KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2002-XXVIII-4
ten 1621-1811. Het begon allemaal in zijn
studententijd, in 1981, toen hij, als as-
sistent op de kaartenzaal een Lijst van fo-
to's, platen en tekeningen van het Geogra-
fisch Instituut produceerde. Sedertdien is
er elk jaar wel een (karto-)bibliografisch
werk van zijn hand versehenen!
F.J. Ormeling
verslagen
VN-Training Course in
Toponymy in Enschede en
Frankfurt, I 2 augustus tot
6 September 2002
Een van de zes permanente advieslicha-
men van de Verenigde Naties is de
Group of Experts on Geographical
Names (ungegn), die wordt samenge-
steld uit een aantal lingui'stisch-geogra-
fische divisies. De Dutch- and German-
speaking Division (dgsd) is daar een
van. Deze dgsd heeft een belangrijke rol
gespeeld bij de organisatie van de 8e vn-
conferentie voor de standaardisatie van
geografische namen (zie eiders in dit
nummer), onder andere door een ten-
toonstelling, een lezingenprogramma en
een toponymiecursus in aansluiting op
deze conferentie te organiseren. Die to
ponymiecursus werd gehouden op het
itc in Enschede en het Bundesamt für
Kartographie und Geodäsie (bkg) in
Frankfurt am Main. De kosten van de
cursus werden gedragen door het Mims
tede van Buitenlandse Zaken in Den
Haag en daarnaast door het bkg en de
Verenigde Naties, die de overtocht en
het verblijf gedurende een maand van de
cursisten betaalden.
Van te voren waren een team van docen-
ten, een cursusprogramma en het cursus-
materiaal ('lecture notes') georganiseerd,
en het ITC had zorg gedragen voor de
plaatselijke organisatie zoals het onderdak
van de Studenten, cursusruimtes met de
benodigde outillage, en een sociaal pro-
gramma. De internationale ambiance van
het ITC, waar alle cursisten landgenoten
zouden aantreffen die 00k met onderwijs-
programma's bezig waren, werkte daarbij
zeer stimulerend. De plaatselijke organi
satie was na het ziek worden van Allan
Brown overgenomen door Connie Blok
Uit de hele wereld arriveerden 10 en 11
augustus 20 cursisten in Nederland, die
doorreisden naar Enschede waar maan-
dagmorgen 12 augustus de officiele ope-
ning plaatsvond van deze VN-topo-
nymiecursus, die 4 weken zou duren.
Die morgen openden de rector van het
itc (prof. Molenaar), de voorzitter van
de ungegn (mw. Kerfoot), het hoofd
wetenschappelijk onderzoek van het
Bundesamt für Kartographie und
Geodäsie (dr. Sievers), de convenor van
de ungegn Working Group on Topo
nymy Courses (prof. Ormeling), de
voorzitter van de Afdeling Geoinforma-
tion Processing van het itc (prof. Kraak)
en de coördinatoren (drs. Connie Blok,
ITC, en dhr Stabe, bkg) de cursus.
Maandagmiddag begon het collegepro-
gramma, dat tot vrijdagmiddag duurde.
Het team van docenten bestond uit de
volgende personen: Helen Kerfoot, MSc
(Ministry of Energy, Mines and Resour
ces, Canada), drs. R. Knippers (itc), prof.
F.J. Ormeling (uu), dr. Peeter Päll (Mi
mstede Binnenlandse Zaken, Estland) en
drs. T. Tichelaar (Wolters- Noordhoff,
Groningen). In het collegeprogramma
kwamen alle aspecten van de toponymie,
van het verzamelen van de namen in het
terrein tot het omzetten van namen van
het ene schrift naar het andere en het ver-
werken van de namen, juridische aspecten
en het gebruik van exoniemen aan de
orde. Donderdagavond verzorgde nvk-
voorzitter drs N.J. Bakker een voordracht
over de praktijk van het verzamelen en be-
werken van topografische namen in Ne
derland. Het Nederlandse deel van de cur
sus werd vrijdag aan het eind van de mid-
dag afgesloten met een borrel aangeboden
door de afdeling Geoinformation Proces
sing van het itc.
Zaterdag 17 augustus begeleidden Stabe
(bkg) en Ormeling de cursisten naar
Frankfurt, waar zondags het programma
op het Bundesamt für Kartographie und
Geodäsie werd voortgezet met een inlei-
ding over de Duitse kaartseries, en over
het veldwerkgebied en de te volgen pro-
cedures. Maandag tot en met woensdag
deden de cursisten veldwerk in de Tau
nus, waarbij ze van de hen toegewezen
Figuur 1. Het uitrei-
ken van de diploma 's
aan de cursisten, le
gen de achtergrond
van de tentoonstel-
lingspanelen in het
Ministerie van Bui
tenlandse zaken in
Berlijn (foto BKG).
gebieden geografische namen moesten
verzamelen, en daarna volgde donderdag
en vrijdag in Frankfurt het practicum-
deel van het cursusprogramma, waarbij
de cursisten instruetie kregen in het digi-
taal verwerken van de in het terrein ver-
zamelde namen, en het genereren uit de
zo gevormde bestanden van gazetteers
(lijsten van geografische namen met
soortaanduiding, coördinaten en attri-
buutinformatie) en automatisch be
schrifte kaarten.
De daarop volgende zaterdag reisde het
gezelschap naar Berlijn om de 8e UN-
conferentie voor de standaardisering van
geografische namen bij te wonen (zie
verslag eiders in dit nummer).
Het was voor het eerst bij een topo
nymiecursus, dat de deelnemers naast
theoretische en praktische vorming 00k
de mogelijkheid hadden in de keuken te
kijken van de besluitvorming, en zo ken-
nis te nemen van de organisatorische as
pecten van het UNGEGN-werk. Wat dat
betreff was hun deelname aan de confe
rentie voor henzelf van groot belang. Ze
konden bovendien profiteren van de
speciaal voor de conferentie georgani-
seerde activiteiten zoals de tentoonstel-
lingen (thematische tentoonstelling, vak-
tentoonstelling en landententoonstel-
ling) en de vakexcursies (naar het gebied
van de Sorbisch-talige minderheid in de
Lausitz), om te zien hoe men in de prak
tijk met tweetaligheid op het gebied van
geografische namen om dient te gaan.
Acht cursisten vormden zelfs zelf de offi
ciele delegatie van hun land: die uit
Bhutan, Guinee, Madagaskar, Nepal,
Nigeria, Uganda, Vanuatu en Zambia.
Voor de conferentie was het met name
00k belangrijk, dat er een groep mensen
(namelijk de cursisten) aan de conferen
tie deelnam die goed op de hoogte was
van de problemen, en die onderling een
83
