Kartografie en hetWWW,
geYllustreerd aan de hand van de atlas
'M
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
ARTIKEL
M.J. Kraak
World Wide Web, web atlas, nationale atlas
World Wide Web, web atlas, national atlas
le Reseau, atlas national
TREFWOORDEN
KEYWORDS
MOTS-CLES
Het belang van het World Wide
Web voor de kaart
In het verleden was het maken van kaar-
ten het domein van de kartograaf alleen.
De vakkennis van de kartograaf stond,
en Staat, garant voor producten van hoge
kwaliteit. Sinds de opkomst van geogra-
fische informatie Systemen (gis) is er een
uitbreiding te zien van het aantal men-
sen dat betrokken is bij de productie van
kaarten. Volgens sommigen zijn de re-
sultaten niet altijd goed, maar men moet
niet vergeten dat deze ontwikkeling te-
vens een enorme toename van kaarten
en belangstelling voor kaarten teweeg
heeft gebracht. Met de revolutie rond
het World Wide Web (verder www of
web genoemd) herhaalt de geschiedenis
zieh. Iedereen met toegang tot het web
kan nu kaarten maken. De kaart wordt
nog meer dan voorheen gemeengoed en
er worden er tientallen miljoenen per
dag gemaakt. De veelheid aan funeties
die de gebruiker ten diensten staan bij
het maken van een eigen webkaart bete-
kent overigens wel dat de aanbieder van
de gegevens en karteringsmogelijkheden
niet altijd meer weet hoe de kaart er aan
de gebruikerszijde uit komt te zien. Dit
is voor de kartograaf misschien een be
ängstigende gedachte, en daarom verdie
nen de kaartontwerpfuneties die men
aanbiedt speciale aandacht.
Voor velen is het web tegenwoordig een
van de belangrijkste bronnen van infor
matie. Hierbij moet men zieh overigens
realiseren dat er niet altijd een kwaliteits-
label hangt aan wat men op het web
vindt. Ten opzichte van de traditionele
media is extra waakzaamheid geboden,
maar aan de andere kant biedt het web
Prof. dr. Kraak,
ITC, Instituut voor
Geo-informatie
wetenschappen en
aardobservatie,
Postbus 6,
7500 AA Enschede,
[e] kraak@itc.nl
nieuwe interactieve mogelijkheden voor de verspreiding van
ruimtelijke gegevens en kaarten. Dit heeft ook gevolgen voor
de manier waarop men de ruimtelijke gegevens aanbiedt en
zelfs gebruikt. Voorbeelden zijn meer keuzemogelijkheden voor
gebruikers die allerlei (geo-) informatie met elkaar combineren,
maar bij de aanmaak van die gegevens is daaraan nooit gedacht.
Bovendien biedt het web haast vanzelfsprekend de mogelijk-
heid om multimedia dementen met de kaart te combineren.
Wat zijn de belangrijkste argumenten om de kaart via het web
aan te bieden? Van groot belang is dat informatie aangeboden
via het web nagenoeg platform-onafhankelijk is. Bovendien
kunnen tegen minimale kosten vele gebruikers tegelijkertijd
worden bereikt. Daarnaast is het relatief eenvoudig om de
kaarten bij te houden. Dit laatste argument gaat trouwens al
leen op wanneer de organisatie die de gegevens aanbiedt ook
het interne bijhoudingssysteem goed georganiseerd heeft. Een
bijhoudingscyclus van tien jaar wordt er niet opeens een van
weken doordat men de kaarten op het web aanbiedt. Een trage
bijhoudingscyclus kan worden veroorzaakt door zowel interne
als externe factoren. Een voorbeeld van het eerste is dat werk-
wijze en verzamelmethodieken de snelle veranderingen niet
kunnen bijhouden. Een voorbeeld van het tweede kan zijn dat
men het maatschappelijk onwenselijk vindt te investeren in
methoden waarmee het direct bijhouden van veranderingen
wel mogelijk is.
Heel belangrijk is bovendien de eerder genoemde mogelijk-
heid de kaart op een interactieve en dynamische manier aan te
bieden. Dit heeft, zoals verder in dit artikel wordt uitgelegd,
geleid tot nieuwe karteringstechnieken met mogelijkheden die
voorheen niet denkbaar waren. Overigens is het goed zieh te
realiseren dat (nog) niet iedereen toegang heeft tot het web.
Deze tweedeling in al dan niet on-line zijn kan op verschillen-
de schaalniveaus bekeken worden. Op wereldschaal lijkt de
toegang in Nederland prima geregeld en is men in Afrika heel
wat minder af, maar binnen Nederland bestaan ook tegenstel-
lingen, al zijn die soms van een andere aard. In de stedelijke
gebieden heeft men toegangsmogelijkheden via de kabel, ter-
wijl het platteland dergelijke faciliteiten ontbeert en men het
daar met een modern moet doen. Bij het aanbieden van geo-
informatie via het web is het ook van belang rekening te hou
den met de aard van de mensen die het web gebruiken. Die
5
