8
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2002-XXVIII-4
gen. In totaal gaat het daarbij om meer
dan 600.000 verschillende thema/regio-
relaties. De zoekmachine geeft antwoord
op vragen als:
Waar in De Grote Bosatlas kan ik infor-
matie vinden over een bepaald onder-
werp (Thema)? of
Waar in De Grote Bosatlas kan ik infor-
matie vinden over een bepaald gebied
(Regio)?
Om de leerling vertrouwd te maken met
verschillende methoden van informatie-
verwerving, wordt een breed scala aan
zoeksystemen (zoekmethoden) aangebo-
den.
Zoeken op Trefwoord
Bij zoeken op trefwoord hoeft de gebrui-
ker zieh nier af te vragen of iets een the-
ma of een regio is. Net als bij een zoek
machine op het internet kan volstaan
worden met het invoeren van een wille-
keurige tekst'string'. Nemen we als zoek-
opdracht de lettercombinatie Veen', dan
verschijnt alles waar het woord veen in
voorkomt (figuur 1).
De K voor een resultaat betekent dat er
wordt verwezen naar een kaart uit
De Grote Bosatlas. De S voor een resul
taat betekent dat het gaat om statistische
informatie.
Het voordeel van het zoeken op tref
woord is dat er gezocht kan worden op
een willekeurig deel van een woord. De
zoekmethode heeft echter 00k duidelijke
nadelen. In de eerste plaats duurt de
zoekopdracht relatief lang omdat er door
de hele databank gezocht moet worden.
Daarnaast zijn de resultaten van de zoek
opdracht erg globaal. Overal waar de
opgegeven lettercombinatie bedoeld of
onbedoeld gevonden is, ontstaat een re
sultaat. In de rechterkolom van het re-
sultaatvenster zijn, volstrekt onbedoeld,
alle regio's opgenomen waarin de letter
combinatie Veen' deel uit maakt van de
naam of van een van de wijken of buur-
ten binnen de gemeente. Een zoekop
dracht op trefwoord is dus wel heel breed,
maar daardoor 00k heel weinig speeifiek.
Zoeken op Thema (Wat?)
Het zoeken op thema (wat?) is een vorm
van systematisch zoeken op trefwoord.
Anders dan bij het zoeken op trefwoord,
waar je alle regionale en thematische re
sultaten door elkaar krijgt, beperkt de
zoekmachine zieh nu uitsluitend tot het
zoeken binnen het thematische domein
van de databank. Een tweede verschil is
dat de mogelijkheid tot zoeken zieh be
perkt tot thema's die 00k daadwerkelijk
in de atlas aanwezig zijn. In het invul-
veld kan dus geen 'vrije tekst' worden
ingevoerd zoals bij Trefwoord, maar er
Figuur 1. Resultaat
van het zoeken op
trefwoord met zoek
opdracht 'veen
Belgie en Luxemburg: Grondsoorten
Eigen omgeving: Landschappen Lan
Eigen omgeving: Rivierklei- en veenla.
Eigen omgeving: Rivierklei- en veenla
Eigen omgeving. Rivierklei- en veenla
Eigen omgeving: Rivierklei- en veenla.
Eigen omgeving: Rivierklei- en veenla
Eigen omgeving: Rivierklei- en veenla
Eigen omgeving: Zeekleilandschappe
Eigen omgeving: Zeekleilandschappe
Nedertand: Geologie: Geologie
s-Graveland:
s-Graveland:
s-Graveland:
s-Graveland:
s-Graveland
s-Graveland:
s-Graveland:
s-Graveland
Aantal bedrijfsves
Aantal gezinnen p
Aartal gezinnen p...
Aantal mannen pe.
Aantal mannen pe
Aantal vrouwen p...
Aantal vrouwen p..
Aantal Worringen
Adressendichthei.
Adressendichthei
Altochtonen per b
moet worden gekozen uit een van de trefwoorden die worden
aangeboden in de browser. Op deze manier wordt een zinloze
zoekactie naar een thema dat niet aanwezig is voorkomen.
Zoeken op Regio (Waar?)
Ook het zoeken op regio (waar?) is niet anders dan een bepaal-
de vorm van systematisch zoeken op trefwoord. In deze situ-
atie beperkt de zoekmachine zieh uitsluitend tot het zoeken
binnen het regionale domein van de databank.
Zoeken op Thema Regio
(Wat Waar?)
Bij het zoeken op thema of regio wordt uitsluitend gezocht
binnen een deelbestand van de totale verzameling trefwoor
den. De resultaten zijn weliswaar beter gesorteerd dan bij tref
woord, maar het kan nog nauwkeuriger. Betere resultaten wor
den namelijk verkregen wanneer gezocht wordt op de combi-
natie van Thema Regio. De vraag is dan niet langer: Wat
Staat er in De Grote Bosatlas over 'Gezinsgrootte'? Of: Welke
informatie Staat er in De Grote Bosatlas over de gemeente
'Amersfoort'?, maar de concrete vraag luidt: Staan er gegevens
in De Grote Bosatlas over 'Gezinsgrootte' voor de gemeente
'Amersfoort'?
Zoeken via de boomstruetuur
Omdat de mogelijkheid bestaat dat de gezochte combinatie
van thema en regio niet voorkomt in de atlas, is de gebruiker
niet bij voorbaat zeker van een resultaat. Het kan bijvoorbeeld
heel goed zo zijn dat het gezochte thema 'Gezinsgrootte' hele-
maal niet in de atlas voorkomt. Om deze onzekerheid te ver-
mijden kan, in plaats van te zoeken door het intoetsen van
trefwoorden, rechtstreeks gezocht worden met behulp van de
thematische en regionale boomstrueturen. Wanneer we zeker
willen weten dat 'Gezinsgrootte' inderdaad een thema is in de
atlas, dan benaderen we de selectie van het thema via de hie
rarchische boomstruetuur.
Wanneer thematisch en/of regionaal gezocht wordt, worden
de resultaten van de zoekopdracht weergegeven in een assen-
kruis waarbij elke as en elk veld haar eigen betekenis heeft.
Figuur 2 geeft het resultaat van een zoekopdracht met de tref
woorden Thema Godsdiensten en Regio Europa.
De betekenis van de verschillende velden in het assenkruis is
als volgt:
Resultaten: In het centrale deel van het assenkruis staan de re
sultaten die precies voldoen aan de zoekopdracht. Zowel het
thema als de regio komen volledig overeen met de gekozen
trefwoorden.
Verwante regio 's van hogere orde: Ook op een hoger regionaal
niveau, De Aarde, is er echter informatie over godsdiensten
beschikbaar.
Verwante regio's van lagere orde: Niet alleen op een hoger re
gionaal niveau is er aanvullende informatie beschikbaar; ook
voor de subregio's Nederland en Zuidoost-Europa is er in
formatie beschikbaar.
29
