Op päd met het
Wereld Natuur Fonds.
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2OOI-XXVII-4
binnenhaalt, en deze 00k nog tot een goed einde weet te bren-
gen, wil dat zeggen dat je heel wat in je mars hebt!
Bij de bespreking van de overzichtskaart van de Gelderse Poort
ontkom je er niet aan 00k naar de andere onderdelen van de
brochure te kijken. Immers beide kaarten met bijbehorende
teksten en foto's vormen een geheel. Althans zouden dat moe-
ten vormen. Want bij het bestuderen van de kaarten viel mij
op dat elk onderdeel toch een min of meer eigen leven leidt.
Eerst de titels van de kaarten: op de cover (figuur 4) Staat dat
het gaat om een 'Handige overzichtskaart' en een unieke 'Mil-
lingerwaard struinkaart'. De eerste titel vind je wel heel be
scheiden terug in het legendablok van de overzichtskaart; de
andere titel keert niet terug. Boven de struinkaart Staat wel een
wervende tekst in een heel groot corps!
Ook een eenduidig colofon/auteursrechtvermelding voor de
hele brochure is er niet: er is een colofon in het legendablok
van de overzichtskaart, dat ergens onderin de kaart nog eens
herhaald wordt. En er is een apart colofon voor de struinkaart.
In alle gevallen wordt het Bureau Meander (bureau voor na-
tuurtoerisme) genoemd, kennelijk heeft die voor de algehele
vormgeving zorg gedragen.
Dan gaan we naar de overzichtskaart. Een kaart die goed is
vormgegeven met rüstige groene (natuur!) en bruine tinten.
De bebouwing is in een bescheiden grijs naar de achtergrond
gedrukt. Wegen zijn in wit of geel weergegeven. De wandel-,
fiets- en skate-/skeelerroutes Valien goed, maar niet overdreven
op. Er is gekozen voor een fraai letterfont met schreef. De
kaart is lust voor het 00g! Je zou hem zo in willen lijsten.
En daarmee komen we bij de vraag: voor wie is de kaart eigen-
lijk gemaakt? Volgens de tekst op de achterzijde van de cover
is het een overzichtskaart van het Hart van de Gelderse Poort
en een routekaart voor fietsers, skaters (en/of skeelers, of is dat
hetzelfde - zie legenda). Volgens de legenda is de kaart er ook
voor wandelaars. Nog al wat doelgroepen dus.
De kartograaf heeft geprobeerd met de wensen van al deze
groepen rekening te houden.
Beheerders van natuurterreinen, is mijn ervaring, willen het
liefst het terrein waar ze eigenaar van zijn zo gedetailleerd mo-
gelijk weergegeven hebben. De TOP50vector-bestanden van de
Topografische Dienst lenen zieh daar uitstekend voor. En dus
Staat elk huisje, elk weggetje, elk slootje er op. Of de kaart
daarmee geschikt is voor andere doelgroepen is de vraag. Voor
de wandelaar is het een prima schaal en detaillering om op te
lopen, maar voor de fietser zal de kaart veel te gedetailleerd
zijn. AI fietsend moet je de kaart kunnen raadplegen. En dan
moeten de Symbolen en de typografie van enige afstand duide-
lijk leesbaar zijn. En dat lukt niet zo erg: er staan veel te kleine
Symbolen op en de typografie is voor een groot deel ook veel te
klein. Beide verdrinken daardoor in de rest van de gedetailleer-
de topografie. Kartografie is de kunst van het weglaten: het ge-
bruik als overzichtskaart laat hier echter niet toe dat er veel
weggelaten wordt.
Als fietser ben je trouwens met deze kaart helemaal siecht af,
want de kaart past alleen in volledig gevouwen toestand in de
kaarthouder. Dan houd je een betrekkelijk klein stuk over om
te raadplegen. AI snel ben je aan de rand van de kaart gearri-
veerd en moet het kaartblad omgeslagen worden. Je zou na-
tuurlijk de kaart anders kunnen vouwen, maar dat gaat lastig
vanwege het dikke papier en de hard cover.
Dan nog iets over de legenda. De derde categorie 'akker en
weiland' zou mijns inziens aangevuld moeten worden met 'on-
bebouwd', omdat er een aantal witte gebieden in de kaart zijn
die geen akker of weiland zijn. Dat laat-
ste valt in de kaart vooral op binnen het
rivierenlandschap. Omdat niet iedereen
vertrouwd is met de Symbolen in de to
pografische ondergrond lijkt een uitbrei-
ding van de legenda op zijn plaats. En
het woord 'toeristinformatie' lijkt me
een lelijk anglicisme.
De 'actieve' gebruikers van de kaart zul-
len overigens blij zijn met het onder-
scheid tussen 'rüstige weg' en 'drukkere
weg'. Ik vraag me alleen af of het kleur-
onderscheid tussen geel en wit voldoen-
de is bij siecht licht.
Een stukje detaillering wat mij opviel is
het afbeelden van het coördinatenstelsel
van de Rijksdriehoeksmeting. Elke be-
roepskartograaf weet wat dit voorstelt,
maar zouden de leden van het Wereld
Natuur Fonds dit ook weten, en wat is
het nut er van voor de gebruiker?
Samenvattend: de Overzichtskaart van de
Gelderse Poort is een fraaie overzichts
kaart en wandelkaart, maar niet zonder
meer geschikt voor alle doelgroepen die
de uitgever voor ogen heeft.
G.W.], van Omme
Figuur 5 - Omslag (achterkant) van de over
zichtskaart van de Gelderse Poort.
in/.
De Gelderse Poort is een uniek natuurgebied gelegen
tussen Arnhem, Nijmegen en Emmerich. Met z'n door de
wind opgebiazen rivierduinen, kuddes grote grazers,
bloemrijke graslanden en spontaan ontstane ooijbossen
waarin bevers leven, kunt u volop genieten van de vrije,
wilde natuur.
Deze kaart biedt u het
volgende:
Een overzichtelijke
kaart van het hart van
de Gelderse Poort
waaronder alle wilde
natuurgebieden längs
de Waal, de beroemde
Ooijpolder en natuurlijk
de Millingerwaard.
Suggesties voor fiets-
en skateroutes
waarmee u de voor u
meest geschikte route
zelf kunt bepalen.
Een speciale
Millingerwaard struin
kaart om in alle
vrijheid door de wilde
natuur te zwerven.
Waardevolle informatie
over het gebied,
handige tips,
interessante weetjes
en leuke opdrachten
voor de kinderen.
Wij wensen u veel plezier
prachtige wilde natuur!
WHt u meer weten over deze kaart?
Meander, bureau voor natuurtoerisme
(meander®ision.nl).
Wilt u meer weten over het Wereld Natuur Fonds?
Woreld Natuur Fonds
WWF
Boulevard 12
3707 BM Zeist
Postbus 7
3700 AA Zeist
Sorvicelijn:
0900 1962 (45 ct/min)
intodwnt.nl
26
