J. Schilder
49
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
200I-XXVII-3
pen met opzettelijke verslechtering
van gps. Geodesia nr. 6, pp. 289-290.
Summary
J. Kuipers The Cambodian Genocide
Program; mapping the 'Killing Fields
Keywords: use of geographical Informa
tion, digital cartography, research
From 1975 to 1979 the Khmer Rouge held
power in Cambodia. The Cambodian
Genocide Program systematically
documents the crimes against humanity
that were conducted by this notorious
regime. An important part of this program
is the geographic database. In this database
are the locations of the mass graves that
have been found, also prisons and
memorials. These data are used to visualise
and analyse the spread of violence over the
country. These data will then be used in a
tribunal held against the leaders of the
Khmer Rouge.
Resume
J. Kuipers Le programme de genocide en
Cambodge; La cartographie des 'champs tu-
eurs'
Mots-cles: utilisation de l'information
geographique, cartographie numerique,
recherche
Entre 1979 et 1979 les 'Khmers Rougesont
ete au pouvoir en Cambodge: le
Programme sus-indique constitue une
documentation systematique sur les crimes
contre Thumanisme commis par ce regime
notoire, documentation dont une partie
importante se presente sous forme de bases
de donnees sur les localisations des
cimetieres de masses, prisons et memorials
et eile visualise et analyse la diffusion de la
violence travers le pays. Les donnees
seront egalement utilisees devant un
tribunal appele juger les 'Khmers
Rouges
In memoriam
In memoriam Lammert Plender
Op woensdag 13 juni 2001 is de bij velen bekende
kartograaf Lammert Plender op 72-jarige leeftijd
aan de gevolgen van een slopende ziekte overleden.
Mijn eerste contact met Lammert liep via Jan
Weijland, nog betrokken bij de oprichting van de
Nederlandse Vereniging voor Kartografie, van de
voormalige Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders
(rijp). Dat was in oktober 1967. Lammert Plender
was toen sectiechef 'Bijzonder Tekenwerk' van de
Afdeling Landmeetkundig Werk van de rijp te
Zwolle. Deze sectie was een kraamkamer voor be
ginnende kartografen. Onder zijn hoede werden vele leerling-tekenaars opgeleid
tot kaartenmaker. Lammert was zo'n pionierskartograaf die je kon inspireren en
die je het vak in de praktijk leerde. In die tijd ging dat nog zo.
Bekend van Lammert Plender zijn de eerste publiekskaarten die hij voor de rijp
maakte: ontginningskaarten, gewassenkaarten (w.o. de bekende koolzaadkaarten)
en recreatiekaarten. Een ervan was de wording van de IJsselmeerpolders door
Lammert getekend en het was de oorsprong van de Flevokartografie.
Uiterst nauwkeurig wist hij veel informatie uit te beeiden op een plat vlak, vaak
niet groter dan een bladzijde van een boek. Het bepalen van de juiste kaartsym-
bolen was bij hem een kunst.
Zijn roem snelde voort en zo kwam het dat Lammert eind jaren zeventig werd
gevraagd om te helpen bij het op poten zetten van een Informatiedienst voor de
Rijksplanologische Dienst (rpd). Deze dienst werd gevestigd in de statige oude
rechtbank te Zwolle. Met een tomeloze energie ontwikkelde hij daar in de loop
der jaren een kaartvorm waarmee de rpd tal van plannen en bestemmingen in
Nederland op een efficiente wijze tot uiting kon brengen. Hier was hij weer een
pionier: de digitale kartografie deed zijn intrede.
Het was 00k de tijd dat Lammert zieh inzette voor de Nederlandse Vereniging
voor Kartografie. Bekend blijven de kartografische studiedagen, georganiseerd
door de rpd (lees Lammert), op een fraaie boot längs het historische IJsselfront
van zijn woonplaats Kampen.
Lammert Plender was een regelmatig bezoeker van de nvk bijeenkomsten. War
me herinneringen heb ik aan de voetreizen door Londen, tijdens de joint-meet-
ings in 1979 en 1986 met de Britse kartografen. Onder leiding van Lammert ging
een, door hem op conditie geselecteerd, groepje kartografen na het avondeten
nog op päd om binnen een afgesproken tijd en route zoveel mogelijk beziens-
waardigheden te bekijken. Lammert Plender was een sportman en zijn hoge wan-
deltempo was meer het onderwerp van gesprek dan de bezienswaardigheden.
Bij zijn afscheid van de rpd en zijn actieve loopbaan werd hij voor zijn Verdiensten
koninklijk onderscheiden. Afscheid van het vak nam hij echter niet. Lammert was
voor zijn leeftijd een begenadigd fietser en duurloper. Voor de plaatselijke atletiek-
vereniging deed hij veel vrijwilligerswerk en tekende hij zo weer uit de vrije hand
prachtige parcourskaarten voor crossloop-wedstrijden. Deze kaarten zijn een regio
nale bekendheid geworden. Het zijn 00k zijn laatste kaarten. Ze worden nu ge-
koesterd in het verenigingsgebouw van de atletiekvereniging Isala te Kampen.
Zijn eerste en laatste kaarten laten geen verschil zien. Ze zijn in de bekende Plen-
der-stijl getekend. Maar daartussen zitten talloze kaarten die in vormgeving en tech-
niek een ontwikkeling van 40 jaren laten zien. Het is een school voor kartografen.
Lammert Plender is op vrijdag 15 juni 2001 in familiekring begraven op de Alge-
mene Begraafplaats Bovenbroek te Kampen.
De Nederlandse Vereniging voor Kartografie wenst zijn gezin en verdere familie
veel sterkte toe bij het dragen van dit verlies.
