KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
matie zijn voor specifieke doelgroepen (zie informatiebron-
nen). Internet-technologie maakt het mogelijk om snel en een-
voudig reiaties te leggen tussen die informatiebronnen en deze
ook te ontsluiten in verschillende applicaties. Afhankelijk van
de vraag en de omgeving waarin men werkt worden er knop-
pen (specifieke functionaliteiten) toegevoegd aan de browser
waarin de kennis van de rii is verpakt. Zo kan men eenvoudig
raadplegen, zonder direct terug te moeten vallen op adviseurs
en specialisten.
Als een burger bijvoorbeeld wil weten wat de provincie doet
rond bodemsanering dan lijkt het vanzelfsprekend dat deze
ook wordt gei'nformeerd ov&r o.a. beleidskaarten, rapporten en
desgewenst metingen. Daarbij hoeft men geen Gis-specialist te
zijn om toch met ruimtelijke informatie om te kunnen gaan.
Als men via de provinciale site, na gebruik van de zoekmachi-
ne, een document vindt Over bodemsanering met daarin een
illustratie van een kaart, dan moet ook duidelijk zijn hoe deze
kaart tot stand is gekomen. Raadplegen van metagegevens is
dan een oplossing.
Nog eenvoudiger is 'dubbelklikken' en de illustratie tot leven
brengen. In een eerste niveau verschijnt dan dezelfde kaart
maar nu met extra functionaliteit (bijv. zoom, pan). In een
tweede niveau wordt functionaliteit toegevoegd om andere
kaarten te combineren met het bestaande kaartbeeld (bijv. ge-
meentegrenzen en grenzen van bebouwde kommen). In een
derde niveau wordt het mogelijk om met de brongegevens te
speien. Deze komen dan in ArcView-iMS beschikbaar. Het
wordt nu mogelijk om een eigen kaartbeeld te maken door
symboliek en dergelijke aan te passen, maar ook om overlays te
berekenen.
Het eenvoudigste vergeten we bijna. In veel gevallen is het eer
ste kaartje al duidelijk genoeg en wil men dit kunnen gebrui-
ken in een eigen applicatie of rapport. Het moet dus mogelijk
zijn om het kaartje als url of als bitmap vast te leggen.
Deze ontwikkeling heeft mede geleid tot de ontwikkeling van
de Kaartmachine, een Gelderse oplossing om gebruikers te
voorzien van ruimtelijke informatie.
Kennis verpakt in een of meerdere functies maakt het gebruikers
makkelijk en eenvoudig om ruimtelijke informatie te raadplegen
en gebruiken. Voor adviseurs van de afdeling Geo betekent dit
dat er een nauw overleg moet zijn met inhoudelijk deskundigen
om uiteindelijk deze functies te kunnen maken. Ook zien we dat
er een verschuiving optreedt. Door vroeg in een proces of project
betrokken te zijn, wordt het mogelijk een 'geo-informadekundi-
ge' bijdrage te leveren om op een andere wijze ruimtelijke gege-
vens te gebruiken en beschikbaar te stellen, zowel in het
proces/project als daarna. Er komt meer aandacht voor de inhou-
delijke gegevens en uiteindelijk is er ook een beter afstemming
tussen vraag en aanbod van ruimtelijke informatie.
l-kaart
Kaartmachine
De kaartmachine is het laatste product in een reeks van I-kaart
oplossingen die de afgelopen paar jaar bij de provincie Gelder
land is gerealiseerd. Een I-kaart, ook wel internetkaart, internet-
gis of webmap, is een interactieve, samengestelde kaart te bena-
deren via een webbrowser. De interactiviteit kan varieren van
vergroten van het kaartbeeld, attribuutinformatie opvragen van
een object tot het aan- en uitzetten van kaartlagen (gegevensbe-
standen) of het doen van een ruimtelijke analyse over hoe een
ontwerpplan zieh verhoudt tot het provinciale streekplan.
2001-XXV11-3
ArcView ArciMS
Om het gebruik van ruimtelijke informatie te bevorderen is in
1997 een applicatie gebouwd in ArcView voor Gis-eindgebrui-
kers. Deze applicatie egis zorgt ervoor dat gebruikers snel,
eenvoudig en op een standaard wijze toegang krijgen tot be-
schikbare ruimtelijke gegevens. egis is in feite een verzameling
knoppen of functies in de standaard ArcView-omgeving. De
functies zijn geprogrammeerd in Avenue, egis geeft toegang
tot ruim 800 gegevensbestanden (ook wel kaartlagen ge-
noemd). Middels de metagegevens kunnen gegevens worden
gezocht, geselecteerd en beoordeeld. Tevens kan men topogra-
fische ondergronden en luchtfoto's bekijken, snel zoeken naar
een straat of postcode en printen vanuit een standaard lay-out.
I-kaart
De I-kaarten die vanuit ArcView ims worden aangeboden
zijn vooraf samengestelde Views die op de NT-server worden
opgebouwd. Een View is in feite een bitmap (GlF-formaat)
die door de webserver wordt gegenereerd op basis van
vector- of rastergegevensbestanden. Een verzoek om een
View wordt gegeven door de gebruiker, hij maakt als het
wäre een query op de webclient en deze wordt doorgegeven
aan de webserver. De webserver geeft uiteindelijk een bitmap
(View) terug aan de webclient. Weliswaar kan ArcView ims
meerdere Views produceren en aanbieden ('serven'), maar
de opbouw en volgorde van de kaartlagen binnen een
View liggen vast (statisch).
Het ondersteunen van meer dan 150 werkplekken met Arc
View en egis is een klus op zieh. De stap naar intranet was
daarom een sterke wens om zodoende de ondersteuning te ver-
eenvoudigen en de benodigde capaciteit van de afdeling Geo
te reduceren. Tevens zou het gebruik van intranet er ook toe
leiden dat alle provinciale medewerkers over ruimtelijke gege
vens konden beschikken. egis op intranet was in onze beleving
de manier om het gebruik van digitale ruimtelijke informatie
binnen de provincie te verbreden.
Voor het ontwikkelen van een EGis-applicatie voor intranet
ging in 1998 onze aandacht in eerste instantie uit naar ArcView
ims, een ESRi-product en een logisch vervolg op ArcView. Het
ontwikkelen c.q. aanpassen ('customizing') van ArcView ims,
of eigenlijk de MapCafe Java-applet, bleek qua programmeren
iets geheel anders dan het ontwikkelen van een knopje in Ave
nue. Bovendien bleek de eerste versie van ArcView ims niet
echt geschikt om gebruikers via de browser interactief kaartla
gen te laten toevoegen of weghalen. Toename van interactivi
teit en dynamiek leek niet mogelijk.
ArcView ims kon wel worden ingezet om snel een bestaande
View van een ArcView-gebruiker op het web te kunnen zetten
en anderzijds om hele specifieke kaarten aan te bieden, bij
voorbeeld luchtfoto's of historische kaarten. Kortom, voor elke
behoefte leek een andere technische oplossing noodzakelijk!
De digitale kaartenbak, het Gelders geo-
datawarehouse
Met de ontwikkeling van egis kwamen we tot de conclusie dat
er niet alleen behoefte was aan een toepassing om 800 gege
vensbestanden individueel te raadplegen en met elkaar te com
bineren, maar dat er ook behoefte was aan specifieke toepass-
ingen voor een bepaald onderwerp (bijvoorbeeld met een be-
39
