t t
"rruMT
1
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2002-XXVIII-4
onderkend; zo is er bijvoorbeeld in atlassen als Tropical Africa,
an atlas for agricultural development [Davies, 1973] een struc-
tuur uitgewerkt waarbij heel duidelijk elke volgende kaart uit
de (combinatie van) vorige kaart(en) voortvloeit. Dat is in de
InterAtlas [1986] verder uitgewerkt in de vorm van atlas
spreads (combinaties van tegenover elkaar liggende pagina's)
waarop aan de hand van series kaarten die in een vaste volgor-
de moeten worden gelezen een bepaald verhaal wordt verteld.
Een voorbeeld van zo'n atlas spread ziet men in figuur 1.
Voorbeelden van kaartseries waarin causale verbanden worden
gelegd, vindt men nu al op enkele plaatsen in De Grote Bosatlas,
bijvoorbeeld de kaartseries op pagina 132 (Midden-Oosten -
Toegang tot het water) en 133 (Politiek en Ruimte - Koerden).
Atlasgereedschappen
Wat zijn de extra mogelijkheden die aan het atlasmedium
worden geboden door de nieuwe digitale omgeving? Om dat
in een breder verband te zien gaan we eerst na met welke ge-
reedschappen de papieren atlas werkte. Gereedschappen om
papieren atlassen te structureren zijn [Ormeling, 1992]:
schaal (belangrijke gebieden worden op grotere schaal afge-
beeld), volgorde (belangrijker gebieden komen eerst), thema
tische volgorde (die suggereert een oorzakelijk verband),
volgorde in de djd, inzetkaarten (dichter bij de lezer 'hoger'
gelegen kaarten (vaak 00k op grotere schaal) lijken belangrij
ker dan onderliggende kaarten), kleurcodering (kaarten met
een marge in dezelfde kleuren hören bij
elkaar), en het grafisch benadrukken
(zwaarder aangezette, grotere, donker-
der objecten zijn belangrijker). Zie 00k
tabel 1.
De meeste van die gereedschappen zijn
00k beschikbaar in een digitale omge
ving, met uitzondering van wellicht de
geografische volgorde, omdat de volgor
de in een digitaal product in principe vrij
is. Een digitale atlas is echter desgewenst
wel zö op het gebruik af te stemmen dat
hij toch een bepaalde volgorde van waar-
nemen van de beeiden suggereert.
Daarnaast biedt een digitale schoolatlas
nog extra mogelijkheden voor het structu
reren van de informatie doordat men be
paalde objecten of namen aan en uit kan
laten knipperen waardoor ze onmiddellijk
opvallen, en door de uitvoering in lagen,
waardoor men voor elke toepassing de ge
boden informatie tot een voor die toepas
sing relevante combinatie kan beperken.
Afgezien van structureringsgereedschap
heeft de digitale omgeving dan nog extra
functionaliteit doordat er sprake kan zijn
van een zoekmachine, doordat men kaar
ten met elkaar kan vergelijken door ze
Figuur 1. Verklaring van het voorkomen van de tarweteelt rechtsboven) aan de hand van kaarten van de bodemgeschiktheid (linksboven) en van de
beperkende factoren lengte van het groeiseizoen en beschikbare neerslag midden-boven), met onderaan het transport van de tarwe vanuit de prairie-
provincies naar de wereldmarkten. Bron: Interatlas 1986.
Sols
I I I
racteurs naturets ei extenston ue ta cuiture au Die
Cltmat en Als8ma
»00 »OOO i»BO 1BOO ITSO
Superficies en bl« en 1981
mooo 100000 200000 »OOOOO 'OOOOO
Man fcotw
Itou.l'lil 1,J
1 bl« au Canada
82
6L.es routes du bl*
La vente et le
transport du blÄ
depuis les champs de
l'Aisama jusqu'aux ports
des pays acheteurs
necessitent une
Organisation complexe,
regte par la Commission
canadienne du bie. Un
reseau «tendu de voies
ferrees est utilise pour
acheminer le blb des lieux
de production tusqu'aux
silos des ports de
transbordement A partir
des silos de Thunder Bay,
une faible quanti« de bW
est exportbe directement
par cargo ocöamque alors
qua la plus grande Partie
est transbordbe par les
barges des lacs (lakers)
tusqu'aux silos des ports
du Saint-Laurent Le
chemin de fer complite
les transterts de ble vers
les ports de l'estsurtout
en hixer.
Le transport des c6r4ales
Tatntoir«
du Yukou I
K
Oc4*n
p0Ctftqu«
fyP Cotomb.e
I «"rttotr
flu WMüOlW
Oc4sn
AHantique
10
