De Atlas van Nederland op internet
E. Poppe
55
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
kaartgebruik, atlaskartografie, algemeen
map use, atlas cartography, general
utilisation de cartes, cartographie d'atlas, divers
TREFWOORDEN
KEYWORDS
MOTS-CLES
De Atlas van Nederland is de meest gedetailleerde atlas die de
fysische, sociale, economische en politieke aspecten van Ne
derland in woord en beeld belicht. Het is een uitgave van de
Stichting Wetenschappelijke Atlas van Nederland. In de jaren
1963 tot 1977 is de eerste editie van de atlas versehenen en de
tweede uitgave, gericht op een bredere kring van gebruikers,
werd in de jaren 1984 tot 1991 gerealiseerd. Het ziet er naar
uit dat er voorlopig geen nieuwe gedrukte versie van de Atlas
van Nederland zal verschijnen. De kosten daarvoor zijn te
hoog. De Atlas van Nederland is echter 00k al enkele jaren in
een zeer eenvoudige vorm op internet te bezichtigen. Met me-
dewerking van de Universiteit Utrecht probeert de Stichting
de atlas te behouden als levend concept. De internetversie
leent zieh er uitstekend voor om dat te bereiken en maakt het
zelfs mogelijk om de atlas te actualiseren, zij het via een ande
re weg dan die waarlangs de gedrukte adas tot stand is geko-
men. Dat zou mogelijk zijn via visualisatie van nieuwe gege-
vens van het CBS en het idee is 00k om krantenkaarten toe te
voegen aan de bestaande kaarten in de internetversie.
De gedrukte Atlas van Nederland
De gedrukte Atlas van Nederland werd uit-
gegeven onder auspicien van de Stichting
Wetenschappelijke Atlas van Nederland,
gesubsidieerd door het Ministerie van On-
derwijs en Wetenschappen. Zowel de eer
ste als de tweede uitgave van de atlas werd
verzorgd door de Redactiecommissie Adas
van Nederland, in samenwerking met het
Bureau Wetenschappelijke Adas van Ne
derland, de Topografische Dienst en het
Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf. Voor
de tweede editie werd gekozen voor een
opzet in twintig delen, die elk een samen
hangend geheel vormen. De onderwerpen
zijn: bevolking, bewoningsgeschiedenis,
Steden, dorpen, wonen, voorzieningen, re-
creatie, werken, bedrijven, landbouw,
poort van Europa, infrastruetuur, geolo-
gie, bodem, water, landschap, milieu,
ruimtelijke ordening, stadsontwikkeling
De auteur is onlangs
afgestudeerd als GlS-kar-
tograaf aan de Universi
teit Utrecht en momenteel
bezig met het herstruetu-
reren en actualiseren van
de Atlas van Nederland
op Internet.
Adres: Cambridgelaan 635,
3584 DN Utrecht,
[t] 030-2541424,
[e] epoppe@hotmail.com
en landontwikkeling. De auteurs hebben de delen samengesteld
in overleg met de redactiecommissie en met de medewerking van
diverse (overheids-)diensten en universiteiten, die gegevens van
statistische aard en overige resultaten van wetenschappelijk on-
derzoek beschikbaar hebben gesteld ten behoeve van de atlas.
De internetversie
Het idee achter het vervaardigen van een internetversie van de
Atlas van Nederland is om (een deel van) de informatie uit de
gedrukte atlas beschikbaar te stellen voor een breed publiek.
Het aanschaffen van de gedrukte Atlas van Nederland was en is
immers niet voor iedereen weggelegd, terwijl de inhoud uitste
kend van pas komt bij het oplossen van menig ruimtelijk
vraagstuk dat betrekking heeft op Nederland. De internetver
sie hoopt in deze behoefte te voorzien.
In het jaar 1997 is de basis gelegd voor de internetversie van de
atlas. Meer dan honderd kaarten uit de gedrukte atlas zijn ge-
scand en ondergebracht in een voor internet geschikte lay-out.
Er is destijds gekozen voor een andere, meer compacte, inde-
ling van de onderwerpen dan in de gedrukte versie. Het voor-
deel daarvan is waarschijnlijk geweest dat de toen nog beperkte
hoeveelheid informatie die voor de internetversie gedigitali-
seerd was toch enigszins logisch ingedeeld kon worden. Er wa
ren echter enkele delen van de internetversie waar lang geen
kaarten ondergebracht zijn geweest, hoewel dat wel de bedoe-
ling was. Tot en met maart 2001 heeft deze indeling stand ge-
houden. In de tussentijd is de internetversie van de atlas echter
wel aangepast. Redenen daarvoor waren dat veel kaarten on-
duidelijk gescand waren en dat er veel legenda's en begeleiden-
de teksten ontbraken. Daarnaast ergerden enkele gebruikers
zieh aan de babyblauwe achtergrondkleur en het aantal muis-
klikken dat nodig was om een kaart in beeld te krijgen. Als
antwoord hierop zijn in het voorjaar van 2000 veel kaarten op-
nieuw gescand en voorzien van de bijbehorende legenda.
Daarnaast is de lay-out aangepast en heeft de babyblauwe ach-
tergrond plaatsgemaakt voor een rüstiger oranjetint, die later
nog lichtjes is bijgesteld. Ook is er een teller in de internetatlas
geplaatst, die inzicht geeft in het aantal gebruikers. In het jaar
2001 is dat aantal opgelopen tot zo'n 400 500 per dag (in
mei 2001 overschreed de teller de 100.000). Ondanks alle ver-
