f
1
\\t
-
47
KARTOGRAHSCH TIJDSCHRIFT
2Q02-XXV1II-3
Figuur 3.
(bron:http://www.
routenet. nl/).
een blik op het routekaartje geworpen.
Het kaartje wordt door 83 procent van
de deelnemers als (zeer) belangrijk be-
schouwd; geen enkele deelnemer ont-
kent het belang ervan. Het routekaartje
vervult namelijk twee belangrijke func-
ties: het geeft een duidelijk overzicht van
de route, maar maakt het 00k mogelijk
om te checken of de berekende route aan
de verwachtingen voldoet. Veel route-
plannergebruikers hebben immers van
tevoren al een globaal idee van de route,
een mental route. Het kaartje wordt in dit
geval ter herkenning gebruikt. Een min-
punt van het routekaartje is de geringe
grootte. Bij Travelmanager is de kaart
veel groter afgebeeld dan bij de planners
op het internet, waardoor de route gede-
tailleerder kan worden getoond. De
grootte van de kaartjes bij internet-
routeplanners is inherent aan het medi
um. Een kaartje is immers een illustratie
met een bepaalde bestandsgrootte. Hoe
groter het bestand, hoe langer het duurt
om het kaartje in beeld te krijgen. Om
de gebruiker toch een gedetailleerder
overzicht van de route te geven, kan er,
behalve bij Route.net, op het kaartje in-
gezoomd worden, een optie waar 55 pro
cent van de deelnemers dan 00k gebruik
van heeft gemaakt. Het loepje is dan
vooral op de eindlocatie gelegd, om een
gedetailleerder beeld te krijgen voor het
volgen van het laatste deel van de route.
Daarnaast wordt 00k regelmatig inge-
zoomd op de meer ingewikkelde delen
Figuur 4.
LineDrive-kaartje
(bron:http://www.
mapblast.com).
van de route, om de juiste weg te vinden. Een minderheid van
de deelnemers heeft willekeurig ingezoomd op delen van de
route. De zoommogelijkheden van de routeplanners op het
internet zijn volgens de deelnemers echter beperkter dan die
van Travelmanager.
-q Wijde
Begijnetfraat 0.1 Wittevrouwenstraat 02
voojar«.
Drtfttorug 0.1 WrttevrtKiwenbriig 0.1
VoorstTMl 0.1
Oudeeracht
Van de deelnemers heeft 72 procent de routebeschrijving ge-
raadpleegd. Dat is een significant lager percentage dan voor
kaartgebruik. Dit resultaat komt niet overeen met een eerder
onderzoek dat gehouden is onder een bredere groep routeplan-
nergebruikers [Poppe, 2001], waaruit bleek dat de meeste ge-
bruikers de routebeschrijving belangrijker vinden dan het rou
tekaartje. Dit verschil is terug te voeren op het kartografische
specialisme van de deelnemers aan de NVK-studiedagen. Een
ruime meerderheid van de deelnemers heeft zowel het route
kaartje als de beschrijving bekeken. De routebeschrijving
wordt door 52 procent als (zeer) belangrijk ervaren, ruim meer
dan de 17 procent die daar precies tegenovergesteld over denkt.
Verschillen in relevantie tussen het routekaartje en de beschrij
ving zijn terug te voeren op het gebruiksdoel, zo bleek uit de
discussie met de deelnemers. In tegenstelling tot het route
kaartje wordt de routebeschrijving vooral gebruikt voor het
stap voor stap doornemen van de route, niet zozeer als over
zicht of ter herkenning van de route. Deelnemers gaven aan
dat routebeschrijvingen vaak te veel (non-)informatie bevat-
ten, en ze een visueel overzicht van de route prefereren boven
een ingewikkelde beschrijving.
Alle onderzochte routeplanners beschikken over de mogelijk-
heid om detailkaartjes te tonen bij elke aanwijzing in de route
beschrijving. Figuur 3 toont een voorbeeld van een detailkaart-
je. Voor 67 procent van de deelnemers vervullen de detail
kaartjes twee (zeer) belangrijke functies. Ten eerste geven ze
een duidelijk kartografisch overzicht van de betreffende aan
wijzing, en ten tweede maken ze het mogelijk om te checken
of de aanwijzingen in de routebeschrijving aan de verwachtin
gen voldoen. Ze vormen duidelijk een belangrijke schakel tus
sen het routekaartje en de routebeschrijving zelf. Minpunt is
echter dat de detailkaartjes door hun geringe afmetingen erg
onduidelijk kunnen zijn.
Het gebruik van kaartjes tijdens en na het plannen is aan bod
gekomen. Maar welke rol speelt het routekaartje tijdens het af-
leggen van de route? Van de deelnemers print normaal gespro-
ken 79 procent het routekaartje en 62 procent de routebe
schrijving uit. Een enkeling slaat de route op om deze later te
gebruiken. Heiaas heeft slechts een deelnemer daadwerkelijk
de afdrukken van de route geraadpleegd onderweg van het ITC
naar huis, maar veel deelnemers hebben er vooraf hun mening
over gegeven. Conclusies over het ge
bruik van de afdrukken zullen daardoor
wel met enige voorzichtigheid moeten
worden getrokken. Volgens de deelne
mers zijn de wegenkaart of de wegenatlas
en de richtingaanwijzers onderweg de
grootste concurrenten van de afdrukken;
aan de wegenkaart of de wegenatlas en
de richtingaanwijzers geven de meesten
vooralsnog de voorkeur. De afdrukken
scoren wel beduidend hoger dan aanwij
zingen van anderen of van een navigatie-
systeem. Wat opvalt is dat de deelnemers
aangeven dat het geprinte routekaartje
tijdens het afleggen van de route even
goed functioneert (of zou functioneren)
