web
maps
static
maps
dynamic
maps
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2002-XXVIII-3
view only
interactive
interface and/or Contents
view only
interactive
interface and/or Contents
zijn vaak ongeduldig. Lange wachttijden doen de interesse ver-
liezen. Bovendien verwacht men recente informatie, waarbij
men eerder aan weken dan maanden geleden ververst denkt.
Daarnaast worden webpagina's waar niet te klikken valt gauw
als saai beschouwd. Allemaal zaken waarmee men bij het ont-
werp van webpagina's en webkaarten rekening moet houden.
Een ander, terecht, verwachtingspatroon van de gebruiker is
een direct antwoord op maat en niet langer afhankelijkheid
van een beperkt of Star aanbod. De aanbieder van traditionele
geo-informatie heeft het in dit opzicht extra moeilijk, deze
moet namelijk zowel inspelen op de nieuwe technische moge-
lijkheden als rekening houden met een meer mondige klant.
Het www is in principe geschikt om iedere soort geo-informa-
tie aan te bieden, maar het zijn met name de aanbieders van
meer bederfelijke geo-informatie die opeens mogelijkheden
zien die tot voor kort ondenkbaar waren. Dit betreft bijvoor-
beeld informatie over weer en verkeer. De webpagina's van het
knmi [url 1] of MeteoConsult [url 2] bieden de meest recen
te beeiden van bijvoorbeeld regenval en temperatuur, terwijl
de pagina's van de anwb [url 3] de actuele verkeerssituatie
rond de grote Steden in beeld brengen, en medeweggebruikers
geven ondertussen via hun prive Websites aan waar men mo-
menteel snelheidscontroles uitvoert. De praktische real-time
toepassing van dergelijke informatie vereist natuurlijk tegen-
woordig handsfree toegang tot het web. Een extra Stimulans
voor de ontwikkeling van mobiel eis?
Overigens biedt het web niet alleen unieke mogelijkheden
voor de verspreiding van actuele, tijdsgevoelige informatie.
Juist 00k historisch materiaal kan via het web worden ontslo-
ten. Zo wordt veel historisch kaartmateriaal zorgvuldig be-
waard in speciale onderdelen van de diverse kaartenverzame-
lingen, waarvan de toegang in zekere zin moeizaam is. Wan-
neer de afbeeldingen van het oude kaartmateriaal via het web
toegankelijk zouden zijn, konden veel meer mensen genieten
van dit deel van ons cultureel erfgoed. En daar het www geen
landsgrenzen kent, is dit materiaal dan overal op de wereld
toegankelijk. De Koninklijke Bibliotheek heeft dit voor een
klein deel van de verzameling inmiddels zo gerealiseerd [url 4].
Er kleven natuurlijk 00k een aantal nadelen aan het web. Van
gebruikerszijde is de toegankelijkheid al genoemd, net als de
betrouwbaarheid. Vanuit het blikveld van de producent kan
men zieh afvragen of, wanneer men geo-informatie via het
web publiceert, men 00k inderdaad de doelgroep bereikt. Hoe
zit het bijvoorbeeld met Copyright? Kan iedereen vrijelijk be-
schikken over de gegevens die men op het web aantreft? Van
uit gebruikers-perspectief beschouwt men vaak alles wat men
op het web aantreft als gratis. Nieuwe pagina's worden dage-
lijks toegevoegd, maar verdwijnen net zo makkelijk of veran
deren zo van locatie. Is hier een ordening aan te brengen? Een
prima voorbeeld van een poging om een geo-informatie-
georienteerde Website te maken is Oddens Bookmarks [url 5]
Een andere manier om orde en overzicht aan te brengen zijn
clearinghouses die deel uitmaken van de ruimtelijke gegevens-
Figuur 1. Classificatie
van webkaarten
[naar Kraak
Brown, 2000].
infrastruetuur. Daarnaast, of eigenlijk in
samenhang daarmee, biedt 00k het atlas-
concept interessante mogelijkheden zo-
als verderop in dit artikel duidelijk zal
worden.
Type webkaarten
Gelet op de eigenschappen van kaarten
die men op het web kan vinden is het
mogelijk deze te classificeren volgens het
Schema in figuur 1 [url 6] [Kraak
Brown, 2000]. Het Schema eiassifieeert
op basis van de manier waarop de kaar
ten gebruikt kunnen worden, waarbij de
sleutelwoorden interactie en dynamiek
een belangrijke rol speien. De hoofdin-
deling is naar statische en dynamische
kaarten, terwijl beide categorieen verder
zijn onderverdeeld in niet-interactieve
en interactieve kaarten. Het meest voor-
komend zijn niet-interactieve statische
kaarten. Dit zijn kaarten waar de gebrui
ker alleen naar kan kijken. Voor een
web-omgeving is dat vrij saai en vaak
zijn deze kaarten oorspronkelijk 00k niet
voor het web ontworpen, maar gewoon
scans van bestaande kaarten die op het
web gezet zijn. In bepaalde gevallen
kunnen dergelijke kaarten toch nuttig
zijn. Bijvoorbeeld de al eerder genoemde
afbeeldingen van historische kaarten.
Via het web kunnen verzamelingen hun
bezit toegankelijker maken voor het pu-
bliek.
Statische kaarten kunnen 00k interactief
zijn. Het betreft zogenaamde klikbare
kaarten. De gebruiker kan bijvoorbeeld
via de legenda kaartlagen aan- of uitzet-
ten, in- of uitzoomen en dergelijke. Een
andere veel voorkomende variant is dat
men via het aanklikken van Symbolen in
de kaart naar andere informatie op het
web wordt geleid, dat er een andere (ge-
detailleerdere) kaart wordt opgeroepen,
of dat er informatie uit de onderliggende
database op het scherm verschijnt. Eigen
lijk zijn dit de kaarten die de gebruiker
op het web verwacht aan te treffen. Men
moet ergens op kunnen klikken of de
beeiden moeten bewegen.
Bewegende kaartbeelden vindt men in
de categorie dynamische webkaarten.
