In een elektronische atlas met internet-verbinding kan de in
formatie echter rechtstreeks, in 'real time', van de leverancier
worden betrokken. Een 'Internet Atlas' is in mijn optiek dan
nhoud
Topografiö
uuir milieu
beleid
ruetuur
rverse themas
Geolinks
jf
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
geval een vaak gehanteerd uitgangspunt. We hebben immers
met onze belasting al betaald voor deze gegevens. Mijn stand-
punt luidt dar alle niet-privacy gevoelige informatie die verza-
meld en beheerd wordt door organisaties welke gefinancierd
worden door overheidsgeld, deze informatie tegen kostprijs
van verstrekking moeten leveren aan iedereen die hierom ver-
zoekt.
Doordat meer en meer producten digitaal worden vervaardigd,
bedragen de leveringskosten daarvan hooguit tientallen gul-
dens en voor veel datasets kunnen deze kosten vrijwel zeker
worden teruggebracht tot nihil indien men gebruik maakt van
het internet als publicademedium.
De topografische kaartseries, de bodemkaart, de geologische
kaart, de CBS-bodemstatistiek, de Gbkn en alle bestanden wel
ke door nationale, regionale en lokale overheden worden ver
vaardigd komen daarmee voor iedereen in digitale vorm be-
schikbaar.
Tijdgeest
De tijdgeest werkt echter niet mee. Verzelfstandiging van (de-
len van) overheidsinstellingen en het gemeengoed van het
marktgericht denken maakt van elk uniek bezit in eerste in-
stantie een bezit met 'marktwaarde'. In een gekapitaliseerde sa-
menleving als de onze worden producten soms angstvallig
'binnen gehouden' zodat anderen er niet mee 'aan de haal
gaan'. Men is zieh er meer dan voorheen van bewust geworden
dat wat voor de een een afvalproduct is, voor de ander de op-
lossing van een probleem kan zijn of zelfs de basis van een heel
bedrijf kan vormen. Men is zieh er meer en meer van bewust
geworden dat men met dat 'afvalproduct' geld kan verdienen.
Was het vroeger zo dat verliesgevende producten en diensten
werden gehandhaafd doordat deze verliezen werden gecom-
penseerd door andere, meer lucratieve activiteiten, nu moeten
zelfs individuele buslijnen 'renderen'.
Ontegenzeggelijk is de meer klantgerichte instelling van een
goed bedrijf te prefereren boven de produet- en produetie-ge-
richte instelling van weleer. Maar ik heb de indruk dat soms
het uiteindelijke doel van producten en diensten uit het oog
wordt verloren.
Tegenstrijdige ontwikkelingen
Aan de ene kant zien we dus dat de techniek ons mogelijkhe-
den biedt om tegen zeer läge kosten grote groepen afnemers te
voorzien van informatie. Daarbij Staat het verschil tussen
'openbaar' en 'niet openbaar' soms gelijk aan het doen van een
enkele muisklik.
Aan de andere kant zien we een samenleving waarin markt
waarde steeds vaker boven algemeen belang wordt gesteld.
Gelukkig is er dan de zorgatlas {http://www.zorgatlas.nl)waar
in het rivm haar beste beentje voorzet.
i-Atlas
Een nationale atlas brengt informatie samen uit een grote hoe-
veelheid bronnen. In de traditionele atlas worden deze gege
vens verzameld, bewerkt en gepresenteerd binnen een en he't-
zelfde 'formaat'. Dat geldt bijvoorbeeld zowel voor de papie
ren als de elektronische versie van de Atlas van Nederland
waarbij de huidige elektronische versie nauwelijks meer biedt
dan de papieren uitgave.
2001-XXV11-3
Figuur 2 - Inhouds-
opgave van de
Internet Atlas van
Nederland.
00k een soort informatieknooppunt
waar aanbieders hun gegevens als het
wäre kunnen 'inpluggen'.
Als een gebruiker van een dergelijke atlas
bijvoorbeeld een thematisch kaartje van
Nederland opvraagt, wordt de topografi
sche ondergrond van de tdn opge-
vraagd, komt de statistische informatie
uit de databases van het CBS en het
rivm, en wordt ter begeleiding een ach-
tergrondverhaal geselecteerd uit de ar-
chieven van een mediaconcern of een
wetenschappelijke uitgever. En uiteinde-
lijk wordt dit gepresenteerd in hetzelfde
'format'.
Op deze wijze levert elke partij precies
de gegevens die zij op grond van haar
doelstelling verzameld en ontstaan er
geen problemen van duplicering en ver-
oudering. Onderhoud blijft waar die
hoort: bij de bron. Ook doet iedereen in
dit concept precies waar hij of zij goed
in is en wordt de expertise optimaal ge-
bruikt. Een ideale situatie zou je zeggen.
Dit idee verschilt overigens wezenlijk
van het idee van een 'Nationaal
Clearinghouse Geo Informatie' {http://
www.ncgi.nl). Een clearinghouse is in
feite alleen maar een gemeenschappelijke
catalogus. Een internet Atlas van Neder-
22
