaar. De meeste routeplanners zijn
daarom 00k voorzien van een printfunc-
tie. Enkele routeplanners bieden 00k de
18
