KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
land geeft daarentegen onbeperkt toegang tot de informatie
zelf.
De kans dat een dergelijk ideaal ooit gerealiseerd wordt is gro-
ter dan ooit tevoren. Mijns inziens zijn daarvoor de volgende
drie voorwaarden van cruciaal belang:
Betrokken partijen stellen zieh achter een algemeen belang.
Dat wil zeggen: de instelling of het bedrijf realiseert zieh dat
haar (deel-)product vrijelijk ter beschikking gesteld kan wor
den zonder dat dit consequenties heeft voor haar voortbe-
staan.
Er kan gebruik gemaakt worden van een breed geaeeepteer-
de gemeenschappelijke standaard voor de technische uitwis-
seling van gegevens.
En tenslotte: er is een organisatie met voldoende gezag en
middelen om de noodzakelijke coördinatie, technische reali-
satie ter hand te nemen.
Stand van zaken
De Internet Atlas van Nederland probeert met de middelen
waarover ze kan beschikken het hierboven geschetste verhaal
een stukje dichterbij te brengen. Dat de ambities groter zijn
dan er op dit moment gerealiseerd kan worden is duidelijk.
Maar waarom de lat lager leggen dan het ideaal wat je voor
ogen Staat? Zo hou je altijd nog wat te wensen over. Daardoor
vormt de doelstelling ook altijd een bron van inspiratie in
plaats van genoegzaamheid. Bovendien heeft de ervaring ge-
leerd dat een procesmatige aanpak met kleine stappen tegelijk
soms beter werkt dan grote woorden zonder daden.
In het eerste jaar van de site draaide het vooral om de vraag 'Is
er wel voldoende belangstelling?' Zo ja, waarvoor dan? Er kan
geconcludeerd worden dat er voldoende belangstelling is voor
topografische gegevens, en dat thematische gegevens vooral
worden gewaardeerd in het kader van onderwijs en scholing.
De reacties zijn overwegend positief. Een enkeling is ontsteld
dat er geen behoorlijke kaart van Zuid-Holland te vinden is en
sommigen denken dat de atlas persoonlijke routeadviezen ver-
strekt.
Opzet
In de opzet is bewust gekozen voor een rubricering die meer
gebaseerd is op beschikbaarheid dan op theoretische uitgangs-
punten. De belangrijkste argumentatie daarvoor is dat dit in
de praktijk vaak leidt tot onvrede. Zo heb ik me lang gestoord
aan de tekst 'nog niet beschikbaar' bij het Hoofdstuk 'Topo-
grafie zoals dat lange tijd in de elektronische versie van de At
las van Nederland heeft gestaan. Ook de naam Internet Atlas
van Nederland is een bewuste keuze geweest. Zonder deze titel
zou de intentie nooit voldoende zijn overgekomen. Immers,
het uiteindelijke doel is alle vrijelijk beschikbare geografische
informatie van Nederland te ontsluiten.
Van elke gegevensbron wordt een körte omschrijving gegeven
zodat mensen weten wat ze kunnen verwachten en bijzondere
sites worden gemarkeerd.
Inhoud
Op de site van de Internet Atlas van Nederland zelf zijn een
beperkt aantal kaarten opgenomen. Bij een daarvan heeft zieh
dan ook precies voorgedaan wat ik hierboven beschreef; de ge
gevens zijn verouderd en de kaarten bieden haast al voer voor
historici. Het gaat daarbij om de kaarten met de verzorgings-
gebieden van de nutsbedrijven zoals deze eerder in het tijd-
schrift Geodesia zijn versehenen. Jammer dat de maker (Ge-
meente Waterleidingen Amsterdam) (nog) geen vervolg heeft
200I-XXVII-3
gegeven op dit initiatief.
Ook is het niet de bedoeling dat alle sites waarop een kaartje te
zien is, worden opgenomen. Het tegenovergestelde kan ook:
een site waarin alleen foto's te zien zijn van veranderend Ne
derland http://www.swart-amsterdam.nl/) wordt opgenomen
omdat dit een prima aanvulling op de atlas vormt.
Vormgeving
In dit kader is aandacht voor de vormgeving wel op zijn plaats.
Bij de vormgeving van de site heeft eenvoud en overzicht
voorop gestaan. We worden al meer dan genoeg getrakteerd
op aandachttrekkende en weinig functionele sites. De applet
met de inhoudsopgave in de vorm van de voor iedereen be-
kende hierarchische mappenstruetuur is daarbij een belangrijk
onderdeel. De hierin weergegeven inhoudsopgave Staat tegen
een achtergrond waarin Nederland slechts als een klein gebied-
je wordt afgebeeld. Ook dit is een bewuste keus geweest en
moet een beetje relativering geven van de positie van Neder
land en de site.
De keuze van de 'targets' van de links is overigens ook het ver
melden waard. Er is overwogen om als een externe link werd
aangeklikt de pagina's in het kader van de atlas te openen. Dit
geeft echter de indruk dat de gepresenteerde informatie 'eigen'
is en onderdeel uitmaakt van de atlas en is in feite 'not done'
op het internet. Als hetzelfde venster wordt gebruikt is het ver-
trekpunt, de atlas zelf, niet meer in beeld. Dit wordt in het al
gemeen als onhandig ervaren tijdens het browsen. Nu wordt
voor elke link een nieuw venster geopend.
In de toekomst, als de content-providers in hun opzet reke-
ning houden met een bepaalde uniforme context, zou dit
evenwel anders kunnen liggen.
De bedoeling is deze 'in-line content' uit te breiden. De vorde-
ringen kunt u zelf bijhouden door een bezoekje aan de site te
brengen.
Toekomst
Hoe de Internet Atlas van Nederland er in de toekomst uit
gaat zien hangt van een aantal factoren af. Een van de belang
rijkste factoren is wellicht of het concept een beetje wil aan-
slaan bij de 'content-providers'. Wellicht draagt dit artikel er
toe bij dat meer en meer instellingen en individuen zieh zullen
afvragen of het de moeite waard is een initiatief als dit te steu-
nen. De toekomst zal het leren.
Literatuur
Kraak, M.J. A. Brown (2000), Web Cartography. Lon
don/New York: Taylor Francis.
Ormeling, F.J. (1999), Atlasterminologie en atlasconcepten.
Kartografiscb Tijdschrift 1999.XXV.1, pp. 5-12.
Summary
A. van den Boogert - The Internet Atlas ofThe Netherlands
Keywords: use of geographica! information, atlas cartography,
applications
The Internet Atlas of The Netherlands is a Website that aims to
make accessible via the Internet all spatial information on the
country that is freely available. Much of the information comes
23
