KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
200I-XXVII-3
de aangegeven beroepen van de kadastra-
le gemeenten Abstede, Catharijne, Lau-
werecht, Tolsteeg, Utrecht en Zuilen.
Vanwege het beoogde gebruik is het ple-
zierig dat de kaarten los zijn opgenomen
in een map (deel 2), zodat ze makkelijk
piano kunnen worden bestudeerd. Een
overzichtsblad van de topografische
kaart 1:25.000 is gebruikt om de locatie
van de verschillende secties van de kada-
strale gemeenten te verduidelijken, wat
geen onnodige luxe is. Het verbeteren
van het gebruiksgemak is duidelijk een
overweging geweest bij deze uitgave. Het
is een opgave geweest om dit voor de
stad zeer complexe materiaal op een
overzichtelijke wijze toegankelijk te ma-
ken, en daar is de Werkgroep Kadastrale
Atlas provincie Utrecht zeker in ge-
slaagd. De prijs voor dit geheel is bijzon-
der laag gehouden, dankzij de steun van
een aantal Sponsors.
F.], Ormeling
Ausbildungsleitfaden Kartograph/
Kartographin
Kommission Aus-und Weiterbildung,
Deutsche Gesellschaft für Kartographie,
(Reinhard Urbanke, Erlenweg 3/1,
D-71394 Kernen im Remstal).
Alf.kartograpbie@gmx. de
cd-rom
isbn 3-00-006725-6
Prijs: dm 98,-
Dit standaardwerk voor de beroepsoplei-
ding van praktische kartografen op cd-
rom is het resultaat van een belangrijke
tijdsinvestering en groot enthousiasme
van de Commissie voor Onderwijs en
Opleiding van de Duitse Kartografische
Vereniging, onder leiding van Wolfgang
Meissner. Ze hebben met dit werk een
eigentijdse opleiding in elkaar gezet die
aansluit bij de huidige digitale produc-
tiewijze van kaarten, en die 00k een jong
publiek moet aanspreken. Het is goed
gestructureerd, goed geschreven en goed
gei'llustreerd, en bedoeld om als handlei-
ding te gebruiken bij de opleiding die in
huis dan wel bij het beroepsonderwijs
plaatsvindt.
Men is sedert 1991 met de productie
hiervan bezig geweest, en tussentijdse re-
sultaten waren o.a. een 1000 bladzijden
grote losbladige papieren uitgave. Deze
cd-rom bevat dezelfde informatie maar
heeft bovendien de extra zoekmogelijk-
heden en het gebruiksgemak van een cd.
Hierdoor heeft het 00k de functie gekre-
gen van een handboek dat men 00k na
de opleiding kan blijven gebruiken. Het
hele bestand is in een pdf-file omgezet.
De Arbeitsleitfaden is als volgt opge-
bouwd: hij bevat theorie, met praktische
voorbeelden ertussendoor, en er zijn de
nodige oefeningen. Achterin wordt 00k
een 'Rahmenplan' voor de opleiding ge-
geven, waarin Staat aangegeven op welke
manier de Arbeitsleitfaden in de lessen
kan worden gebruikt. Bovendien bevat
de cd-rom de programma's MapEasy
(inleiding in de digitale kaartproductie
met FreeHand 7.0) en ProMap (leerpro-
gramma voor de productie van themati
sche kaarten) en datasets die voor de oe
feningen moeten worden gebruikt.
De indeling van theorie en praktijkvoor-
beelden is de volgende:
Kartografische basiskennis: Vorm van
de aarde, projecties, orientatie, kaart-
karakteristieken, kaartlezen, soorten
kartografische producten, landmeet-
kunde, fotogrammetrie en geschiede-
nis van de kartografie
Technische wiskunde: berekenen van
schaal, oppervlakte, helling, hoeken,
coördinaten, proportionele Symbolen
enz.
Kartografische vormgeving: grafische
vormgeving, kartografische middelen,
reliefweergave, schrift, kleur, lay-out,
generalisatie, graphics.
Op de kartografie betrokken informa-
tietechniek: bedrijfssystemen van
Windows, Apple Macintosh, werken
met Excel, Photoshop, Pagemaker,
gis, Are View en werken met internet.
Productie van kaartoriginelen: analoge
Processen, werken met grafische pro
gramma's, conceptie, ontwerp en pro
ductie van een stadskaart, recreatie-
kaart, thematische en topografische
kaart, digitale actualisering, en aflei-
ding van topografische kaarten uit een
databank
Kaartreproductie: materialen, gereed-
schap, proef, controle, montage en
vervaardiging van de drukoriginelen,
druk en verdere bewerking van het be-
drukte papier.
Het begint, terecht, met de 'Arbeitssi
cherheit' en de 'Arbeitsschutz': het voor-
komen van muisarmen!
Natuurlijk is een deel van de cursus spe-
eifiek Duits, in de zin dat het werkt met
Duitse voorbeelden, en Duitse topogra
fische en thematische kaartseries behan
delt. Het is 00k speeifiek Duits in de zin
dat er sprake is van gedegen grafiek, pri
ma getekende voorbeelden, en alles
nieuw vormgegeven, niets overgenomen
van bestaande voorbeelden, waardoor er
een grote homogeniteit is ontstaan. Het
produetieteam heeft moeten kunnen be-
schikken over een groot reservoir aan
creatieve kundige praktische kartografen.
Voorafgaand aan en tijdens het gemeen-
schappelijke congres van nvk en DGfic in
Maastricht in 1999 zijn er 00k gemeen-
schappelijke activiteiten geweest, onder
andere de presentatie van deze Arbeits-
Leifaden. Onze Duitse collega's wilden
hem graag ter beschikking stellen ten be-
hoeve van vertaling; er werd nog verder
gemeenschappelijk nagedacht, over de
concipiering van een gemeenschappelijk
Europees opleidingsmodel voor prakti
sche kartografen. Bij mijn weten is dat
door Nederlandse kartografen nog niet
verder opgepakt. Deze zomer zal een
Engelse versie van het materiaal 00k in
Beijing op de Internationale Kartografi
sche Conferentie worden gepresenteerd,
en er zal worden nagegaan in welke mate
het als een van de uitgangspunten van
een internationale kartografie-cursus op
het web kan worden gebruikt.
Iedereen die in Nederland met de karto-
grafie-opleiding bezig is, zowel docenten
als Studenten, zouden eens naar dit ma
teriaal moeten kijken. Het is ter inzage
op de kaartenzaal van de Universiteit in
Utrecht, maar het kost niet veel meer
om de cd in Duitsland te bestellen. Ze
ker met alle extra programma's en data
sets is het werkelijk waar voor het geld.
F.J. Ormeling
78
