"E
S)
2
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT 2002-XXVIII-I
Dynamische
visuaiisatie-
variabele
Effect
Impliciet Dynamisch
effect Sedra2
Mate van
verandering
Visuele
Speciaal iso|atie
effect
Andere
expressie
Synchronisatie
Herordening
o c
c
5
Qi O
3
"O
Mate van
verandering
Nadruk
Repetitie
Handeling
Animeren van geodata
Selectie van tijd, locatie, thematisch attribuut
Stop
Stapsgewijs voor- of achteruit
Selectie van grafische representatie/perspectief
Afstemming van animaties op elkaar ('tuning')
Manipulatie van volgorde gekoppeld aan
tijd, locatie, thematisch attribuut
grafische representatie/perspectief
(Snel) terugspoelen
Andere weergavesnelheid
Snel voor- of achteruit spoelen
Manipulatie van duur gekoppeld aan tijd, locatie,
thematisch attribuut
Herhaling van tijd
Herhaling koppelen aan locatie/thematisch attribuut
Loop insteilen
Mate van verandering kan echter ook een speciaal effect zijn,
dat bewust wordt veroorzaakt door interventie of interactie
met een dynamische visualisatievariabele. Een overzicht van
alle effecten, met de handelingen waarvan ze het gevolg zijn en
de definities, wordt gegeven in de tabellen 3 en 4.
De meeste speciale effecten kunnen, indien gewenst, door een
handeling met een bepaalde dynamische visualisatievariabele
worden bereikt. Bij nadruk op tijd, locatie en/of attribuut is er
een keuze mogelijk uit manipulaties mer de variabele duur of
frequentie (waarbij längere tijd of hogere frequentie Staat voor
meer nadruk). Frequentie (toegepast op animatie-objecten) zal
door de (schijn-)beweging meer de aandacht trekken, en is dus
bijvoorbeeld geschikt om alarmerende afwijkingen van norma
le waarden te benadrukken, zodat ze snel te identificeren zijn.
Tabel 3. Effecten van
het gebruik van dyna
mische visualisatieva-
riabelen in een ani-
matie van
Dit voorbeeld maakt duidelijk dat er een
koppeling te maken is tussen de explora-
tieve taken die relevant zijn voor het
monitoren van dynamische fenomenen
en de effecten van het gebruik van dyna
mische visualisatievariabelen in een ani-
matie. Een andere voorbeeld in de vorm
van een eenvoudig gebruiksscenario
volgt. Een specialist die zieh bezighoudt
met monitoren wil weten welke Proces
sen zieh afspelen. Hij kan eerst kijken
naar het dynamisch gedrag van de volgens
een wtm geanimeerde geodata. Repetitie
kan nodig zijn om (een deel van) de ani-
matie nogmaals te zien. De specialist zal
proberen vast te stellen welke patronen
zieh voordoen met behulp van visuele iso-
latieen bekijken of die patronen stabiel
blijven bij gewijzigde grafische represen-
tatie andere expressie) of weergavesnel
heid mate van veranderingenz.
De volgende stap in het bredere onder-
zoek is om de meest waarschijnlijke rela-
ties tussen monitoringtaken en effecten
van gebruik van genoemde variabelen
vast te leggen in gebruiksscenario's voor
animaties volgens elk van de in figuur 4
genoemde vormgevingsmodellen. Deze
scenario's worden vervolgens getest voor
verschillende case studies. Vragen die
een rol speien bij de tests zijn:
Welke strategieen worden gebruikt, en
is voor de uitvoering daarvan een kop
peling met effecten veroorzaakt door
dynamische visualisatievariabelen zin-
vol?
Leiden animaties die gemaakt zijn vol
gens verschillende vormgevingsmodel
len (wtm, ivm en iam) bij specialisten
ook tot het genereren en testen van an
dere hypothesen?
Welk model is het effectiefste voor het
monitoren van dynamische fenomenen?
Effect
Definitie
Besluit en discussie
Dynamisch
gedrag
Visuele
isolatie
Andere
expressie
Synchronisatie
Herordening
Mate van
verandering
Nadruk
Repetitie
Opeenvolging van weergavemomenten, volgorden, duren en
frequenties in een geanimeerde representatie van geodata.
Afzonderlijke weergave van geselecteerde gegevenscompo-
nenten of van individuele beeiden van de animatie.
Alternatieve grafische representatie van - of perspectief op -
geodata in een animatie.
Het in weergavetijd laten samenvallen van ruimtelijk-temporele
patronen in geodata door manipulatie van de startpunten van
verschillende temporele animaties.
Afwijking van de strikte koppeling van volgorde in weergavetijd
aan wereldtijd in een animatie.
Omvang van de veranderingen per eenheid van weergavetijd
in een animatie.
Geaccentueerde weergave van geselecteerde elementen in
een animatie.
Herhaling van (delen van) de animatie.
Tabel 4. Effecten van
het gebruik van dyna
mische visualisatieva
riabelen gedefinieerd.
In dit artikel zijn verschillende gebruiks-
mogelijkheden van dynamische visuali
satievariabelen in animaties van geodata
geschetst. In verder onderzoek zullen de
diverse mogelijkheden, zoals hierboven
aangegeven, worden getest in een speci-
fieke exploratieve context, namelijk voor
het monitoren van dynamische ruimte-
lijke fenomenen. De empirisch verkre-
gen resultaten kunnen een bijdrage leve-
ren aan de discussie over de effectiviteit
van animaties voor de representatie van
geodata, maar het uiteindelijke doel is te
komen tot aanbevelingen voor betere
dynamische visualisatiemethoden en -ge-
reedschappen.
12
