KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
200I-XXVII-3
Schilder de Caert-Thresoorprijs 2000
uit. De gelukkige winnaar was de heer
R.H. van Gent. Hij krijgt de prijs voor
zijn onderzoek naar de hemelatlas van
Andreas Cellarius. Het resultaat van dit
onderzoek is gepubliceerd in het eerste
nummer van Caert-Thresoor, jaargang 19.
Na afloop was er gelegenheid om een
speciale tentoonstelling te bezoeken in
het naastgelegen gemeentearchief van
Delft, georganiseerd door de heer Schil-
lemans, beheerder van de topografisch-
historische atlas. Hier waren de acht
kaartboeken die het gemeentearchief be-
zit te bewonderen.
De dag werd afgesloten met een borrrel,
wederom in de Albrechthal. Daar werd
het draaiboek van de dag gesloten. Ech
ter, het kaartboek zal voorlopig geopend
blijven.
E. Heere M. Storms
NVK O&O Studiedag 'Naar topo-
grafische objecten', Wageningen,
6 april 2001
De werkgroep Onderwijs en Onderzoek
(O&O) van de Nederlandse Vereniging
voor Kartografie (nvk) organiseert elk
jaar een studiedag. Dit keer was zij ge-
wijd aan onderzoek, zijnde de ontwikke-
lingen rond topografische objectbeschrij-
vingen. Zo'n 80 personen hadden zieh
aangemeld voor de bijeenkomst bij Al
tena in Wageningen, en niettegenstaan-
de een treinstaking waren er uiteindelijk
toch ongeveer 73 mensen getuige van
een reeks boeiende voordrachten.
De dag werd door dagvoorzitter Rene
van der Schans geopend met een wat fi-
losofisch getint verhaal Gedaanteverande-
ring van het object. Via het object in de
kunst, een 'kleurloosboek' met spaghet-
ti-tekeningen en een objectgerichte kleu-
rige legpuzzel met provincies als stukjes
kwam hij tot de conclusie, dat het ons
vooral gaat om de relaties tussen de be-
drijfsprocessen en de objecten waarop
die processen aangrijpen enerzijds en de
geo-informatieverzorgingsprocessen en
de mentale, digitale en grafische repre-
sentaties van de objecten anderzijds.
Nico Bakker van de Topografische
Dienst schetste een lopend onderzoeks-
project naar een nieuwe generatie object
gerichte Topvectorproducten. Bij het cgi
(Alterra Wageningen) zijn algemene ge-
bruikseisen geformuleerd. Op basis hier-
van wordt bij het ITC een conceptueel
model ontwikkeld. De afdeling Geode-
sie van de TuDelft implementeert een
bedrijfsactiviteiten en
geo-informatie-activiteiten
op ruimtelijke objecten en hun representaties
bedrijfs
activiteiten
geo-informatie-
activiteiten
objecten
Figuur 1
prototype met OpenGis en gml. Dit
wordt beoordeeld door het CGI en verder
ontwikkeld in interactie met de gebrui-
kers. Rond 2005 moet de produetie met
de nieuwe methode gaan draaien.
Harry Uitermark van het Kadaster ging
als enige spreker in op de problemen van
de objeetdefiniering, en wel door de in-
houd van de TOPtovector met die van de
gbkn te vergelijken. De 'dure zak met
lijnen' die de gbkn nu is wordt omgezet
in vlakken en, voor wat betreft de ge-
bouwen, in objecten. Het Terreinmodel
Vastgoed maakt het weliswaar mogelijk
'op efficiente en effectieve wijze geo-da-
tasets uit te wisselen', maar we zitten
daarbij nog steeds met vele verschillen in
objeetdefinitie. Deze verschillen zijn te
verzoenen door de semantische verwant-
schappen in kaart te brengen.
