65
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
brennen), dat er sprake is van een con-
stante ontwikkeling of een duidelijke
trend en als daarnaast geen speciale om-
standigheden bekend zijn die aanleiding
gegeven hebben om te veronderstellen
dat de verwachte ontwikkeling of trend
doorbroken is, dan kan in voorkomende
gevallen besloten worden om de waarde
uit het voorafgaande jaar over te nemen
in de lijst van het huidige jaar.
Deze tussenstap bewerkstelligt deze aan-
vulling van data. Als in het jaar T sprake
is van 'geen gegevens' dan wordt de
waarde uit de kolom van het voorgaande
jaar T-i gekopieerd. Hierdoor ontstaat
voor het jaar T een zo volledig mogelijke
gegevenstabel. En vooral als beginpunt
voor stap 4 geeft dit een goede indruk,
vooral 00k omdat het resultaat een kaart
zal zijn met zo min mogelijk ontbreken-
de gegevens.
De valkuilen moeten wel duidelijk onder-
kend worden. Trends doortrekken kan
alleen op basis van gedegen kennis en
moet met uiterste voorzichtigheid wor
den toegepast. In voorkomende gevallen
zal nader onderzoek noodzakelijk zijn.
Dit hoeft uiteindelijk niet als resultaat het
ontbrekende getal op te leveren, maar wel
een duidelijk onderbouwing voor de ge-
bruikte aanname. Een andere valkuil is
dat in de nieuwe tabel T het onderscheid
verdwenen is tussen de gemeten waarde
op tijdstip T en de aangenomen waarde
van tijdstip T-i die op tijdstip T is inge-
vuld. Bij een volgende herziening kan op
basis van dezelfde aanname de waarde
wederom overgenomen worden zonder
dat deze gemeten is en op den duur kan
zo'n waarde een eigen leven gaan leiden.
Ter vergelijking: voor landen waar al lan
ger geen volkstelling gehouden is, bestaat
veelal een prognose van het aantal inwo-
2002-XXVIH-4
Figuur 3. Kaart van
Europa: statistische
gegevens uit 2000 met
Tabel 12a. BNP_EUR_2000.xls met BNP_EUR_1pp3.xls met aangepaste
voor het jaar 2000.
s
Microsoft Excel - BNP_EUR_2000_1993nw.xls
A
B
c
D
E
F
G
1
Landnummer
Landnaam
BNP/hoofd
leg.klasse
BNP/hoofd
leg.klasse
verandering
2
2000
2000
1993
1993
2000-1993
3
2
Albanie
899
1
340
1
0
4
15
Belgie
30830
4
21210
4
0
5
20
Bosnie-Hercegovina
1526
2
600
1
1
6
24
Bulgarije
1503
2
1160
2
o
7
37
Denemarken
38521
5
26510
5
0
8
41
Duitsland
32623
4
23560
4
0
9
47
Estland
4431
3
3040
3
0
10
51
Finland
32024
4
18970
4
0
11
52
Frankrijk
29811
4
22360
4
0
12
59
Griekenland
13105
3
7390
3
0
13
67
Hongarije
5425
3
3330
3
0
14
68
lerland
27741
4
12580
4
0
[toelichting
invoer resultaat
In bestand BNP_EUR_2000_1993nw.xls
worden de gegevens met een nieuwe
legenda voor 2000 ingebracht.
Het resultaat is dat alleen die landen die
afwijken van de trend, uitgelicht worden
(6 van de 39 landen).
Tabel 12b. Idem na uitfilteren van '0' geen verandenng).
Microsoft Excel - BNP_EUR_2000_1993nw.xls
A
C
D
E
1
Landnummer
Landnaam
BNP/hoofd
leg.klasse
BNP/hoofd
leg.klasse
verandenng
2
2000
2000
1993
1993
2000-1993
3
20
Bosnie-Hercegovina
1526
2
340
1
1
4
92
Kroatie
5146
3
21210
2
1
5
101
Luxemburg
56372
6
600
5
1
6
115
Moldavie
636
1
23560
2
7
130
Oekraine
896
1
18970
2
190
Wit-Rusland
2760
2
22360
3
9
Aanpassing is geba-
seerd op een gelijk-
blijvende verdeling
over de klassen, waar-
door de afivijkende
landen zichtbaar
worden.
eindresultaat
ners. Pas bij de daadwerkelijke tellingen kan de prognose op
waarde geschat worden, ondanks het feit dat kundige trendbe-
waking ten grondslag gelegen heeft aan het maken van de prog-
noses.
Ter geruststelling voor alle gebruikers van de Basisstatistiek wil
ik melden dat deze tussenstap nooit toegepast wordt om de ge-
gevenstabellen aan te vullen. Als deze stap toegepast wordt, is
het puur en alleen om een zo volledig mogelijk kaartbeeld te
genereren.
Conclusie
In het körte bestek van dit artikel is een beeld geschetst van de
mogelijkheden van het toepassen van (standaard-)software om
de bijhouding van statistische data en daarvan afgeleide the
matische kaarten te vergemakkelijken.
Met behulp van een duidelijk stappenplan is het mogelijk om
ruwe data te bewerken tot gegevens die bruikbaar zijn in een
spreadsheet. Vervolgens worden de gegevens zodanig geordend
dat ze passen in een vooraf klaargezet stramien. Door selectie
is het vervolgens mogelijk om de verschillende statistiektabel-
len voor de verschillende atlassen te vervaardigen.
En uiteindelijk kunnen door vergelijking van gegevens uit ver
schillende jaren die landen en gegevens uitgefilterd worden die
van legendaklasse veranderen en dus in de kaart aangepast die
nen te worden.
EUROPA
BNP per hoofd van de
bevolking, in 2000
schaal 1 60 000 000
I I minder dan 1000
1000 - 4250
I I 4250 - 15000
EU 15000 - 37500
37500 50000
50000 of meer
hogere klasse
lagere klasse
