naturalism topogra] r il m &=!i a 1 KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT de tussenliggende resultaten waar de zoekmachine mee voor de dag komt. Door de complexiteit en de 'fuzziness' van de ruimtelijke concepten kan elke zoekstap resulteren in een aantal vertak- kingen, als mogelijke richtingen waarin men verder gaat. Wanneer hij meerdere keuzes heeft zou de gebruiker best een orientatie-hulp kunnen gebruiken, zoals een eigen navigatie-gids of een autono me zoek 'agent', dat wil zeggen een com- puterprogramma dat hem helpt impasses te vermijden en de meest veelbelovende richting in de informatie-ruimte te kie- zen (figuur 1). On-demand kaartproductie Kaarten ontstonden vroeger meestal uit directe waarneming van gebeurtenissen in werkelijkheid, ofwel als transcripties van mentale beeiden die het resultaat waren van directe interactie tussen de mens en zijn omgeving. Door het voor iedereen beschikbaar komen van gege- vensverzamelingtechnieken is het nu mogelijk de werkelijkheid tot in het kleinste detail te digitaliseren, anderen ter beschikking te stellen en de digitale afschriften in op distributie gerichte data warehouses op te slaan. Door zijn objec- tiviteit en het feit dat ze niet op specifie- ke taken gericht zijn kan men elke digi tale aarde, onafhankelijk van zijn resolu- tie, beschouwen als een onpartijdig objectmodel van de werkelijkheid (een 2001-XXVH-4 'primair model'). Digitale objectmodellen vormen het centrale onderzoeksobject van de geografische informatiewetenschap, en tegelijkertijd vormen ze de nieuwe oorsprong van de kaart productie. Het lijkt erop alsof het vakgebied van de kaartpro ductie krimpt, en kartografen in de hoek van de plaatjesma- kers worden geduwd. Waar vroeger het karteringsproces begon met terreinobservatie en eindigde met kaartproductie, is de meerderheid van de huidige moderne kaarten nu 'eenvoudig- weg' afgeleid van de beschikbare objectmodellen. Het ogen- schijnlijk samengeperste vakgebied van de kaartproductie heeft echter een aantal nieuwe uitdagingen die berusten op het 'on- demand' genereren van kaarten. On-demand kaartproductie is een benadering van de individu- alisering van de kaartproductie. De term 'on-demand' herin- nert ons aan de volgende feiten: De eisen van gebruikers bepalen welke inhoud aan het ob jectmodel zal worden ontleend (zoals het hierboven vermel de, op locatie gebaseerde terugvinden van data op het inter net); ze bepalen 00k de mate van detail, de stijl van de pre- sentatie (als luchtfoto, of grafisch), de doelstelling (ten behoeve van communicatie of van exploratie), de productie- methoden (net zoals het uitkomt, of van te voren vastge- legd), de toegangsmanieren (view-only of interactief) en de vormen van de Output weergave op het beeldscherm of als hard copy). On-demand producten zijn producten van cognitief ver werkte visies op de werkelijkheid ('secondaire modellen'). Daarnaast zijn ze grafisch gegeneraliseerd ten behoeve van het uitgekozen outputmedium. De essentiele cognitieve en creatieve activiteiten van het kaartontwerp zijn vastgelegd in het begrijpen en visualiseren van het objectmodel, gebaseerd op de eisen van het individu. Hoewel bepaalde procedures, zoals de selectie van de per- soonlijke kaartinhoud, het berekenen van de projectie, de conversie van het afdrukformaat en de digitale bewerking van de kleuren goed kunnen worden geautomatiseerd, is het Figuur 2 - Overgang van standaardkaarten naar naturalistische of extreem geabstra- heerde kaarten. GLASGOW mi 41

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Kartografisch Tijdschrift | 2001 | | pagina 47