Luc Heres (aw-rws) kon door de trein
staking Wageningen niet bereiken, maar
hij had zijn voordracht Via-via
TOPiowegen als basis voor het Nationaal
Wegenbestand) wel zo goed voorbereid
met veel zeer beweeglijke PowerPoint-
plaatjes, dat Andras Wilcsinszky en Ri
chard Knippers toch een helder beeld
konden geven van de struetuur van het
Nationaal Wegenbestand (3). Deze was,
door het ontbreken van een papieren
voorgeschiedenis, al objectgericht voor-
dat het woord bestond! De afwezige
spreker beval aan, om bij TOPiovector
voor wegen dezelfde classificatie te han-
teren als in het nwb.
Henk van Kleef van Alterra toonde en
Gebruikersspecificaties TQP10-21ste eeuw
Koppeling oudere en nieuwere versie
Nodig
Open standaarden
Nodig
Metainformatie
Nodig
Bruikbare terreinobjecten
Nodig
Landsdekkend, aaneengesloten
Nodig
Volgen van objecten in de tijd
Nodig
Multi-scale representaties
Koppeling andere bestanden
Betaalbaar gebruik
Leuk
Usablllty
Netwerk ontsluiting
Leuk
Figuur 2
demonstreerde (helaas met wat storin-
gen) als grootgebruiker van de TOPio-be-
standen de Kaart op Maat. In verband
met de talloze landbouwregelingen moe-
ten de agrariers aan de hand van een op
maat gemaakte kaart 1:10.000 (met foto
grafische ondergrond) allerlei formulie
ren invullen. Ze kunnen dit materiaal
via het internet opvragen. Het produc-
tieproces voor deze perceelsgerichte be
standen is nu nog afgestemd op de hui-
dige datastruetuur van TOPiovector.
Richard Knippers van het itc besprak de
eerste (door geestrijk vocht ge'fnspireer-
de? het plaatje werd gauw weggeklikt)
bevindingen bij de ontwikkeling van het
nieuwe conceptuele model voor
TOPiovector. De huidige bestandstruc-
tuur heeft z'n beperkingen: bewerkelijke
omzettingen in gebruikersobjecten, in-
terpretatieproblemen, vermenging van
terreinmodel en kartografisch model, be-
perkte thematische inhoud, moeilijke
koppelbaarheid met eigen gegevens. In
de nieuwe struetuur komen er topografi
sche basisobjecten, die via attributen tot
samengestelde objecten zijn om te vor-
men. Coördinaten worden in x, y en z
vastgelegd, van een aantal objecten zoals
torens 00k de hoogte. Er wordt 00k ge
werkt met superklassen en Subklassen.
Voor iedere doelgroep moeten de beno-
digde classificaties nog worden onder-
zocht.
Peter van Oosterom (Geodesie-TuDelft)
schetste in een nogal technisch getint
maar toch goed te volgen betoog de
meer logische en databasetechnische
grondslagen waarop het nieuwe tdn-
bouwwerk moet worden opgetrokken:
Opencis en gml. Kennis van deze on-
misbare fundamenten is overigens, zoals
de spreker aangaf, voor de gebruiker niet
van belang: 'al doen ze het op kleitablet-
ten, het gaat erom wat ze over de muur
gooien!'. Helaas heeft 00k gml (nog)
zijn beperkingen: geen 3D, alleen lineai-
re elementen, geen topologie, geen tem-
porele aspecten. Aanvullende datastruc-
turen en Software zullen dus nodig zijn,
maar ondanks dat blijft OpenGiS-tech-
nologie onmisbaar!
Rob Knapen (Wageningen Software
Labs) en Andras Wilcsinszky (Nieuw-
land Geo-Informatie) sloten de rij van
sprekers met een verkenning van de ge-
schiktheid van de bestaande Gis-pakket-
ten voor een objectgerichte aanpak zoals
de tdn die zieh voorstelt. Zij verwach-
ten, dat de huidige sterk objectgeorien-
teerde pakketten goed met de nieuwe
TDN-data zullen kunnen omgaan. In
70
