Naar individualisering van de
kaartproductie en mobiliteit van het
kaartgebruik
39
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
ARTIKEL
Liqiu Meng
gebruik van geografische informatie, muld-media TREFWOORDEN
use of geographical information, muld-media keywordS
utilisation de 1'informarion geographique, muld-media MOTS-CLES
Terwijl de wijdverbreide toegang tot het internet het verschil
tussen het leven op kantoor en thuis steeds verder verldeint,
schept de draadloze telecommunicatie een steeds talrijkere
mobiele bevolking in de open lucht. Deze mobiliteit vereist
het kleiner worden van reken- en weergave-apparatuur, en
die vereisen op hun beurt nieuwe beperkingen op het gebied
van draadloos opvragen, overzenden, visualiseren en analyse-
ren van ruimtelijke gegevens. In 1999 voerden onze collega's
nog hevige discussies over een naadloze en verschaalbare di
gitale aarde ('digital earth').
De onderwerpen die vandaag bovenaan de discussielijst staan
zijn: 'location-based Services' en de 'bewegende digitale aar
de'. Zonder tijd voor een adempauze bevinden we ons op-
eens midden in een nieuw tijdperk van individualisering van
de kaartproductie en van mobiliteit van het kaartgebruik.
Het is daarom niet verbazingwekkend dat de spectaculaire
technische vooruitgang veel onopgeloste kartografische Pro
blemen met zieh mee brengt evenals een aantal nieuwe on
derwerpen voor onderzoek.
Internet als een smeltkroes van
persoonlijke geo-diensten
(geo-services)
Door de ontwikkeling van e-commerce
is internet veranderd in een wereldwijde
markt waar een grote varieteit aan goe-
deren stroomt tussen leveranciers, be-
middelaars en kopers. In tegenstelling
tot de tastbare goederen die door de le
veranciers per post moeten worden ver-
stuurd, of door de afnemers moeten
worden opgehaald, hebben ruimtelijke
gegevens een intrinsieke flexibiliteit om
direct na bestelling gedownload te kun-
nen worden. Leveranciers van geo-data
hebben zieh al jarenlang geconcentreerd
op de constructie van 'portals' om ko
pers aan te trekken. Ze hebben de lacu-
nes in hun pakhuizen opgevuld en dou-
blures verwijderd, ze hebben de goede
ren zelf geactualiseerd en ze hebben
compressiemethoden en datastrueturen voor een efficiente
overdracht ontwikkeld.
De beschikbaarheid van een digitale aarde op het internet is
echter niet ons einddoel, het is slechts het begin van het ont-
staan van persoonlijke geo-diensten, met het internet als de
smeltkroes. Om op locatie gebaseerde taken uit te kunnen voe-
ren, moeten 'netizens' (internet-burgers) bijvoorbeeld weten
welke soort ruimtelijke gegevens ze nodig hebben, en hoe ze
die kunnen vinden. Ze zijn teleurgesteld wanneer:
het zoeken naar de ruimtelijke gegevens moeilijk is te formu-
leren,
de zoekmethoden niet efficient zijn,
de gevonden gegevens niet geschikt zijn, of
er teveel gegevens worden aangeboden.
De volgende geo-diensten zijn nodig voor het verkrijgen van
gegevens via het internet:
Op locatie gebaseerde zoektalen
In tegenstelling tot zoekacties die op documenten gebaseerd
zijn, en die bestaan uit trefwoorden die door Booleaanse be-
werkingen met elkaar worden verbonden, moeten op locatie
gebaseerde zoektalen in voldoende mate in tut tief de ruimtelij
ke concepten beschrijven die bestaan uit
geometrische of topologische eenheden (zoals geografische
regio's en hun ruimtelijke relaties),
op locatie gebaseerde kwaliteiten en kwantiteiten (zoals ge-
geo-codeerde thematische attributen die met de betreffende
geografische regio's verbonden zijn), en
aan het thema gerelateerde kwaliteiten en kwantiteiten (zoals
associatieve informatie en verwijzingen, die met die themati
sche attributen kunnen worden verbonden).
Omdat er geen sprake is van scherpe grenzen tussen ruimtelij
ke concepten moeten de overeenkomstige zoektaken verrijkt
worden met 'fuzzy' Operators (zoals dichtbij, rondom, over-
eenkomstig) en niet-fysieke maten (zoals afstanden in termen
van reistijd of uitgaven).
Tolerante zoekmethoden voor op locatie gebaseerde taken
Technisch gezien kan men de geometrie van een bepaald geo-
grafisch gebied exaet kopieren, maar een ruwe weergave ervan
is voor veel op locatie gebaseerde toepassingen voldoende. De
Prof. dr. Liqiu Meng
is hoogleraar in de
kartografie aan de
Technische Universiteit
van München,
Arcisstr. 21,
80333 München,
[t] +49-89-28922826,
[e] meng@bv.tum.de,
[i] http://www.carto-
tum.de.
