KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
38e Zomerschool van de Society
of Cartographers, Liverpool,
2 - 5 September 2002
De jaarlijks door de Society of Carto
graphers (SoC) georganiseerde zomer
school vond deze keer plaats in Liver
pool, op de Campus van de John Moores
Universiteit. Het evenement is vergelijk-
baar met de NVK-studiedagen. Op het
programma staan over het algemeen ge-
varieerde, aan gis en kartografie gerela-
teerde onderwerpen, gecombineerd met
een aantal Workshops.
Aan het karakter van de presentaties is
duidelijk te merken dat de leden van de
SoC vooral een praktische achtergrond
hebben: ze zijn docent/instructeur bij
een opleidingsinstituut of Gis-/kartogra-
fisch medewerker bij een (nationaal) kar-
teringsinstituut of commercieel bedrijf.
Ook veel freelancers zijn lid van deze
zeer actieve vereniging. Aan de Zomer
school nemen ook niet-leden deel, zoals
leden van de Britse Kartografische Ver
eniging en buitenlanders. Nederland was
dit jaar, op uitnodiging, vertegenwoor-
digd door ondergetekende. Het was een
plezier om deze dagen bij te kunnen wo-
nen.
Maandag 2 September
De eerste twee presentaties, die ik gemist
heb, gingen over de geschiedenis van
Liverpool en de rol die deze haven- en
industrieplaats speelde tijdens de slaven-
handel in de eerste helft van de I9e
eeuw. De verlate aankomst werd vooral
veroorzaakt door een niet geweidig semi-
3D routekaartje dat door de organisatie
aan de deelnemers was gestuurd. Dat
kaartje gaf mij wel een goede achter
grond om de inhoud van volgende le-
zing in de juiste context te plaatsen.
Matt Bland van Easi-Find Wayfinding
Consultants begon zijn presentatie met
de woorden: 'Ik ben geen kartograaf, ik
ben een architect.' Hij maakte deze
woorden tijdens zijn lezing zonder het te
beseffen meer dan waar! Easi-Find pro-
duceert semi-3D routekaarten en is daar-
in zakelijk gezien succesvol. Bij het ont-
werp van de kaarten wordt rekening ge-
houden met karakteristieken van
gebruikers en met de 'bedrijfsidentiteit'
van de opdrachtgever. Het bedrijf claimt
dat haar benadering van 'wayfinding' als
een aparte discipline gezien dient te wor
den, maar in feite komt deze overeen met
de normale werkwijze van een geschoolde
kartograaf (kaartgebruiksanalyse, selectie,
generalisatie enz.). De belangrijkste stap
in het proces, de visualisatie van onder
werpen die nodig zijn voor het gemakke-
School of Social Science Liverpool.
lijk vinden van een route, is echter uiter-
mate siecht door gebrek aan kartografi
sche kennis.
De volgende spreker was Neil Kay, even-
eens architect en actief lid van het be-
stuur van de Merseyside Fietscampagne.
Ook hij begon zijn presen tatie met de
aankondiging 'Ik ben geen kartograaf
maar de fietskaart van Liverpool die
onder zijn leiding tot stand is gekomen
is een goed voorbeeld van een product
van intensieve samenwerking tussen
kaartgebruikers, de redacteur (Kay zelf),
de kartograaf en de grafisch ontwerper.
Engelsen zijn geen echte fietsers, lave-
rend door het verkeer van deze drukke
havenstad is dat goed voor te stellen. De
kaart heeft daarom als uitgangspunt om
vooral routes weer te geven die voor fiet
sers 'veilig' zijn. Deze spreker, die uit-
voerig inging op de samenwerking en op
de totstandkoming van het product, gaf
in tegenstelling tot zijn voorganger dui
delijk aan te weten waar zijn professio-
nele grenzen lagen.
De laatste spreker van de openingsdag
was Doug Ridgway. Hij ging in op di
verse kaarten die door fietsers gebruikt
worden om de Nationale Fietsroute 72
(de Harian's Way) te volgen. Het viel
hem op dat vrijwel alle kaarten voldoen
in het open terrein, maar dat geen enke-
le kaart binnen de bebouwde kom van
Newcastle-upon-Tyne voldoende infor-
matie geeft. Veel fietsers raken op dit ge-
deelte de route kwijt, met alle frustraties
van dien. Ridgway heeft daarom voor
dit deel van de route een web-variant op
de aloude strookkaart ontwikkeld met
behulp van Apple Works en Adobe
Photoshop5 le. Gezien de vele positieve
reacties van gebruikers van zijn kaarten
gaf hij aan op de ingeslagen weg verder
te gaan.
Als fietser/trekker konden de kaartjes
mij echter niet erg bekoren. Ze zijn wel
functioneel maar geven geen beeld van
de omliggende topografie, en dat is voor
mij essentieel bij de voorpret die een
goede kaart kan- geven bij het plannen
van een fiets- of trektocht.
2002-XXV111-4
Dinsdag 3 September
De presentaties op deze dag hadden be-
trekking op virtuele kartografie en op
'participerend karteren'. Ondergeteken
de (die aan kon kondigen dat hij wel een
echte kartograaf is) sprak als eerste over
het ontwerp en de toepassing van web-
kaarten, geproduceerd met Flash Soft
ware. Er werd ook ingegaan op de cursus
FlashMX die het ITC in 2003 gaat geven
aan Gis-gebruikers en kartografen die in-
teractieve, dynamische Websites en web-
maps willen maken.
Sara Parker, docente geografie aan de
universiteit waar we te gast waren, ver-
bleef lange tijd in het Annapurna Dis-
trict in Nepal in het kader van een ont-
wikkelingsproject. Zij vertelde hoe zij
'mental mapping' toepaste om dorpsbe-
woners bewust te maken van hun eigen
verantwoordelijkheid bij duurzame ont-
wikkeling van hun woongebied.
Dorpsbewoners konden bijvoorbeeld op
zelf getekende kaarten aangeven waar de
waterpomp moest worden geplaatst.
Opmerkelijk was dat met name vrouwen
op deze wijze bij de ontwikkeling be-
trokken konden worden, iets dat in
Nepal anders zeker niet mogelijk was ge-
weest door het nog toegepaste kastensys-
teem in de dorpsraad en door de onder-
geschikte positie van de vrouw.
De rest van de ochtend werd in beslag
genomen door de voorbereiding van de
Flash-workshops, die ik in de middag
zou geven. Voor beide 1,5 uur durende
Workshops was grote belangstelling.
Vrijwel iedereen wist de oefening (pro-
ductie van een interactief geologisch
webkaartje) tot een goed einde te bren-
gen. Naast de Flash-workshops werden
nog drie andere Workshops gegeven:
MaPublisher5 voor Adobe Illustrator,
navigatie en orientatie, en het archiveren
van digitale bestanden.
In de avonduren vonden de receptie, het
jaardiner en de traditionele 'Ceilidh'-
avond plaats in het prachtige Merseyside
Maritieme Museum. Dit museum, ge-
huisvest in een van de oude, prachtig ge-
restaureerde pakhuizen längs de Mersey,
is op zieh al een bezoek aan Liverpool
waard. Overdag draagt men 'casual
wear' (ook de sprekers), maar de
'Ceilidh'-avond wordt gezien als de gele-
genheid om het beste pak of de mooiste
avondjurk uit de kast te trekken. Na de
nodige officiele plichtsbetrachtingen
werd het tijd om onder leiding van een
dans-ceremoniemeester op traditionele
Ierse muziek de dagelijkse sores af te
schudden. Tijdens de pauze konden de
Britse kartografen zelfs proberen om de
86
